Orkinos kotası, sektörü yurtdışına çıkmaya zorluyor

İZMİR - Türkiye'nin su ürünleri ihracatında önemli bir yer tutan orkinos balıkçılığı, Uluslararası Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu'nun (ICCAT) kotaları nedeniyle sıkıntı yaşıyor. Kota sıkıntısına çevrecilerden gelen tepkilerin de eklenmesi, sektörde faaliyet gösteren firmaları tedirgin ediyor. Orkinos üreticisi firmalar, yaşadıkları sıkıntılar ve gelen kotalar nedeniyle yurtdışına yatırımlara yöneliyor. Orkinos Yetiştiricileri ve İhracatçıları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Nedim Ambar, "Türkiye'de bilime dayanmayan, anlamsız sözde çevrecilik hareketiyle bilip bilmeden firmalar suçlanıyor. Zaten sektörde büyük bir kota sıkıntısı var. Bunlara bir de bürokratik engeller eklenince firmalar yurtdışına kaçıyor" dedi. Aynı zamanda Türkiye'nin en büyük orkinos ihracatçılarından Akua Group'un ortağı olan Ambar, şunları söyledi: "Bu balık dünyanın birçok noktasında olmasına karşın daha çok Akdeniz'de bulunuyor. Buna karşın balığın stok rezervlerinde hem bilimsel anlamda hem de operatif anlamda azalma var. Bu azalmanın önüne geçmek için ICCAT oluşturularak her ülkeye belli bir kota sınırlaması getirilmiş. Bu kotayı getirirken de ülkelerin geçmişten gelen geleneksel yakalama miktarları, ülkelerin gelişmişlik faktörleri gibi etkenler dikkate alınmış. Maalesef Türkiye her konuda olduğu gibi bu kuruma katılmakta geç kaldığı için pastadan payına bir şey kalmamış." Kotalarda revizyon bekliyoruz 2003'ten bu yana kotayı artırmak için yoğun mücadeleler verildiğini hatırlatan Ambar, 2007 yılında Türkiye'ye 900 ton kota tahsisi yapıldığını vurguladı. Türkiye'nin geleneksel yakalama miktarına oranla bu rakamın çok yetersiz olduğuna işaret eden Ambar, "Bize ayrılan miktar 30 bin ton içindeki 900 ton. ICCAT'ın bu kotasını ülkelerin yakalama miktarlarına oranla değerlendirdiğiniz zaman Türkiye'nin payına yüzde 9 düşmesi gerekiyor. Bunu da 30 bin ton üzerinden hesaplarsanız, 2 bin 700 tona karşılık geliyor. Fakat bu ICCAT da kabul görmedi. Bu sene kasım ayında İspanya'nın Madrid kentinde düzenlenecek toplantıda revizyon yapılacak. Bu çalışmalarla bir miktar daha artış yaşanacağını umuyoruz. Bu şekilde ülkemizin hakkı olan miktarı yavaş yavaş elde edileceğiz. Bu durum şu an için orkinos ihracatçısının önünde bir engel oluşturuyor" dedi. İtalya'da çiftlik kurduk, ihracat yaptık Türkiye'de orkinos yetiştirici ve geliştiricisi 6 firma bulunduğunu kaydeden Ambar, 900 ton olan kota firma başına hesaplandığında 150 ton gibi bir rakamın ortaya çıktığını bildirerek, "Böyle bir rakamla çiftliği götürmek mümkün değil. Bir çiftliğin kazanması için limitlerin asgari 300-400 ton olması gerekir. Bundan dolayı kota ithal etmek zorunda kalıyoruz. Bunun haricinde orkinos yetiştiren firmalar kotaları yeterli sayılacak ülkelere yatırım yapmaya başladılar. Çünkü onların kotasından faydalanmak istiyorlar. Mesela Akua Grup olarak geçen yıl İtalya'da bir çiftliği faaliyete geçirdik ve buradan 5 milyon Euro'luk ihracat yaptık. Türkiye'den ihracat yapmak varken neden İtalya'dan yapalım. Bu sene İtalya'daki ikinci bir çiftlikle anlaştık. Ayrıca Yunanistan'daki bir firmayla da yüzde 50 ortalık yaptık. Faslılar'la önümüzdeki yıl bir çiftlik kurmayı planlıyoruz" dedi.