Merkez ikinci 6 ayda bütçe için kötümser

İSTANBUL - Maliye Bakanlığı ilk yarıda beklenenden iyi çıkan bütçe gerçekleşmelerinden yola çıkarak yaptığı revizyonda yıllık bütçe açığı hedefini aşağı çekip, faiz dışı fazla hedefini büyütürken, Merkez Bankası'ndan, bütçede dengelerin ikinci yarıda bozulacağı yorumu geldi. Banka, ikinci yarıda faiz giderlerinin hızlanacağı, iç talepteki yavaşlamaya bağlı olarak da vergi gelirlerinin düşeceğine işaret ederek, ilk yarıdaki olumlu seyrin ikinci yarıda da sürmesinin beklenemeyeceğini bildirdi. Maliye Bakanlığı, hedeflerde yaptığı revizyonla bu yıl başlangıçta 222.6 milyar YTL olarak öngörülen merkezi yönetim bütçe giderlerinin 232.9 milyar, 166.6 milyar YTL öngörülen faiz hariç harcamaların 177.1 milyar, 204.6 milyar YTL öngörülen gelirlerin ise 216.9 milyar YTL düzeyinde gerçekleşeceğini açıkladı. Buna göre başlangıçta yaklaşık 18 milyar YTL olması beklenen bütçe açığı hedefi, 15.9 milyar YTL'ye düşürülürken, faiz dışı fazla hedefi 38 milyardan 39.8 milyar YTL'ye yükseltildi. Faiz yükü artacak vergi geliri düşecek Merkez Bankası'nın bu yıla ait Üçüncü Enflasyon Raporu'nda ise bütçede izleyen döneme ilişkin farklı bir değerlendirme yer aldı. Raporda, küresel düzeyde artan belirsizliklere ek olarak yurt içi talepte oluşan yavaşlamanın vergi gelirini olumsuz etkilemesiyle girdi fiyatlarındaki yükselişin bütçe harcamalarını artırması nedeniyle kamu maliyesi üzerinde baskı oluşturabileceği vurgulandı. 2008 yılının ilk yarısında merkezi yönetim bütçe harcamalarının faiz giderlerindeki belirgin düşüş nedeniyle bir önceki yılın aynı dönemine göre sınırlı olsa da gerilediği kaydedilen raporda, şöyle denildi: "Ancak, yılın ikinci yarısında başta faiz giderleri olmak üzere bütçe harcamalarının hızlanmasına ve yurt içi talebin yavaşlaması sonucunda vergi gelirlerinin azalmasına bağlı olarak bütçede yılın ilk yarısında yakalanan performansın yakalanması beklenmemektedir. İlk yarıda sağlık giderlerindeki düşüşün kalıcı olup olmayacağı yılın ikinci yarısındaki bütçe giderleri performansı açısında kritik önem taşıyor." İlk yarı itibarıyla faiz dışı bütçe giderlerindeki artışın sınırlı olduğu ifade edilen raporda, bununla birlikte son dönemde alınan bazı politika kararlarının yılın ikinci yarısında ve sonraki yıllarda kamu harcamaları üzerinde baskı yaratacağına işaret edildi. Raporda, "Bu sürecin makroekonomik istikrarı bozmaması ancak mali alan yaratabilmeyle ve reform sürecinin devam etmesiyle mümkün olacaktır" denildi. Belediyeler bütçe açığını büyütecek Raporda, Konut Edindirme Yardımı (KEY) ödemeleri, GAP'a kaynak aktarılması, istihdam paketi için kaynak oluşturulması gibi harcama artırıcı politika kararlarının maliyetlerinin İşsizlik Fonu ve Özelleştirme Fonu tarafından karşılanması nedeniyle merkezi yönetim bütçesine yansımayacağı belirtildi. Ancak yerel yönetimlere merkezi yönetim bütçe gelirlerinden aktarılacak kaynaktan yapılacak kesintinin geçici olarak yüzde 25'ten yüzde 20'ye indirilmesinin ise merkezi yönetim bütçesinin açığını artırıcı etkide bulunacağına dikkat çekildi. Orta Vadeli Mali Çerçeve kapsamında yapısal reformların gerçekleştirilmesi, alt yapı yatırımlarına yönelik kaynakların artırılması orta ve uzun vadeli dönemde ekonomideki verimlilik artışlarının desteklenmesi açısından olumlu olarak değerlendirilirken, küresel düzeyde mali piyasalarda ortaya çıkan olumsuzluklar ile gıda ve enerji fiyatlarına bağlı olarak artış gösteren küresel enflasyonun bütün dünyadaki belirsizliği arttırdığına dikkat çekildi.