Sanayi elektriğinde 'yüksek' gerilim

HANDAN SEMA CEYLAN

Sanayici, 'Son Kaynak Tedarik Tarifesi'nde düzenleme istemiyor. Türkiye'nin toplam elektrik enerjisi tüketiminin yüzde 30'unu gerçekleştiren organize sanayi bölgeleri (OSB), yeni tebliğ taslağını görüşe açan Enerji Piyasası Denetleme Kurumu'nu (EPDK) ziyaret ederek, düzenleme istemediklerini ve mevcut tarife yapısının 2020'ye kadar devam etmesini beklediklerini dile getirdiler. "Son Kaynak Tedarik Tarifesi'nin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ Taslağı"nın aynen yürürlüğe girmesi halinde elektrik fiyatlarının yükselmesi endişesini taşıyan OSB'ler, EPDK'nın bu düzenlemeden vazgeçmesini talep ettiler.

Yeni taslakta, 'serbest tüketici' ikiye ayrılıyor. Bunlar 'düşük tüketimli' ve 'yüksek tüketimli'... Bu iki grup arasındaki ayrım limiti EPDK tarafından belirlenecek. Ancak henüz bu limitin ne olacağı ilan edilmedi. Ayrıca taslağa göre 'yüksek tüketimli' serbest tüketiciler elektriklerini tedarikçiden 'makul kâr' ile alacak. Fiyatların piyasada oluşacağının not edildiği ve makul kar ibaresinin belirsizliği de sanayicide endişe yarattı. Sanayici üretim maliyetleri açısından elektrik enerjisinin öngörülemez bir hal aldığını vurguluyor.

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü ve yönetim kurulu üyeleri 317 OSB'yi temsilen, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz'ı ziyaret ederek, bölgelerin taleplerini iletti. Heyet, elektrikte oluşacak bir maliyetin Türkiye'nin rekabet gücünü zayıflatacağını vurguladı.

Gazeteniz DÜNYA, OSB'lere elektrik sağlayan tedarikçi firmaların, zarar ettikleri gerekçesiyle sözleşme iptallerine başvurduğunu duyurmuştu. İkinci şok EPDK'nın tarafl arın görüşlerine sunduğu yeni düzenleme ile geldi. Sanayici düzenleme ile halen 20.52 kuruş/kWh olan tarifenin 24-25 kuruşlara yükseleceğini iddia etti.

Son kaynak tedarik tarifesi 2013 yılında yayınlanan 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile getirilmişti. Kanuna göre tüketiciler serbest olan ve olmayan şeklinde ikiye ayrılıyordu. Serbest tüketici her yıl EPDK'nın belirlediği limitle belirleniyordu.

Örneğin 2017 yılı için belirlenen limit 2400 kWh'tı. Bu tüketimi aşan tüketiciler, "serbest tüketici" olarak piyasadaki tedarik şirketlerinden herhangi birisinden ikili anlaşma ile elektrik satın alma haklarına sahip. Sanayiciler, hiçbir tedarikçiyle anlaşamaz ya da anlaşmak istemezlerse son kaynak tedarik tarifesi üzerinden bölgelerindeki görevli tedarik şirketinden elektrik alıyorlardı. Yani normal tüketim sistemine düşüyorlardı.

Yeni taslakta, 'serbest tüketici' de ikiye ayrılıyor. Bunlar 'düşük tüketimli tüketici' ve 'yüksek tüketimli tüketici'... Bu iki grup arasındaki ayrım limiti EPDK tarafından henüz ilan edilmedi. Ayrıca yüksek tüketimli grup 'EPDK tarafından belirlenen düşük tüketim limitinin üstü' olarak nitelendirildi. Bu grup için elektrik 'piyasada oluşan yaklaşık fiyatlara' göre belirlenecek. Elektrik tedarik eden firma için de bunu 'makul kar' ile yapması tanımlanmış durumda. Tebliğ taslağı bu şekilde geçerse sanayici serbest piyasa koşullarına göre elektrik tedarik edecek. Böylece sanayici en önemli girdi maliyetlerinden elektrikte öngörülemez bir duruma geldiğine dikkat çekiyor.

Yüksek tüketici olsalar da sisteme düşecekler

Öte yandan OSB'ler genellikle, yüksek tüketimli tüketiciler grubuna dahil olacağından Son Kaynak Tedarik Tarifesinden enerji almak durumunda kalacaklar. Yüksek tüketimli tüketiciler için yeni tebliğ taslağına göre iki seçenek var. Bulabilirlerse serbest piyasadan tedarikçilerini bularak ikili anlaşma yapacaklar. Bulamazlarsa veya yapılmış olan anlaşmaları herhangi bir nedenle sonlanırsa Son Kaynak Tarifesi'ne tabi olacaklar. Bu da son kaynak tedarikçisinden yani seçtikleri değil, görevli tedarik şirketinden elektrik alacakları anlamına geliyor. Sanayiciler bu durumu sisteme düşme olarak adlandırıyor. Son Kaynak Tarifesi Tebliği yayınlanırsa, tarife piyasa fiyatları dikkate alınarak belirlenecek. Bu da Ulusal Perakende Satış Fiyatları'ndan yüksek bir oranla sanayicinin elektrik kullanmasına neden olacak.

"Sanayicilerin kafa karışıklığı olmasın" 

Geçtiğimiz hafta EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, Memiş Kütükcü başkanlığındaki OSBÜK heyetini kabul ederek, sanayicilerin önerilerini dinledi. Sanayiciler, Yılmaz'ın "OSBÜK'ün önerilerini mutlaka dikkate alacağız. Sanayicilerimizde kafa karışıklığı olmasını istemiyoruz. Onları rahatsız etmeyecek bir yaklaşım içinde olacağız. Neticede enerji sanayide önemli bir maliyet ve sanayimizin uluslararası rekabet gücünü kısıtlamak istemeyiz. Tüm taraflar için doğru bir düzenleme yapmaya çalışıyoruz" görüşünü ilettiğini belirttiler.

Kütükcü: Tebliğ hayata geçerse sanayinin rekabet gücü zayıflar

DÜNYA'nın sorularını yanıtlayan OSBÜK Başkanı Memiş Kütükcü, hayata geçirilmesi düşünülen yeni düzenlemelerin sanayicileri olumsuz etkileyeceğinin altını çizerek, elektrikte oluşacak bir maliyetin Türkiye'nin rekabet gücünü de zayıflatacağını vurguladı. Tebliğin görüşe açıldığı günden bu yana, OSB'lerden OSBÜK'e mevcut ulusal elektrik tarifesi uygulamasının devam etmesi yönünde yoğun bir talep geldiğini aktaran Kütükcü, "Mevcut uygulamanın devam ettirilmesini sanayimiz ve ülkemizin üretim gücünün korunması açısından daha doğru buluyoruz. Şayet sistemde bir sorun var ise, bu sorun mevcut tarife yapısı içerisinde halledilmeli. Aksi halde Türkiye'nin en başarılı üretim projelerinden biri olan OSB'lerimiz çok ciddi bir enerji maliyetiyle karşı karşıya kalacak, bundan da ülkemizin üretimi, istihdamı ve ihracatı olumsuz etkilenecektir. Böyle bir tabloyla karşı karşıya kalmamak için bu konuyla ilgili tebliğin yayımlanmasının durdurularak mevcut tarife yapısının devam ettirilmesi ve sanayicilerimizin yaşadıkları tedirginlikten bir an önce kurtarılması gerekiyor" diye konuştu.