Sanayicinin işleri de 'morali' de bozuk çıktı

(10:00)İSTANBUL- İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından düzenlenen "Ekonomik Durum Tespiti Anket Çalışması"na göre, 2007 yılının ikinci yarısı üretim, iç satış, dış satış, yeni siparişler ve istihdamda ilk yarıya göre daha kötü geçerken, sanayici umutlarını 2008'e bağladı. İşletmelerin 2008 yılı ortalama GSMH büyüme oranı beklentisi de yüzde 5,6 olarak belirlendi. Anket verilerine göre, "deri ve ayakkabı", en fazla kan kaybeden sektör oldu. Özel sektör imalat sanayinin içinde bulunduğu koşulları, sorunları, beklenti ve öngörülerini tespit edebilmek, çözüm önerileri geliştirebilmek amacıyla İSO üyeleri arasında gerçekleştirilen anketin, 2007 yılı ikinci 6 ayını kapsayan sonuçları ile 2008 beklentileri, Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından basın toplantısıyla kamuoyuna açıklandı. Ankete göre, 2007'nin ikinci yarısı, ilk yarısına göre daha olumsuz geçti. Başta üretim, iç satış, dış satış, yeni siparişler ve istihdam olmak üzere çalışma kapsamında ele alınan 5 temel göstergede ikinci yarı verileri, ilk yarıdakilere göre genelde daha olumsuz bir tablo ortaya koydu. En büyük düşüş deri ve ayakkabı sektöründe Anketin ilk temel göstergesi sayılan "üretim" alanında küçük, orta ve büyük işletmelerin tümünde düşüş gözlendi. Geçtiğimiz yılın ikinci yarısında üretimde artış bildirenlerin oranı, yüzde 52.7'den yüzde 46.3'e gerilerken, azalış bildirenlerin oranı ise, yüzde 27.'den yüzde 30'a yükseldi. 2007 yılının ikinci yarısında üretimde en fazla "azalış" bildiren sektör, yüzde 43.8'le deri ve ayakkabı sanayi, en fazla artış bildiren sektör ise, yüzde 67.6 ile elektrikli makine sanayi oldu. Anketin 2'inci temel göstergesi "iç satışlarda" ise, geçtiğimiz yılın ikinci yarısında önemli bir değişiklik gerçekleşmedi, ancak bu dönem küçük işletmeler için daha sorunlu geçti. Satışlar yerinde saydı İç satışlarda artış yaşayan işletmelerin oranı 2007'nin ilk yarısında yüzde 45.2 iken, ikinci yarıda küçük bir düşüşle yüzde 44.8'e geriledi. Bu kategoride azalış bildiren işletmeler oranı da yüzde yüzde 29'dan yüzde 28'e düştü. İç satışlar kategorisinde 2007'nin ikinci yarısında en fazla artış bildiren sektör yüzde 65.6 ile gıda, içki ve tütün sektörü olurken, en fazla düşüşü 43.8 ile deri ve ayakkabı sektörü yaşadı. Mermer sanayici ihracatta ivme kazandı İSO anketine göre, 2007'nin son 6 ayı "dış satışlar" alanında da kötü geçti. Bu dönemde dış satışlarda artış bildirenlerin oranı, 2007 ilk yarıda yüzde 47.5 iken, 2007 ikinci yarıda yüzde 40.4'e geriledi. Azalış bildirenler oranı da, yüzde 29'dan, yüzde 33.5'e yükseldi. Bu alanda en başarılı sektör, yüzde 64.3 ile taş ve toprağa dayalı sanayi olurken, en başarısız sektör ise, yüzde 64.3 düşüş ile deri ve ayakkabı sanayi oldu. İstihdamın adı 'otomotiv' oldu Türkiye'nin en önemli sorunlarının başında gelen "istihdam", İSO anketine göre 2007'nin ikinci yarısında da kanayan yara olmaya devam etti. Buna göre, istihdamında artış olduğunu belirten işletmeler, yüzde 33.7'den yüzde 34.9'a yükselirken, azalış bildirenlerin oranı ise, yüzde 23.1'den yüzde 26.9'a yükseldi. Anket sonuçlarına göre bu kategoride küçük ve orta işletmeler kan kaybederken, büyük işletmelerin istihdama olumlu katkısı oldu. Tüm kategorilerde en fazla azalışı yaşayan deri ve ayakkabı, 2007'nin ikinci yarısında da yüzde 53 ile en fazla kan kaybeden sektör olurken, bu kategoride en fazla artışı yüzde 56.3 ile taşıt araçları sanayi oluşturdu. Beklentiler olumsuz Sanayicinin 2008 beklentileri de olumlu çıkmadı. 2008 yılı ilk yarı için yüzde 14,8 olan üretimde daralma bekleyen işletmeler oranı ikinci yarıda yüzde 28,1; yüzde 16,1 olan iç satışlarda daralma bekleyen işletmeler oranı yüzde 30,5; yüzde 15,6 olan dış satışlarında daralma bekleyen işletmeler oranı yüzde 30,4; yüzde 15,4 olan yeni siparişlerde daralma bekleyen işletmeler oranı yüzde 29 ve yüzde 14,5 olan istihdamda daralma bekleyen işletmeler oranı da yüzde 24,9 oldu. Dolar 1.33 Euro 1.84 YTL olur Çalışmaya katılan işletmelerin 2008 yıl sonu için dolar kuru tahmin ortalaması 1,3300 YTL oldu ve 2007 yıl sonu kuruna göre yüzde 14'lük bir artış beklentisini ortaya koydu. Ancak bu tahmin 2008 yılı için programda öngörülen ortalama kur seviyesi olan yüzde 1,3800 YTL'den daha düşük oldu. İşletmelerin 2008 yıl sonu euro kuru tahmini ortalaması ise 1,8400 YTL düzeyinde oldu ve 2007 yılı sonundaki değere göre yüzde 7'lik bir artış beklentisini ortaya koydu. Ortalama büyüme beklentisi yüzde 5,6 Anket verilerine göre, 2007 yılı ikinci yarıda işletmelerin yüzde 43,6'sı yatırım yapmadı. İlk yarıda bu oran yüzde 45,1'di. Geçen yılın ikinci yarısında modernizasyon yatırımı yaptıklarını belirtenlerin oranı yüzde 34,8 iken, ilk yarıda bu oran yüzde 33,4 oldu. İkinci yarıda yeni yatırıma girdiklerini belirtenlerin oranı ise yüzde 18,4 olarak gerçekleşti. İşletmelerin 2008 yılı ortalama GSMH büyüme oranı beklentisi de yüzde 5,6 olarak belirlendi. "AK Parti başarılı olmak istiyorsa, gündemi ekonomi olmalı" İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Tanıl Küçük, ekonominin önüne siyasi gündemin alınmaması gerektiğnii belirterek, "AK Parti, ekonomideki başarısı nedeniyle oylarını arttırdı. Bunun devamını istiyorsa AK Parti'nin gündemi tekrardan ekonomi olmalı" dedi. İSO tarafından düzenlenen "Ekonomik Durum Tespiti Anket Çalışması"nın açıklandığı basın toplantısında konuşan İSO Başkanı Tanıl Küçük, şunları söyledi: İstihdam öncelikli olmalı: işsizlik sorununun çözülebilmesi için makro ekonomik politikalarda istihdamın öncelikle ele alınması gerekiyor. Bu çerçevede ilave istihdamı caydıran uygulamaların süratle kaldırılması şart. Firmalar döviz kredisi kullanıyor: Yüksek faiz ve düşük kur politikası nedeniyle YTL aşırı değerlendi. İşletmeler, kur riski üstlenmek pahasına, finansman ihtiyaçlarını, giderek artan bir eğilimle, döviz ya da dövize endeksli kredilerle karşılama yoluna gitmektedirler. Yurtdışı yatırımları: Sanayi sektörümüzün üretimini artırmak ve sürdürülebilir büyümeye ulaşmak için, yeni yatırımlar gerekirken, yurt dışına çıkan doğrudan yatırımların giderek artması düşündürücüdür. Büyüme yüzde 7-8 olmalı: Türkiye'nin yüzde 7-8 oranlarında büyümesi gerekli. Bu hem istihdam hem de AB ülkeleriyle ekonomik gelişmişlik farkını kapatmak açısından önemli. AK Parti'nin 23 Temmuz'daki başarısını en önemli nedeni ekonomideki başarısı. Dikkatlerin ekonomiye verilmesi, AK Parti için de önemli oy artmasına neden olup, başarının önemli bir devamı sayılacaktır.