"Savunma sanayiinde rekabetin özel koşulları var"

 

ANKARA – Savunma Sanayii Müsteşarlığı yetkilileri, Suriye'de yaşanan iç savaşın büyümesi ve kimyasal silah kullanılmasına yönelik endişelerin artmasıyla gündeme gelen NBC nükleer, biyolojik, kimyasal korunma sağlayan kıyafetlerin ilk partisinin Ocak ayı sonuna kadar teslim edileceğini açıkladılar. Yetkililer, savunma sanayine son dönemde başta denizcilik olmak üzere farklı sektörlerden çok sayıda şirketin ilgi gösterdiği ancak sektörün özelliklerinden dolayı rekabetçi yapının uluslar arası boyutta gelişmesi gerektiğini vurguladılar. 

 

Türkiye'de kimyasal, biyolojik radyolojik ve nükleer KBRN koruyucu kıyafetlerin geliştirilmesiyle ilgili yürütülen projede teslim aşamasına gelindiği belirtildi. TÜBİTAK ile başlanan ve kimyasal, biyolojik ve nükleer kirliliği filtre etme özelliği bulunan "aktif karbon" maddesinin geliştirilmesi ve seri üretiminin başarılmasının ardından, ÇAN ortak girişim grubunun kazandığı bu ürüne dayalı NBC kıyafetlerinin üretilmeye başlandığı ve ilk partilik 10 bin takımın bu ayın sonuna kadar teslim edileceği belirtildi. Suriye iç savaşında kimyasal silahların kullanılma ihtimalinin belirmesi üzerine TSK'nın bu türden bir ihtimale hazırlıklı olmadığı eleştirileri yapılmıştı. 

 

SSM yetkilileri, bu türden silahların kullanılması halinde özel temizliği yapacak personelin kullanacağı 10 adet kıyafetin ithal edildiğini, savaşan personelin giyeceği kıyafetlerde de ilk partinin teslim aşamasında olduğu kaydedildi. Yapılan ihalenin toplam 161 bin 102 adet kıyafeti kapsadığı, NBC kıyafetlerinin bir raf ömrü olması nedeniyle hepsinin aynı anda teslim edilip, aynı anda kullanım dışı kalmaması gerektiğini belirten yetkililer bu nedenle 10'ar binlik paketler halinde teslim yapılacağını vurguladılar. 

 

Türkiye'nin özellikle iç güvenlik ihtiyaçlarından biri olan ANKA insansız hava aracındaki gecikmenin de yaşanan kaza sonucu olduğu vurgulandı. Sözleşme kapsamındaki 5 prototipin TSK'nın envanterine girmeyeceği ancak operasyonel olarak görev başında kullanılarak yeteneklerinin test edileceği kaydedildi. Seri üretim ile TSK envanterine girişin 2014 içinde beklendiği vurgulandı. Öteyandan, ANKA'nın prototiplerinde takılı olan ASELSAN üretimi kamera sisteminin daha yüksek çözünürlüklü yabancı bir model ile değiştirilmesinin gündeme geldiği ancak ASELSAN'ın mevcut kamerayı geliştirme programının seri üretime yetiştirmesinin mümkün görülmesi üzerine şimdilik askıya alındığı belirtildi.

 

 

 

Savunma sanayiine şirketlerin ilgisinin artması ve çok farklı sektörlerden bu alandaki projelere katılım isteklerinin yoğunlaşmasını da değerlendiren SSM yetkilileri, bütün dünyada savunma sanayi şirketlerinin birleşme yoluna gittiği, Türkiye'nin dikkat çekici şirketlerinin uluslar arası ölçekte henüz küçük seviyelerde bulunduğunu belirttiler. Sektörün diğer alanlara benzer biçimde iç rekabet yaratılmasına imkan vermediğini belirten yetkililer, "Ne Türkiye'de ne de dünyada mesela iki tane ASELSAN, iki tane TAI olamaz. Böyle yapmak istediğinizde bile birini öldürmüş olursunuz. Bu alanda rekabet uluslar arası şirketlerle yapılabilir. Bizim stratejimiz, sanayi katılımı yoluyla sektörün etkisini büyütmek, KOBİ katkısını sağlamak. Bir savunma sanayi isteniyorsa ancak böyle olabilir" görüşünü dilgetirdiler. 

 

Bu alandaki en çarpıcı örneğin tersanelerde yaşandığını belirten yetkililer, "Çeşitli gemi-bot inşası için ihaleler açtık ve şimdiye kadar 7 tersane iş aldı. Bu kadar tersane yeter dediğimiz noktada baktık ki Türkiye'de 130 tersane var ve hepsi kuyruğa girdi, biz de iş istiyoruz dediler. Savunma sanayi alanında faaliyet gösteren Dünya'da 20 tersane ya vardır ya yoktur. Türkiye için de en fazla olabilecek sayı 3'tür" görüşünü vurguladılar. 

 

Türkiye'nin gündeme aldığı milli savaş uçağı üretimine yönelik kavramsal tasarım çalışmasının sürdüğünü belirten yetkililer, bu projenin "bugünün ihtiyaçlarını" gözetmediğini, gelecekteki ihtiyacı karşılamak üzere yola çakıldığını belirttiler. Projenin 2030'lu yılları göz önünde bulundurduğunu belirten yetkililer, uçağın hangi ihtiyaca ne düzeyde yanıt vereceği temel sorularını yanıtlayan kavramsal tasarım ile yapılabilirlik analizinin sürdüğü ve bu yılın sonunda karar vericilere sunulabileceği kaydedildi. Yetkililer, uçağın yapılmasına karar verilmesi halinde ilk uçuşunun 2023, envantere girişinin ise 2030'dan sonrası için planlanabileceğini belirttiler. 

 

Çin, Rusya, Fransa ve ABD'nin yarıştığı yüksek irtifa hava savunma füzesi ihalesiyle ilgili olarak da bilgi veren yetkililer, şirketlerle yerli katkı oranının yükseltilmesi için son bir tur görüşme yapılacağı, bu görüşmeler sonunda standart ihale sonuçlandırmaya yönelik işlemlerle en etkin teklifin hesaplanacağını belirttiler. 

Öte yandan, Türkiye'nin havadan erken uyarı uçağı projesi olan Barış Kartalı projesinde de üretici Boeing'in İsrail'den tedarik edeceği cihazların geldiğini ve projenin hızlandığı belirtildi.