"Yüzde 20 daha fazla rekolte bekliyoruz"

İSTANBUL - Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı A. Edip Uğur, 2007 yılındaki fiyat artışlarının yağlı tohum ekim alanlarını genişletmesi ve yağışların da geçen yıla göre daha iyi olması nedeniyle bu yıl yüzde 20 daha fazla rekolte beklendiğini söyledi.

"2008-2009 Sezonunda Yağlı Tohum ve Ham Yağ Piyasalarına Bakış" toplantısında konuşan Uğur, sektörün 5 milyon ton yağlı tohum işleme, 1,5 milyon ton rafine ve 900 bin ton margarin üretim kapasitesine sahip olduğunu bildirdi. Uğur, sektörün parasal hacminin 3 milyar dolar olduğunu ifade ederek, Türkiye'de toplam 1,7 milyon ton bitkisel yağ tüketildiğini belirtti.

Türkiye'nin 1,2 milyon ton yağ açığının ithalatla karşılandığını dile getiren Uğur, "2007 yılında 1,7 milyar dolar ödediğimiz yağlı tohum ve türevlerine 2008 yılının ilk 6 ayında 1,5 milyar dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı dönemine göre ithalat rakamı yüzde 13 artığı halde ödediğimiz döviz, 2-3 kat artmıştır" dedi.

Uğur, tarımsal ürün fiyatlarının dünya piyasalarında 2006 yılında yükselmeye başladığını ve artış eğiliminin 2007 yılında devam ettiğini anlatarak, bu yılın ilk altı ayında tarihinin en yüksek seviyesine ulaştığını, ancak hasat döneminin başlamasıyla artışın durduğunu ve daha sonra gerilemeye başladığını kaydetti. Dünya gıda fiyatlarındaki gelişmelerden Türkiye'nin de etkilendiğini belirten Uğur, petrol fiyatları ile ham yağ fiyatları arasındaki iniş çıkışlarda paralellik yaşandığını söyledi.

Fiyatlar 2-3 kat arttı

Uğur, fiyatların son 1,5 yıl içerisinde 2-3 kat artığını ifade ederek, şöyle devam etti:

"2007 yılındaki fiyat artışları yağlı tohum ekim alanlarını genişletmiş, yağışların da geçen yıla göre daha iyi olması bu yıl yüzde 20 daha fazla rekolte beklenmektedir. Artık üretici ülkeler kendi kırma sanayilerini geliştirerek hammadde satışı yerine yarı mamul veya mamul madde ihracatına yönelmektedir. Tedbir alınmazsa Türkiye nihai ürün ithal etmek zorunda kalacaktır."

Sektörün en önemli sorunun yağlı tohum üretimi olduğunu dile getiren Uğur, yıllardır yağlı tohumların ikinci plana atıldığını ve ülke olarak tahılın birinci sırada tutulduğunu savundu. Uğur, yağlı tohum üretiminin artması gerektiğini belirterek, bu konuda alınması gereken önlemlerden de bahsetti. Fiyatlara rekolte, iklim şartları, tüketim, enflasyon, arz ve talebin yanı sıra petrol fiyatları, dövizdeki parite, spekülatörlerin yatırım eğilimleri ve ekonomik birçok verinin etki ettiğini ifade eden Uğur, şunları kaydetti:

"Bu yıl Ramazan ayının 1 Eylül'de başlaması, Ağustos ayında taleplerin yüksek olacağı beklentisi, ayçiçek hasadının da bu tarihlerde olması nedeniyle yağ sanayicisi, yüksek fiyatların Eylül ayından itibaren düşeceğini tahmin ederek Mart-Nisan aylarında Temmuz-Ağustosta piyasayı ve rafları Ramazan öncesi yağsız bırakmamak için yüksek fiyatlardan pozisyon aldı. Ancak Haziran ayı sonunda petrol fiyatlarının düşmesi, doların değer kazanması, yatırımların hububattan yağlı tohumlara çıkması ve rekoltenin yüksek beklenmesi fiyatları beklenenden 2 ay önce aşağıya çekmiştir. Maliyetler yüksek kalmış, sanayici zarar etmiştir."

Uğur, 2007 yılında 28 bin ton olan kanola üretiminin bu yıl 60 bin ton civarına çıktığını, gelecek yıllarda bu rakamın daha da yükselmesinin beklendiğini aktararak, "Ancak kanola ekimi yeni ekim alanlarında değil, ayçiçeği ekim alanlarında yapıldığından ayçiçeği ekim alanları olumsuz etkileniyor. Beklentimiz hem ayçiçeği, hem de kanola ekim alanlarının genişlemesidir" dedi.