Perakendede durgunluk tamamen son bulmadı
Makroekonomik trendler ve kur dalgalanmalarından 2017'in ilk yarısında olumsuz etkilenen perakende sektöründe hafif toparlanma olsa da, durgunluk devam ediyor. Deloitte'nin raporuna göre, yılın ikinci yarısında maliyet ve nakit yönetimi açısından sıkıntılı bir dönem yaşanabilir.
Sürekli büyüme ve mağaza açma trendinin kırıldığı perakende sektörü 2017'de riski azaltma, mevcudu koruma ve mağaza kapama tedbirlerine ağırlık verirken; perakende yatırımlarının önümüzdeki dönemde dış pazara yönelmesi bekleniyor. Ziyaretçi sayısında düşüş, kişi başı perakende harcamalarında gerileme ve artan boşluk oranlarının etkisiyle AVM kira gelirlerindeki düşüş trendi de sürüyor.
Deloitte tarafından yayınlanan "Türkiye Perakende Sektörü Gündemi" raporuna göre, perakende sektöründe 2017'nin ilk yarısında hafif bir toparlanma gözlense de, durgunluk henüz tamamen ortadan kalkmış değil.
Türkiye'de genel olarak sepet tutarının düşme trendinde olduğu, 2017 büyüme hedeflerini aşağı çeken büyük perakendecilerin bulunduğu belirtilen raporda "2016'da yaşanan iflas ertelemeler, mağaza kapatmalar da göz önüne alındığında, makroekonomik trendlerin ve önemli kur dalgalanmalarının sektörü çok olumlu etkilemediği ve 2017'nin ilk yarısında da sert rüzgârların etkisinin devam ettiği değerlendiriliyor" denildi.
Mağaza kapama deneyimleniyor
Rapora göre, bugüne kadar mağaza açarken çok da ince eleyip sık dokumayan sektör, artık mağaza kapamayı da deneyimliyor. Sektördeki bazı önemli oyuncuların hâlihazırda bu stratejiyi uygulamaya başladığı görülüyor.
Raporda, "2016'da yaşanan dalgalanmalar ve ilerde yaşanabilecek olası yeni sert rüzgârlar karşısında perakendeciler sürekli büyüme ve mağaza açma trendini kırarak 2017'de riski azaltma, mevcudu koruma hatta 'sağlıklı zayıflama' stratejisi ile mağaza kapama hamlelerinden faydalanıyor. 2017'nin ikinci yarısı ise maliyet ve nakit yönetimi açısından sıkıntılı bir dönem olmaya aday" ifadeleri kullanıldı.
Yurtdışında büyüme öne çıkabilir
Yatırımlarını tamamen iç pazara yönelten şirketlerin ise önümüzdeki dönemde büyüme kaynağını geliştirmek için dış pazara yönelmesinin beklendiğine işaret edilen raporda şöyle denildi:
"Yıllardır Türkiye'de iç pazarın cazibesine kapılan, yurt dışı yatırımlarına ağırlık vermeyen perakendecilerin, yakın gelecekte bölgesel veya küresel yatırımlarına finansal sağlıkları el verdiğince yoğunlaşacakları değerlendiriliyor. Bu kapsamda Türk perakende şirketleri için büyümenin kaynağı değişecek."
Rapora göre, perakende şirketleri için önümüzdeki dönemde radikal iş modeli değişiklikleri ile pop-up mağazalar gibi farklı satış fırsatları da öne çıkabilecek unsurlar arasında yer alıyor.
AVM sayısının azalması bekleniyor
Rapora göre, AVM kira gelirlerindeki azalma eğilimi de sürürken; AVM sayısındaki artışın da önümüzdeki yıllarda azalması bekleniyor.
Bunun sebepleri arasında ise TL'nin yaşadığı değer kaybı nedeniyle kiralama işlemlerinde düşüş, 2017'nin ilk yarısında AVM'lerde yüzde 20'ye varan boşluk oranları, ülkeye gelen turist ve AVM ziyaretçi sayısındaki düşüş ile kişi başı perakende harcamalarındaki gerileme yer alıyor.
Rapora göre, AVM kira gelirlerinin 2016'da başlayan ve 2017'de de devam eden bir azalma trendine geçtiği görülürken; 2017'nin ilk yarısında AVM birincil kira rakamlarının metrekare başına aylık 90 eurodan 70 euro seviyesine düştüğü gözleniyor.
Deloitte'un analizine göre son 10 yılda Türkiye'deki AVM sayısı yaklaşık üç katına çıkarak 2017 itibarıyla 387'ye, toplam kiralanabilir alan ise 11.75 milyon metrekareye ulaştı. 2015'te bu rakamlar sırasıyla 368 ve 10.25 milyon metrekare idi. Hâlihazırda inşaatı devam eden 50 AVM'nin ise 2020 yılında tamamlanması bekleniyor.