'Merkez', şubat enflasyonunun röntgenini çekti

TCMB'nin Şubat Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı. Rapora göre, enerji grubu aylık fiyat artışının ana belirleyicisi Kızıldeniz’deki jeopolitik gelişmelerle yükselen petrol fiyatları ile Türk Lirasının seyrini takiben akaryakıt kalemi oldu.

Geçen ay tüketici fiyatları yüzde 4,53 yükselirken, yıllık enflasyon 2,21 puan artarak yüzde 67,07 oldu. Şubatta doğal gazın aylık tüketici enflasyonuna etkisi 0,01 puan ile sınırlı kaldı.

Gıda olumsuz etki etti

Gıda grubu aylık fiyat artışı ise genele yayılarak güçlenirken, doğrudan etkilerinin yanı sıra yemek hizmetleri kanalıyla dolaylı olarak da manşet enflasyonu olumsuz etkilemeye devam etti.

B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 2,63 ve 2,41 puan artarak yüzde 70,31 ve yüzde 72,89 olarak gerçekleşti.

Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde ise bir önceki aya göre hizmet, gıda ve enerji gruplarının katkıları sırasıyla 1,05, 0,90 ve 0,30 puan artarken, alkol-tütün-altın ve temel mallar gruplarının katkıları 0,02’şer puan düştü. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde de B ve C endekslerinin aylık artışları bir önceki aya kıyasla zayıflamakla birlikte yüksek seyretti. Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan işlenmiş gıdada ocak ayına kıyasla güçlenirken, temel mal ve hizmet gruplarında yavaşladı.

Hizmet fiyatları artışı şubat ayında yüzde 5,66 ile önceki aya kıyasla yavaşlamasına rağmen kuvvetli seyrederken, grup yıllık enflasyonu 4,64 puan artışla yüzde 94,36 oldu. Aylık fiyat artışları grup geneline yayıldı ve yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseldi.

Ocak ayında önemli ölçüde yükselen kira alt grubunda aylık artış yüzde 7,06 ile güçlü seyrederken, bu alt grupta yıllık enflasyon 9,09 puan artışla yüzde 120,93 seviyesine ulaştı.

Haberleşme alt grubunda aylık fiyat artışı yüzde 6,27 ile yüksek bir oranda gerçekleşti. Söz konusu gelişmede cep telefonuyla yapılan görüşme ile internet ücretlerindeki artışlar belirleyici oldu.

Özel okul ücretlerindeki artış dikkati çekti

Diğer hizmetler alt grubunda, eğitim, paket tur, bakım-onarım, sigorta ve sağlık hizmetleri fiyatları öne çıkarken, özellikle eğitim hizmetlerinde aylık fiyat artışının özel okul ücretlerine istinaden yüzde 12,76 ile bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüksek bir artış göstermesi dikkati çekti.

Lokanta-otel grubunda başta kırmızı et olmak üzere gıda fiyatlarındaki artışların etkileri belirleyici olurken, yüzde 2,25 ile diğer alt kalemlere kıyasla daha ılımlı bir artış kaydeden ulaştırma hizmetlerinde ise akaryakıt fiyat gelişmelerinin yansıması hissedildi.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,65 puanlık bir artışla yüzde 54,0 oldu. Şubat ayında yıllık enflasyon dayanıklı mallarda gerilerken, diğer alt gruplarda yükseldi. Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatlarındaki aylık artış önemli ölçüde yavaşlayarak yüzde 1,50 olurken, alt grup yıllık enflasyonu 1,55 puanlık düşüşle yüzde 58,98 seviyesine geriledi. Şubat ayında mobilya fiyatları yüzde 3,91 oranındaki artışla alt grup içinde öne çıkarken, beyaz eşya fiyatları yüzde 1,82, otomobil fiyatları yüzde 0,71 ile sınırlı artış sergiledi.

Diğer temel mallar alt grubunda fiyatlar yüzde 2,74 yükselmiş, yıllık enflasyon 2,41 puan artarak yüzde 54,95'e ulaşırken, alt grup aylık enflasyonunda konutun bakım ve onarımı, kişisel bakım ürünleri ve kitap fiyatları etkili oldu.

Şubat ayında giyim ve ayakkabı fiyatları görece yatay seyrederken, alt grup yıllık enflasyonu 2,80 puanlık artışla yüzde 42,39’a yükseldi.

Enerji fiyatları şubat ayında yüzde 2,96 yükselirken, grup yıllık enflasyonu 3,06 puan artarak yüzde 35,95 seviyesinde gerçekleşti. Türk lirası cinsi enerji fiyatlarındaki gelişmelerle akaryakıt ve tüp gaz fiyatları ise sırasıyla yüzde 7,26 ve 3,76 oranlarında arttı. Diğer kalemlerde fiyatlar ılımlı bir seyir izledi.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık fiyat artışı yüzde 8,25 ile bir önceki aya kıyasla güçlenirken, yıllık enflasyon 1,41 puan artarak yüzde 71,12 olarak gerçekleşti.

Aylık fiyat artışları alt gruplar geneline yayılırken, yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüksek baz etkisiyle 2,94 puan düşerek yüzde 84,41’e geriledi. İşlenmiş gıda ise 4,09 puan artarak yüzde 60,42 oldu.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, bir önceki ay sebze kaynaklı kısmi bir düzeltme izlenen taze meyve sebze fiyatlarında bu dönemde sebze fiyatları öncülüğünde yüksek bir artış gözlendi. Diğer işlenmemiş gıda grubunda kırmızı et fiyatlarında yükseliş devam ederken beyaz et fiyatlarındaki artış bir miktar hızlanırken, bakliyat ve pirinç diğer dikkat çeken alt kalemler oldu. Böylece işlenmemiş gıda fiyatları aylık bazda yüzde 9,30 oranında yükseldi.

Kırmızı et fiyatlarında yükseliş devam etti

Aylık enflasyonun yüzde 7,29 gerçekleştiği işlenmiş gıda grubunda ekmek-tahıllarda fiyat artışları kuvvetlenirken, kırmızı et fiyatlarının etkilediği işlenmiş et ürünlerinde yüksek artışlar devam etti. Çiğ süt referans fiyat ayarlamasına bağlı olarak süt ve süt ürünlerindeki fiyat artışları da bu dönemde belirgin oldu.

Yurt içi üretici fiyatları şubat ayında yüzde 3,74 artarken, yıllık enflasyon 3,09 puan yükselişle 47,29 oldu. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde enerji alt grubunda fiyatlar aylık bazda yatay seyrederken dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında belirgin artış gösterdi.

Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, fiyat artışlarının genele yayıldığı izlenirken, rafine petrol ürünleri, mobilya, gıda ürünleri ve içecekler, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri, giyim eşyası ile ağaç ve mantar ürünleri öne çıkan alt gruplar oldu.