Piyasada kilidi açacak formül: Vergide kolaylık

MEHMET KAYA

TOBB'un Sektörel Şura toplantısında geçici verginin kaldırılması ve birikmiş KDV alacaklarının ödenmesi talep edildi. 61 Sektör Meclisi, öncelikli 5 talep ve önerisini ekonomi yönetimini oluşturan bakanlara iletti. Sözcüler genel olarak piyasalarda bir kilitlenme olduğunu, firmaların harcama yapmak yerine beklemeyi tercih ettiğini vurguladılar. Bazı firmaların borçluluğunun da buna ilave negatif etki ettiği kaydedildi. Kamunun bu süreci kırmak için piyasalara para vermesinin vergi yoluyla gerçekleştirmesi önerilirken, peşin verginin kaldırılması ve birikmiş KDV iadelerinin devlet tahvili ya da nakden belirli bir takvime bağlı olarak ödenmesi talep edildi. KGF programının 100 milyar TL hacimle yeniden başlatılması, yerli makine alımlarına ilave teşvikler de talepler arasında yer aldı.

TOBB Sektörel Şura'ya Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Turizm Bakanı Mehmet Ersoy ve Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli katıldı.

Bakanlar, kendi alanlarına yönelik talepleri aldıktan sonra, genel bir değerlendirme yaptılar. Toplantının perde arkasına DÜNYA ulaştı. İş dünyasının talepleri şöyle:

Vergi iadesi çalışmasında gözler kamu maliyesinde

DÜNYA'nın edindiği bilgilere göre birikmiş KDV alacaklarının ödenmesi konusunda genel bir anlayış gözlendi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, KDV iadelerinin kolaylaştırılmasına yönelik son düzenlemeyi aktardı. Daha önceki dönemlerden bekleyen KDV iade alacakları konusunda da detaylı çalışmalar yapıldığı, kamu maliyesinin elvermesi durumunda piyasaları da rahatlatacak bir çözümün ortaya çıkması halinde bundan kaçınılmayacağı belirtildi.

Yerli makine ile yatırıma yüzde 50 faiz desteği isteği

Toplantıda hem yatırımlar hem de yerli makine imalatının güçlendirilmesine yönelik olarak teşvik paketlerinin daha da güçlendirilmesi istendi. Yatırım teşvik belgelerinde yerli makine ve ekipman kullanılmasına yönelik taahhütlere bağlı olarak ilave teşvik verilmesi önerilirken, yerli makine ve teçhizatla yapılan yatırımlarda hem kredi, hem de leasing ile alımlarda yüzde 50 faiz desteği uygulanması talep edildi. Sanayi kolu gibi değerlendirilen yerli yazılıma yönelik olarak da, stratejik alanlarda yerli milli yazılımların zorunlu kılınması, projelerde ana yüklenicinin Türk özel sektör şirketleri olması istendi.

İş dünyasına "STA'larda olağanüstü hassasız" mesajı

Türkiye'nin son dönemde hızlandırma yönünde girişimlerde bulunduğu serbest ticaret anlaşmaları da tartışma konuları arasında yer aldı. Az gelişmiş ülkelerdeki işgücü maliyeti düşüklüğü nedeniyle, düşük katma değerli sanayi ürünleri ile tarım ürünlerinin bu STA'larda Türkiye'ye karşı rekabet avantajı bulunmasına dikkat çekildi. Ukrayna ve Japonya STA'larının ise demir- çelik sektörüne olumsuz etki edebileceğine işaret edildi. Bakanların STA'lar konusunda olağanüstü hassas davranıldığını vurgulayarak, "en ufak zarar verecek bir unsura izin verilmeyecek" denildi.

Girdiye yönelik tedbir önerisi

Şurada, makro ekonomik düzenlemeler yanında, özellikle sanayinin girdilerine yönelik tedbirlerin önerilmesi dikkat çekti. Bunlar arasında, enerji maliyetinin düşürülmesi için elektrik ve doğalgazın KDV'sinin yüzde 1'e çekilmesi önerisi yer aldı. Akaryakıt sektöründe indirimlerin yüzde oranlı yerine, litre/kuruş olarak birim fiyat şeklinde yapılması istendi. Kağıt sektöründe son dönemde yaşanan ve temizlik kağıtlarına kadar uzanan sorunlara çözüm için atık kağıtların Belediyeler tarafından kaynağında toplanarak geri kazanım sürecine sokulması talep edildi.

İnşaatlarda yerli ürün kullanımı zorunlu olmalı

Toplantıda, hem inşaat sektörü, hem de sanayicilerin ortak taleplerinden biri de inşaat projelerinde yerli ürün kullanımının zorunlu hale getirilmesi ve bunun da denetlenmesi talebi dikkat çekti.

Enerji verimliliğinin sağlanmasına yönelik olarak da yalıtımsız binaların belirlenmesi ve yalıtımlı hale getirilmesi için teknik ve idari mevzuatın derinleştirilmesi önerildi. Ayrıca çeşitli strateji planlarında da yer alan, sanayide kullanılan elektrik motoru ve cihazların yerine daha verimlilerinin kullanılmasına yönelik özendirici tedbirler alınması talep edildi.

Müteahhitlerin uzun süredir gündemde tuttuğu, girdi fiyatlarındaki artış nedeniyle fiyat farkı düzenlemesi ve ek süre verilmesi yönündeki talepleri tekrarlandı ve uygulamaya geçmesi istendi. İnşaat sektörü temsilcileri ayrıca Eximbank'ın yurt dışı müteahhitliği desteklemeye yönelik yeni araçlar geliştirmesi, Köprü Kredi Programının tüm ülkeleri kapsaması ve limitlerinin de artırılması talep edildi.

Gümrük birliğinin negatif etkisi

Türkiye ile AB arasındaki gümrük birliğinin, AB'nin diğer üçüncü ülkelerle olan gümrük düzenlemeleri nedeniyle Türkiye'ye dampingli ve gümrüksüz ürün girmesine yol açtığı hatırlatılarak, olabilecek bütün kanallardan tedbir alınarak korumacı önlem uygulanması önerildi.

İş dünyası başka ne bekliyor?

- Turizm teşvik kanunu yenilenmeli, belediye ve turizm belgeli tesis ayrımı kaldırılmalı
- Otomotivde ÖTV ve KDV indirimi 2019 boyunca uygulanmalı
- Türk koster filosunun yenilenebilmesi için finansman programı tasarlanmalı
- İhracat bedellerinin 180 gün içinde getirilmesi uygulaması sona ermeli
- Vakıf üniversitelerinin mali ve idari özerkliğini içeren ayrı bir kanun yapılmalı
- Özel okul öğrenci velilerine eğitim-öğretim desteği verilmeli
- Kuyumculuk sektöründe kaldırılan altın esaslı muhasebe imkanı tekrar getirilmeli
- İnternet satışları, perakendeye karşı haksız rekabet olmayacak şekilde düzenlenmeli