Merkez'in rezervinin yüzde 40'ı yabancıdan, yüzde 60’ı yerliden

Birol BOZKURT

Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, Merkez Bankası’nın yarın açıklayacağı faiz kararı­nı ve ekonomide yaşanan son gelişmeleri DÜNYA’ya değer­lendirdi. Merkez Bankası’ndan herhangi bir faiz değişikliği beklemediğini söyleyen Recep Baştuğ, “Parasal sıkılaştırma artık etkilerini baya baya gös­termeye başladı. Yarınki faiz karar metninde ve sonrasında minör bazı düzenlemeler ola­bilir ancak hepimizin hayatını kökten değiştirecek yapısal ye­ni bir şey beklemiyorum” dedi.

Merkez Bankası’nın rezerv­lerindeki artışa dikkat çeken Baştuğ, “Şirketler bilançola­rındaki dövizlerini TL’ye dön­düler. Sadece şirketler değil hane halkı da döndü, kurumlar da TL’ye döndü, çok ciddi dö­viz satıldı. Bugün Merkez Ban­kası rezervleri artarken para­nın yüzde 40’ı dışarıdan geldi, yüzde 60 içeriden geldi. Şuan­da politika faizi yüzde 50, eko­nomi yönetiminin ortaya koy­duğu programa yatırımcılar güveniyor, oradaki hedef ku­run yüzde 40 artması yönün­de. Dolara döviz faiz vermiyo­ruz bankalara. Öbür tarafta net bir %10’unuz var. Hele bir de şu trend devam ederse %10’un üs­tü de var. O yüzden carry tra­de’in büyüğü içeride yapıldı. İçerideki döviz mevduat sahibi hane halkı da TL’ye döndü” ifa­delerini kullandı.

KKM’de yenileme oranı yüzde 40’a düştü

TL mevduatı özendirecek yeni bir adım beklemediği­ni söyleyen Baştuğ, TL mev­duata faiz oranlarının şu an­da yeterli olduğuna dikkat çe­kerek şunları söyledi; “Orada en kritik olan şey kur koru­malı mevduattaki dönüşüm oranlarıydı. Bu iş çok hızlandı. KKM’nin TL’ye geçişine yeni­leme dahil toplam hedef yüzde 75’e düşürüldü. KKM’de yeni­leme oranları yüzde 40’a kadar geriledi. Yüzde 35’i, yüzde 40’ı bir şekilde TL’ye döndü. Kalan yüzde 20 doğrudan dolaylı ona da biraz döviz oluyor. Biraz TL’ye ya da başka yerlere gidi­yor. Dolayısıyla bu döngü böy­le devam ettiği müddetçe yeni bir hamle beklemiyorum.”

Kredi kartlarına düzenleme şart

Kredi kartlarına yönelik dü­zenleme yapılması gerektiği­ni vurgulayan Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, “Enflasyonla mücadele de şu an kontrol altına alınması gere­ken şey kart işi.

Bu biraz ötelen­di, ertelendi. Ama zaten bu şe­kilde giderse sene sonunda biz 40 enflasyonu bulacağız yüz­de 40-45 aralığında. O zaman zaten kendiliğinden o kontrol noktasına gideceğiz. Ama bize göre bugünden yapılması ge­rekir. Takas komisyonu yüzde 3,20, üye işyeri komisyonu yüz­de 3,60. Kredi kartı faizi 4,25. Şimdi burada bir denge yok. Kredi kartı faizi dünyanın her yerinde normal faizlerin çok üstündedir. Çünkü tüketimi bu şekilde puşetmek istemezsiniz. Bizde o denge yok, üst sınırın daha yukarılarda olması lazım. Alt taraftaki o takas komisyonu ve müşteri komisyonunun yu­karıya gitmesi lazım.

Taksitle­rin biraz azaltılması lazım. Dö­nemsel olarak bunlar da işler açıldığında tekrar düzenlenir ama bugün bunların hiçbir ta­nesinde, bence ekonomide ol­ması gereken kontrol noktala­rı yok. Kredi faizleri Türk Lira­sı bazında, ciddi yerlere geldi. Orada da yüzde iki sınırı var. O da bir kontrol noktası sağladı. Hal böyle olunca onun etkileri de görülmeye başlandı. Büyü­me ilk çeyrek yüzde 5.7, bu çey­rek işte 4-4,5 gibi bir beklenti var. Sonraki çeyrek yüzde 3, bir sonraki çeyrek yüzde 2. Sonuç­lar gelmeye başladı büyüme ya­vaş yavaş normalleşiyor. Bun­ların hepsi parasal sıklaştırma­nın bir sonucu” diye konuştu.

20-21 milyar dolar yabancı para kredi kullanıldı

Yabancı para kredilerin yüzde 2 ile sınırlandırılmasını da değerlendiren Recep Baştuğ, “Firmalar ciddi bir kredi kullandı. Şimdi o kadar ihtiyaç yok. Yüzde 2 büyüme sınırı yönetilebilir bir düzey yabancı para için. Çünkü Türk Lirası kredilere %2 büyüme sınırı getirilmesi gibi değil, Türk Lirası’nın enflasyon %75 iken yüzde 2 büyüme sınırı zorlayıcı oluyor. Bizim normal dönemde bile döviz cinsinden büyümelerimiz %8-9 civarında oldu. Döviz kuru, artacak diye döviz kredisinden kaçıp TL’ye dönen insanlar artık TL kullanılamaz hale gelince döviz kredilerine saldırdılar. Nisana kadar zaten 20-21 milyar dolar bir kredi kullanıldı. Yüzde 2 sınırı döviz kredilerinde bir sıkıntı yaratmaz” dedi.