Santisaniyede şok kurutma ile enerjide yüzde 20 tasarruf

İZMİR - Tekstil Araştırma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Işık Tarakçıoğlu ile araştırma görevlisi Ahmet Çay'ın iki yıl önce patent başvurusu yaptıkları şok kurutma cihazına Türkiye'nin boya ve terbiye makineleri imalatında söz sahibi olan Dilmenler Makine ve Tekstil Sanayi AŞ'nin ortağı Murat Dilmen sahip çıktı. Aynı zamanda ASOS Mekatronik ve Otomasyon San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin de sahibi olan Dilmen, Tarakçıoğlu ile saniyenin yüzde 1 biri olan santisaniyede kurutma yapan şok kurutma cihazının üretimi için lisans hakkı anlaşması imzaladı. Bu cihazın enerji maliyetini en az yüzde 20 düşüreceğini belirten Tarakçıoğlu, ürün hakkında şu bilgileri verdi: "Sıkılmış bir pamuklu kumaşta yüzde 60-70 kadar su bulunduğuna dikkat çeken Tarakçıoğlu, "Bizim cihazımızdan geçirildiğinde bu yarı yarıya düşüyor. Zamanı da 1 saniyenin yüzde 1'i yani santisaniye. O yüzden şok kurutma diyoruz. Hakiki şok kurutma. İddia ediyorum ki dünyadaki en etkili, en kısa sürede kurutma sağlayan bir buluşa imza attık. Şimdiye kadar şok kurutma dediğimiz 1-2 saniyede olurdu. Biz santisaniyede pamuklunun üzerindekinin yarısını, poliesterdekinin de hepsini kurutuyoruz." Patent 2 yıl önce alındı üretim için anlaşıldı Şok kurutma cihazı için 2 yıl önce patent başvurusu yaptıklarını hatırlatan Tarakçıoğlu, enerji maliyetlerinde tasarruf sağlayacak bu cihazın sanayi tipi üretimi için ASOS Mekatronik ve Otomasyon Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile lisans hakkı anlaşması yaptıklarını dile getirdi. Tarakçıoğlu, firmaca sanayi tipi makine prototipinin imalatının ve geliştirilmesinin desteklenmesi için TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TYEDEB) projesi kapsamında başvuru yapılacağını ifade etti. Tarakçıoğlu, bu proje kapsamında firmaya danışmanlık hizmeti vereceklerini belirtti. Su miktarı yüzde 30 azaldı Ön kurutmalarda ısı enerjisi tüketilmediğini, suyun büyük kısmının da ön kurutma ile uzaklaştırıldığını dile getiren Tarakçıoğlu, şunları söyledi: "Ön kurutma yöntemleri içerisinde de en çok sıkmayı uygularız. Ama sıkma en az etkilidir. Santrifüj iyi etkilidir ama kumaşta kırık izi yapar. Emme çok iyidir. Emme sırasında sıkma ve santrifüjlemeye nazaran biraz daha yüksek elektrik enerjisi tüketimi vardır. Pamuklu kumaşlarda sıkmayla genelde yüzde 60-70'e kadar suyu düşürürüz, emmeyle bu yüzde 50'ye kadar düşürülebilir. Poliester ve sentetiklerde daha aşağıya düşer. Normal olarak piyasada vakumlu emmede soğuk oda havası emilip kumaşın içerisinden geçirilip kurutma yapılıyor. Patent hakkı Tekstil Araştırma Derneği'ne ait olan, benim ve araştırma görevlim Ahmet Çay'a ait buluşumuzda, soğuk hava yerine ya 120 derecenin üzerinde sıcak hava yahut da daha iyisi kızgın buharı kumaş içerisinden emip geçirdik. Kumaşın hızı yavaş olduğunda su pamuklu kumaşlarda yüzde 20'nin altına düştü. Sentetikler tamamen kurudu. Ama piyasa bu kadar yavaş çalışmak istemez. 30 metre ve üzerindeki hızlarda normal emmede yüzde 50 olan su miktarı yüzde 35'lere düşüyor. Böylece esas kurutmayla uzaklaştırılacak su miktarını yüzde 30 kadar daha azaltmayı başardık." Üretimi Dilmenler Makina yapacak Üniversite-sanayi işbirliğine imza atmaktan dolayı mutlu olduklarını dile getiren Dilmenler Makina ve Tekstil AŞ ortağı Murat Dilmen, "Yaptığımız proje, dokuma ve örgü kumaşların kurutulmadan ve fularda sıkma işleminden önce kumaşın üzerine sıcak hava uygulama ve vakum emme tekniği ile kumaşın üzerindeki rutubetin yüzde 80 oranından yüzde 50 oranına düşürülerek makinede enerji tasarrufunun sağlanması, fular apre işlemlerinde yaştan yaşa işlemlerde kimyasal tasarrufu, kumaşın yumuşak tuşesinin artırılması ve makine performansının yükseltilmesi ile ilgili. Bu sistemin diğer sistemlerden farkı, ulaşılması çok zor oranlarda kumaşı sıkmak ve hıdrofilite özelliğini artırmaktır. Bu ve benzeri enerji geri dönüşüm işler için kurduğum ASOS Mekatronik ve Otomasyon firmasında bu işi beraber yapacağız" dedi. Işık Tarakçıoğlu'nun imza attığı buluşlardan bazıları -Yazın sıcaktan, kışın soğuktan koruyan akıllı tekstiller -Sıcak tutan denim kumaş -Şok kurutma cihazı -Akıllı şapka -Akıllı çatı -Akıllı perde -Akıllı minder -Kışın soğuktan koruyan akıllı parka -Tekstilden borusuz güneş enerjisi kolektörü