Pascal Lamy'nin planı iyimserlik yarattı

Dünya Ticaret örgütü'nün (DTÖ) önderliğinde İsviçre'nin Cenevre kentinde süren ticaret görüşmelerinde dört gün süren bir anlaşmazlıktan sonra cuma günü bir uzlaşmaya varıldı. DTÖ Başkanı Pascal Lamy'nin aracılığıyla oluşturulan plana göre, Avrupa Birliği tarım sübvansiyonlarını yüzde 80, ABD ise tarım sektörüne yönelik ödemelerini yüzde 70 azaltacak. ABD, plana göre şimdiki 48 milyar dolarlık tarımsal desteğini 14.5 milyar dolara çekecek. Plan, gelişen ülkelerde küçük çiftçilerin temel gıda üretimini korumak amacıyla, tarımsal ürünlerinin yüzde 12'sinin gümrük tarifelerini düşürmemeye izin veriyor. Bu tip küçük çiftçileri korumak için, gıda ithalatında ani yükselişlere karşı gelişen ülkeler gümrük tarifelerini acilen artırmaya olana veriyor. Ayrıca gelişen ülkeler, bazı sanayi sektörlerini bütünüyle, ithalat gümrük tarifesindeki kesintilerden koruyabilecek. Görüşmelere katılan Hindistan, Çin, Japonya, Avustralya, Brezilya, ABD ve AB, DTÖ Başkanı Pascal Lamy'nin planını temel alarak müzakereleri sürdürmeyi kararlaştırdılar. Taraflar planın, müzakereler için genel bir temel oluşturduğunu, önemli görüş farklılıklarının sürdüğünü belirttiler. Görüşmelerde AB tarafının müzakerelerini Peter Mandelson yürütüyor. Görüşmeler çarşamba gününe kadar sürecek. 2001 yılında Doha'da başlayan görüşmelerde amaç gelişen ülkelerin ekonomilerinin büyümesini sağlamaktı. Anlaşma planı görüşmelere katılan 35 ülkenin bakanlarınca değerlendiriliyor. Plana ilk olumsuz tepkiler ise İtalya, Fransa ve İrlanda'dan geldi. AB'den yılda 80 bin geçici çalışma vizesi Geçen yıl ABD'nin çiftçilerini desteklemek için yaptığı reel harcamalar 9 milyar doları bulmuştu. Lamy'nin varılan uzlaşmaya göre ABD'nin bu harcamalarda kesintiye gitme zorunluluğu yok. Cuma günkü uzalaşma, tarımsal ihracat ve sanayi ürünleri gümrük tarifelerinde kesintileri içeriyor. Mandelson, plana göre AB'nin hizmetler sektöründe yılda 80 bin geçici çalışma vizesi vereceğini söyledi. ABD'nin dış ticaret temsilcisi Susan Schwab, gelişen ülkelerin ABD mallarını girişini kolaylaştırmaları halinde yabancı işçilere açık olan sektör sayısını artırabileceklerini ve sübvansiyonları düşürebileceklerini açıkladı. ABD, yabancı işçi girişini belirli oranda sınırlıyor. Hindistan'ı temsilen eden Ticaret Bakanı Kemal Nath bu adımların olumlu olduğunu ve görüşmelerin sürdüğünü söyledi. Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim, hizmetler sektörü konusunda, bütün oyunu bozmadan herkesin olumlu olmaya çalıştığını belirtti ve birkaç gün içinde çerçeve anlaşmasına varılma olasılığının yüzde 50'den 65'e çıktığını söyledi. İtalya ve Fransa hoşnut değil İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve kendisinin planla ilgili derin kaygılarını olduğunu söyledi. Her iki lider de gerekli olabilecek fedakarlıklara karşılık Avrupalı vatandaşlarının çıkarına olumlu ve dengeli bir sonucun kesin bir gereksinim olduğunu belirttiler. İrlanda Başbakanı Yardımcısı Mary Coughlan da tarım konusunda sorun olduğuna işaret etti. Buna karşın Avrupa Tarım Komiseri Mariann Fischer Boel, üye devletlerin büyük bölümünün komisyonu desteklediğini söyledi. Madelson da, teklif edilen anlaşmanın ana ilkelerinin kalması gerektiğini ve görüşmelerden dolayı "kısmen yüreklendiğini" belirtti.