Piyasalara çifte darbe

* Borsalar kırmızıya büründü
* Euro 1.21 doların altına indi
* Petrol 3 dolardan fazla düştü
* İspanya'da faiz % 7.50'yi aştı

İSTANBUL - İspanya'da Valencia bölgesinin mali yardım alacağına dair haberlerle piyasalarda başlayan sarsıntı, Murcia'nın son üç gün içinde devlet yardımı talep eden ikinci özerk bölge olmasıyla şiddetini artırdı. Yani hafta sonu İspanya sıkıntıları zirve yaparken bir süredir arka planda kalan Yunanistan tekrar ön plana çıkması ve ülkenin eurodan ayrılma ihtimalinin 'IMF kredi dilimini donduracak' şeklindeki iddialarla güçlenmesi piyasaları altüst etti. Euro Bölgesi'ndeki mali kriz endişelerinin yeniden alevlenmesi ve Çin'in yavaşlayacağına dair kaygılarla piyasalar yeni haftaya sert satışlarla başladı. Euro dolar karşısında iki yılın en düşük seviyesine indi, petrol fiyatları varil başına 3 dolardan fazla düştü. İspanya'nın tahvil faizi ise yüzde 7.5'i aşarak rekor kırdı ve analistlere göre sürdürülemez seviyeye geldi.

Avrupa'nın manşetlerinde dün İspanya ve Yunanistan vardı. İspanya'da daha önce Valencia eyaletinin yardım talebinde bulunmasının ardından Murcia da yardım başvurusu yaptı. Bu gelişme, Euro Bölgesi'nin dördüncü büyük ekonomisinin de kurtarılmak zorunda kalabileceği olasılığını canlandırdı. İspanya'nın, devlet olarak bir yardım programı almadan krizden kurtulabilme kabiliyetiyle ilgili endişelere neden oldu. İspanya'nın yarı özerk 17 bölgesinden başkalarının da benzeri taleplerde bulunabileceklerini belirtiliyor. Böylelikle, İspanya'nın bankalarının ardından topyekûn bir kurtarma paketine ihtiyaç duyabileceği konuşulmaya başlandı.
İspanya Ekonomi Bakanı Luis de Guindos, bankaların kurtarılması için sağlanacak azami 100 milyar euroluk yardımın ardından devletin de kapsamlı bir mali yardıma ihtiyaç göstermesi olasılığını reddetti. Avrupa'nın İspanya bankalarına sağlayacağı yardıma ilişkin olarak parlamentoda yapılan bir oturuma katılan De Guindos, böyle bir olasılıkla ilgili olarak toplantı dışında sorulan soruyu, "Kesinlikle hayır" şeklinde yanıtladı. Ancak piyasalarda oluşan korkuyla İspanya'da 10 yıllık tahvil faizleri tarihi zirvesi olan yüzde 7.5650 seviyesine, İtalya'da ise yüzde 6. 4260'a yükseldi.

Der Spiegel: IMF'den Yunanistan'a kredi yok

Avrupa'da gözler İspanya'ya çevriliyken, Yunanistan'a ilişkin kötü haberler gelmeye devam ediyor.Trokya'nın bugün başlayacak ziyareti öncesinde Yunan hükümeti, milyarlarca euro tutarında ek bütçe kesintisi yapmanın yollarını arıyor. 17 Haziran seçimlerinden bu yana yapılacak ilk resmi Troyka ziyaretinde, Yunanistan'ın seçimler nedeniyle ertelediği reform programının durumu ele alınacak. Yunan hükümetinin20 kamu şirketine ilişkin birleşme, kapatma kararı açıklaması bekleniyor. Bu Yunanistan'ın ağustos ayına kadar birleştirmeyi, kapatmayı taahhüt ettiği 200 şirket için ilk dalga olacak. Troyka'nun bugün başlayacak Atina ziyareti öncesi, Alman basınında IMF ile ilgili bir iddia yer aldı. Der Spiegel dergisine göre Yunanistan hedefleri ıskaladı ve IMF Yunanistan için kredi dilimlerini durduracak. Haberde, Yuninistan'ın uzun vadeli bütçe hedeflerini tutturamayacağının net olduğu öne sürüldü. Dergi, IMF'nin yeni kredi dilimi vermeyi durdurmasıyla, Yunanistan'ın eylülde borçlarını ödeyemez duruma düşme olasılığının arttığını belirtti. Eğer IMF, Troyka'dan çekilecekse o zaman özellikle Almanya, Finlandiya gibi ülkelerde muhalefet yeni yardım  için ikna edilemeyecek. Bu da ülkenin eurodan çıkma ihtimalini güçlendirecek.

Piyasa tepe taklak

Avrupa'dan gelen negatif haber akışı euroyu vurdu. Döviz piyasalarında euro dolar karşısında 1.21'in altına indi. Avrupa ortak parası, 1.2081 dolarla Haziran 2010'dan bu yana en düşük seviyeyi gördü ve aynı yıl gördüğü 1.1876'lık rekor düşüş seviyeye biraz daha yaklaştı. Euro,  Japon Yeni karşısında ise yüzde 1'lik kayıpla 94.46 seviyesini görerek 2000 yılından beri en düşük seviyesine indi. Piyasalardaki endişeler petrolü de vurdu. Brent petrolünün varili 3 dolardan fazla değer kaybederek 102.95 dolara indi. Amerikan petrolünün varil fiyatı da 2.73 dolar kayıpla 89.10 dolardan işlem gördü.

Endeksler kırmızı

Haftanın ilk işlem gününde piyasalar kırmızı renge büründü. Avrupa borsaları yeni haftaya sert satışlarla başladı. Londra borsasında FTSE 100 endeksi yüzde 1.4 gerilerken, Paris Borsası'nda CAC 40 Endeksi yüzde 1.7 düştü. Frankfurt Borsası'nda DAX Endeksi yüzde 1.3'lük değer kaybı yaşadı, İspanya borsasında IBEX 35 endeksi sert satışlara maruz kaldı. Endeks, yüzde 4.6'lık kayıpla 6 bin puanın altına indi. ABD vadeli endeks kontratları piyasadaki düşüşlere paralel seyir izledi. Çin Merkez Bankası danışmanının ülkenin üçüncü çeyrekte yavaşlayabileceğini belirtmesi de piyasalardaki gerilimi artırdı. Çin, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,6 ile üç yılın en düşük büyümesini kaydetmişti.
 

Türkiye'nin kamu borç yükü 22 AB üyesinden daha iyi durumda

Euro Bölgesi'nde Yunanistan, Portekiz, İrlanda, İspanya ve Kıbrıs Rum kesimini ortaklarına el açmaya zorlayan borç krizi büyümeye devam ediyor.  AB istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre, Euro Bölgesi'nde geçen yıl sonunda yüzde 87.3 olan kamu borcunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı (GSYH), bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 88.2'ye ulaştı. Bu dönemde 27 üyeli AB'nin kamu borç yükü ortalaması da yüzde 82.5'ten yüzde 83.4'e çıktı. AB'de en borçlu ülkeler, kamu borç yükünün gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 132.4'ü bulduğu Yunanistan, yüzde 123.3'ü bulduğu İtalya, yüzde 111.7'yi bulduğu Portekiz ve yüzde 108.5'i bulduğu İrlanda oldu. İlk çeyrek itibariyle Belçika'da yüzde 101.8'e ulaşan kamu borç yükü oranı, Fransa'da yüzde 89.2, İngiltere'de yüzde 86.4 ve Almanya'da yüzde 81.6 düzeyinde gerçekleşti. Maastricht ekonomi kriterlerine göre, AB üyelerinin kamu borç toplamının gayri safi yurtiçi hasılalarının yüzde 60'ını geçmemesi gerekiyor. 27 AB üyesinden sadece 13'ü bu şartı karşılayabiliyor. Söz konusu ülkeler arasında, kamu borç yükünün yüzde 6.6 olduğu Estonya, yüzde 16.7 olduğu Bulgaristan, yüzde 20.9 olduğu Lüksemburg, yüzde 36.3 olduğu Romanya, yüzde 37.2 olduğu İsveç, yüzde 42.7 olduğu Litvanya, yüzde 43,9 olduğu Çek Cumhuriyeti, yüzde 44,6 olduğu Letonya, yüzde 45,1 olduğu Danimarka, yüzde 46,4 olduğu Slovakya, yüzde 47.7 olduğu Slovenya, yüzde 48.7 olduğu Finlandiya ve yüzde 56.1 olduğu Polonya bulunuyor.
AB Komisyonu'nun hesaplamalarına göre Türkiye'nin kamu borç yükü geçen yıl sonunda yüzde 38 düzeyindeydi. Bu haliyle Türkiye'nin kamu borçluluk oranı, 22 AB üyesinden daha iyi durumda bulunuyor. AB Komisyonu Türkiye'nin kamu borç yükünün bu yıl sonunda yüzde 37.1'e, gelecek yıl sonunda ise yüzde 35.5'e gerileyeceğini tahmin ediyor.