Otomotiv pazarı yüzde 45 oranında daraldı

İSTANBUL - Türkiye'de, 2009 Mart-Haziran dönemindeki otomobil pazarındaki hareketlilik, ağustos ayında azaldı. Otomobil pazarı haziran ayına göre yüzde 45 oranında daraldı.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, Eylül 2009 Avrupa Birliği (AB), otomobil pazarında haziran ayından beri yükseliş az da olsa devam ediyor.

AB ve  Avrupa Serbest Bölge Birliği (EFTA) ülkelerinde 2009 yılı Haziran ayı itibariyle sağlanan teşvikler nedeniyle genişlemeye başlayan pazar, temmuz ayında yüzde 2,8 ağustos ayında ise yüzde 3,0 oranında arttı.

AB ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı temmuz ayında 1,3 milyon adet iken, ağustos ayının tatil ayı olması nedeniyle azaldı ve 0,8 milyon adet düzeyine geriledi.

Ağustos ayında en sert düşüş yüzde 82,9 ile Letonya'da gerçekleşirken, Letonya'yı yüzde 71,9 ile Romanya, yüzde 68,5 ile İzlanda, yüzde 68,4 ile Macaristan, yüzde 66,5 ile Estonya, yüzde 56,0 ile Bulgaristan, yüzde 54,0 ile İrlanda, yüzde 35,5 ile Finlandiya, yüzde 30,8 ile Danimarka, yüzde 29,3 ile Hollanda, yüzde 14,8 ile Portekiz, yüzde 14,5 ile Slovenya, yüzde 12,6 ile Yunanistan, yüzde 12,3 ile İsveç, yüzde 11,6 ile Lüksemburg ve yüzde 8,7 ile Belçika takip etti.

2009 yılı Ağustos ayında, birçok AB ve EFTA ülkelerinde devam eden daralmaya rağmen, Almanya otomobil pazarı bu ayda 28,4 oranda arttı. Almanya'yı yüzde 26,2 ile Slovakya, yüzde 22,6 ile Avusturya, yüzde 16,3 ile Çek Cumhuriyeti, yüzde 15,3 ile Yunanistan ve yüzde 8,5 ile İtalya izledi.

Temmuz ayı itibariyle, İngiltere ve Polonya'da başlayan artış, ağustos ayında da devam etti. Ağustos ayında İngiltere otomobil pazarı yüzde 6,0 artarken Polonya'da artış yüzde 3,1 düzeyinde gerçekleşti.

Türkiye'de 16 Haziran 2009 tarihinden itibaren ÖTV indirim oranlarının azalarak devam etmesi ve geçen süre zarfında piyasa koşulları gereği maliyetlerin araç fiyatlarına bir miktar yansıtılmasıyla, ÖTV indiriminin cazibesi özellikle otomobillerde ilk dönemdeki uygulamaya göre çok azaldı.

2009 Mart-Haziran dönemindeki otomobil pazarındaki hareketlilik, ağustos ayında da etkisini kaybetti ve otomobil pazarı, haziran ayına göre yüzde 45 oranında daraldı.

Temmuz ayına göre yeni modellerin pazara girişinin etkisi ile ağustos ayında otomobil satışları bir miktar yükseldi ve 22 bin adet düzeyinde gerçekleşti.

Ticari araç pazarı

2009 yılı Temmuz ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33,8 oranında azalan AB ve EFTA ülkeleri ticari araç pazarında daralma birkaç puan artarak, ağustos ayında yüzde 34,8 düzeyinde gerçekleşti.

Ağustos ayında, ticari araç pazarı, AB ve EFTA ülkelerinde 97 bin adet, Türkiye'de ise 15 bin adet düzeyinde oldu.

AB ve EFTA ülkelerinde ticari araç pazarında ağustos ayında en fazla düşüş, yüzde 85,5 ile Letonya'da meydana geldi. 

Letonya'yı yüzde 72,8 ile Bulgaristan, yüzde 72,2 ile Çek Cumhuriyeti, yüzde 70,6 ile Estonya, yüzde 67,7 ile İzlanda, yüzde 67,2 ile Romanya, yüzde 60,1 ile Danimarka, yüzde 53,1 ile Slovakya yüzde 51,1 ile Slovenya, yüzde 50,2 ile Finlandiya, yüzde 47,1 ile Hollanda, yüzde 36,6 ile İngiltere, yüzde 35,8 ile İsveç, yüzde 35,1 ile Norveç, yüzde 34,7 ile Lüksemburg, yüzde 31,7 ile Almanya, yüzde 31,9 ile İtalya, yüzde 30,0 ile İspanya, yüzde 26,1 ile Portekiz, yüzde 25,7 ile Fransa, yüzde 25,6 ile Yunanistan, yüzde 22,3 ile Belçika yüzde ve yüzde 16,9 ile Avusturya izledi.

Hafif ticari araç pazarı

AB ve EFTA ülkelerinde 2009 yılı Ağustos ayı bir önceki yılın aynı ayı ile kıyaslandığında, hafif ticari araç pazarındaki daralma, temmuz ayına göre biraz artarak yüzde 32,4 düzeyinde gerçekleşti. Pazar 79 bin adet düzeyine geriledi.

Türkiye'de otomobile benzer bir şekilde, ÖTV indiriminin cazibesi bazı hafif ticari araçlarda da ilk dönemdeki uygulamaya göre azalarak, pazar tekrar bir önceki yıla göre daralmaya başladı.

Türkiye'de hafif ticari araç pazarı temmuz ayında yüzde 26,5 ağustos ayında ise yüzde 25,6 oranında azaldı. Temmuz ayında 12 bin adet olan pazar ağustos ayında 13 adet düzeyinde gerçekleşti.

Ağır ticari araç pazarı

2009 yılı Ağustos ayında AB ve EFTA ülkeleri ağır ticari araçlar pazarı, 2008 yılı aynı ayına göre yüzde 43,8 oranında azalırken; Türkiye ağır ticari araçlar pazarında düşüş oranı yüzde 49,4 düzeyde oldu.

Ağustos ayında Türkiye ağır ticari araç pazarı 1,4 bin adet düzeyine gerilerken, AB ve EFTA ülkelerinde 18 bin adet düzeyinde gerçekleşti.

AB ve EFTA ülkelerinde ağır ticari araç satışlarında en önemli düşüş yüzde 90,5 ile İzlanda'da izlendi.

ÖTV indirimi

Verilere ilişkin OSD değerlendirmesinde şunlar kaydedildi:

"Birçok AB ülkesinde, 2009 yılı itibariyle uygulanmaya başlayan ve artarak devam eden otomotive yönelik önlemlerin, otomobil pazarında şubat ayında başlayan olumlu etkileri, genel olarak değerlendirildiğinde, temmuz ve ağustos aylarında da devam etmektedir. Ancak uygulanan bu teşviklerin halen AB ülkeleri geneli göz önüne alındığında, toplam pazarda beklenilen ivmeyi sağlamadığı görülmektedir.

Başta Almanya olmak üzere Fransa, Avusturya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti'nde otomobil pazarında artışların devam ettiği, haziran ayı itibariyle İtalya'da başlayan artışa temmuz ayında İngiltere ve Polonya'nın da eklendiği görülmektedir.

Öte yandan, Türkiye'de de olduğu gibi, özellikle ağır ticari araç pazarındaki keskin daralma devam etmektedir.

Türkiye'de mart ayının ikinci yarısı itibariyle uygulamaya başlayan ve 30 Eylül 2009 tarihine kadar süresi uzatılan ÖTV indirimi bugüne kadar özellikle  1.600 cc otomobil pazarını canlandırmış ve satışlar önemli oranda artmıştır. Ancak bu vergi indiriminin, ÖTV mevzuatının yapısı gereği, yatırım aracı niteliğindeki ticari araçlar üzerindeki etkisi çok sınırlı kalmıştır.

2009 yılı ilk sekiz aylık sonuçlara göre, toplam motorlu araç üretimimiz ve ihracatımızdaki gerileme devam etmektedir. Özellikle sanayi faaliyetlerimizin yüzde 50'sini oluşturan ticari araçlar ve traktörler ile birlikte tüm sanayimizi kapsayacak, KDV indiriminin de dahil olduğu daha yapısal tedbirlerin öncelikle uygulanmaya başlaması gerekliliği sanayimiz tarafından hükümetimize sunulan raporlarda birçok kez vurgulanmıştı.

Özellikle kamyon ve otobüslerden oluşan ve yatırım malı olarak nitelendirilen ağır ticari araçlarda, krizden dolayı durgunluk döneminde bulunan ekonomi nedeni ile talepteki düşüş daha önemli düzeydedir."

ODD ve ACEA haziran ayı verileri

Otomotiv Distribütörleri Derneğinin (ODD) Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneğinin (ACEA) haziran ayı verilerine yer verdiği açıklamaya göre, AB (27) ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkelerinde 2009 yılı Ocak-Ağustos dönemi hafif ticari araç Avrupa satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 36,5 düşüşle 919 bin 44 adete ulaştı.

2008 ve 2009 yılları 8 aylık gerçekleşen kümülatif hafif ticari araç pazarı kıyaslandığında en belirgin düşüş yüzde 84,1 ile İzlanda'da gerçekleşirken, hemen ardından yüzde 80,4 ile Letonya ve yüzde 77,9 ile Litvanya yer aldı.

2009 yılı 8 aylık toplamlarda, artış gösteren bir pazar görülmedi. Türkiye hafif ticari araç pazarı 2009 yılı Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18 oranında azalarak 108 bin 941 adet olarak gerçekleşti.

2009 yılı Ocak-Ağustos hafif ticari araç satışları ile Türkiye, Avrupa hafif ticari araç satışlarında 5. sırada yer aldı.

AB (27) ve EFTA ülkeleri toplamına göre, 2008 yılı son çeyreğinde küresel krizin etkisiyle aylar itibariyle hafif ticari araç pazarında yaşanan daralma, 2009 yılı ilk 8 ayında da devam etti.

Avrupa hafif ticari araç pazarı, 2009 yılı Ağustos ayında 2008 yılı Ağustos ayına göre yüzde 32,4, Türkiye hafif ticari araç pazarı ise yüzde 25,6 küçüldü.

Binek otomobil pazarı

Avrupa binek otomobil pazarında 2009 yılı Ağustos ayında, 2008 yılı Ağustos ayına göre yüzde 3 artış yaşandı ve 829 bin 83 adet seviyesinde satış oldu.

Küresel krizin etkisiyle binek otomobil pazarında yaşanan şiddetli daralmanın Avrupa'da açıklanan teşvik paketleriyle aylık bazda son bir yıl içinde üçüncü defa artış eğilimine girdiği görüldü.

2009 yılı Ağustos ayında Türkiye binek otomobil pazarı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,7 oranında azalarak 22 bin 357 adet seviyesine geriledi.

2009 yılı Ağustos ayı binek otomobil satışları ile Türkiye, Avrupa binek otomobil satışlarında 9. sıraya yükseldi.

2009 yılı Ocak-Ağustos dönemi toplam Avrupa satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,1 düşüşle 9 milyon 565 bin 517 adete ulaştı.

Türkiye otomobil pazarı 2009 yılı Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 oranında artarak 206 bin 333 adet olarak gerçekleşti.

2009 yılı Ocak-Ağustos binek otomobil satışları ile Türkiye, Avrupa binek otomobil satışlarında yine 8. sırada yer aldı.