Mısır üretimindeki fazlalık 'düşük fiyat' endişesi yarattı

Belma BAĞRIK
Mutlu GÜNEŞ

ŞANLIURFA-ADANA

Pamukta yaşanan fiyat istikrarsızlıkları ve üretim maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle pamuk ekmekten vazgeçen çiftçi mısıra yöneldi. Mısır üretiminde bu yıl yaklaşık yüzde 25 oranında bir artış beklenirken, mısır ihtiyacının tamamının yerli mısırla karşılanması hedefleniyor.

Çukurova’da tarla bitkilerinde birinci ürün olarak genelde pamuk, mısır ve soyanın tercih edildiğini belirten Adana Çiftçiler Birliği İkinci Başkanı Mutlu Doğru, geçen 2 sene boyunca yaşanan fiyat istikrarsızlıkları nedeniyle çiftçilerin pamuktan vazgeçtiğini ve bu yıl Çukurova’da yüzde 25 pamuk ekiminin azaldığını söyledi.

Doğru, "Pamuktan vazgeçen çiftçi, birinci ürün olarak mısır ekimine başladı. Mısırda da aynı oranda bir artış bekliyoruz. Bu yıl mısırın erken ekilmesinden ve hava şartlarının iyi gitmesinden dolayı rekoltenin oldukça yüksek olacağı beklentisi var. Geçen yıl Türkiye’de 4,2 milyon ton mısır üretimi gerçekleştirildi.Çukurova ve diğer bölgelerdeki artışla birlikte bu yıl 4,5 milyon tonun üzerinde bir mısır üretimi bekliyoruz. Bu rakam Türkiye’nin mısır tüketimine yetecek. Dolayısıyla  Türkiye’nin mısır ihtiyacının tamamı yerli mısırla karşılanabilecek" dedi.

Mısır rekoltesinde yaşanacak artışın fiyat kaygısını da beraberinde getirdiğine işaret eden Doğru fiyatlarda düşme ihtimalinin söz konusu olduğunu söyledi. Yerli mısırın tonunun şu anda 700-720 lira civarında olduğunu, fiyat yüksekliğinin mısırın azalmasından kaynaklandığını ifade eden Doğru, "Hasatla birlikte fiyatlar düşecektir. TMO’nun piyasayı günü gününe takip ederek fiyatı bu sene erken açıklamasını ve fiyatlar düşmeden piyasayı regüle etmesini bekliyoruz” açıklamasında bulundu.

'Çiftçiler ortak hareket etmeli'

Adana Tahıl Üreticileri Birliği Başkanı Nur Özkan ise, Türkiye’de resmi rakamlara göre 4 milyon tonun üzerinde mısır üretildiğini, ancak kayıtdışı nedeniyle üretimin 5 milyon tonun üzerinde olduğunu söyledi.

Özkan, “Bu sene mısır üretiminde önemli bir artış bekliyoruz. Çünkü Çukurova ve Güneydoğu Anadolu’da pamuğun yerini artık mısır aldı. Çukurova’da ortalama 1,5 milyon ton mısır üretiliyor. Eskiden bu rakamın yüzde 50’si üretilirdi. Bu sene yüzde 10’luk bir artış olmasını bekliyoruz” dedi.

Özkan, artan rekolteyle birlikte fiyatların düşmemesi için çiftçilerin birlikte hareket etmesi gerektiğini vurgularken, “Dünya fiyatları ve Türkiye’nin mısır ihtiyacı ortada. Fiyatlarda düşme olmaması gerekiyor. İthal mısırın yüzde 99’u GDO’lu. Bizim ülkemizde ise GDO’lu mısır üretilmiyor. Bu büyük bir avantaj. Hükümetin de müdahale fiyatını zamanında açıklamasını istiyoruz. Bu konuda hasada yakın bizim de çalışmalarımız olacak. Hükümet nezdinde görüşmeler yapmak istiyoruz” dedi.

Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Şahin Yeter de, pamuk ekiminden vazgeçen çiftçinin mısırın yanı sıra ayçiçeğine de yöneldiğini ve bu yıl mısır rekoltesinde artış olacağını söyledi.

Pamuk destek primi çok düşük

Pakmil Yağ ve Pamuk Sanayi Genel Müdürü Rafet Milli, bu sene pamuk üretiminin özellikle Adana’da yüzde 30-50 arasında düştüğünü vurguladı. Çiftçilerin maliyetin altından kalkamadıkları için pamuk ekmek istemediğini dile getiren Milli, “Adana’da pamuğa ikame ürünler çıktı. Mısır, soya, ayçiçeği artık daha çok ekiliyor. Bu ürünlerde pamuktan daha çok kar elde ediyor. ABD’de pamuğa 1 dolar destek veriliyor. Türkiye’de 50 kuruş. Mazot ve gübrede de ciddi fark var. Bu nedenle üretim azalıyor. Uzun zamandır pamuk desteklemelerindeki artış çok az. Bu emtianın cari açığa etkisi çok büyük. Türkiye’de bu yıl pamuk üretiminin 500 bin ton olacağı söyleniyor. Bu iyimser bir rakam. Türkiye’nin 1 milyon 400 bin ton civarında pamuk tüketimi var. Türkiye’nin yine 2 milyar doları pamuk ithalatı için gidecek. Eğer çiftçimize yeterli destek verilirse 1 milyon ton pamuk üretebilecek kapasitedeyiz” dedi.

Milli, pamukta prim desteğinin 75 kuruş ila 1 lira arasında olması gerektiğini vurgularken, “Bu boşa giden bir para olamayacak çünkü topraklarımız çok verimli. ABD’de bir çiftçi dekar başına 400 kilo pamuk alırken bizim çiftçimiz dekar başına 450-500 kilo alıyor. Ülkemizde pamuk üretilmezse tekstil sektörü zora girer" uyarısında bulundu.

Güneş: Hükümet pamuk destek fiyatlarını derhal artırmalı

Öte yandan Türkiye’nin pamuk üretiminin yaklaşık yüzde 50’sini karşılayan Şanlıurfa da pamuk ekiminden vazgeçiyor. Pamuk girdilerindeki yüksek artış, geçen yıl fiyatların düşük olması ve bu yılda yüksek beklentinin olmaması dolayısıyla birçok çiftçi pamuk ekmedi.

Çukobirlik Yönetim Kurulu Üyesi Selahattin Güneş, bölgede pamuk ekimiyle uğraşan çiftçinin zor durumda olduğunu, hükümetin derhal pamuk destekleme fiyatını yükseltmesini istedi.

Böyle gitmesi halinde pamuk ekecek çiftçi bulunamayacağını ifade eden Güneş, "Pamukta dışa bağımlılık kaçınılmaz son gibi görünüyor. Türkiye kendi pamuk ihtiyacının üçte birini kendisi üretirken, üçte ikisini ithal ediyor. Halbuki çiftçiye yeterli miktarda destek verilmiş olursa, Türkiye’nin dışarıdan pamuk ithal etme durumu ortadan kalkar"diye konuştu. Güneş, hükümetin birliklere, özellikle de pamuk alanındaki Çukobirlik, Tariş Pamuk ve Antbirlik’e destek vermesi gerektiğini savundu.

Pamuğun Türkiye ekonomisine pek çok alanda girdi sağladığını, çiğitinden, yağ elyafına kadar pek çok yan ürünleri bulunduğunu anlatan Güneş, "Pamuk iplikten kumaş üretilirken, kalan küspesi hem yağ hem de hayvan yemi olarak kullanılıyor. Böylesi önemli bir bitkinin dışa bağımlılığı elbette ekonomimize zarar verir. Hükümet derhal gübre fiyatlarını düşürmeli, destekleme ücretleri yükseltilmeli ve çiftçilerin sesi olan birliklere her türlü destek verilmeli” dedi.