Satın alma ve birleşmede 2015, KOBİ’nin rekor yılı

Borsa / Finans Servisi

2015 tüm dünya için ezber bozan bir yıl oldu. Beklentilerin alt üst olduğu, 2015 yılında global ölçekte satın alma ve birleşme işlemleri rekor büyüklükteki işlemlerle arttı. Türkiye cephesinde ise hareketlilik korundu ama hacim düştü. 

Her yıl satın alma ve birleşme işlemlerinde KOBİ segmentindeki gelişmeleri raporlayan SBB Capital Partners’ın Yönetici Ortağı Özge Germeyanoğlu, şirket değeri 50 milyon doların altında olan işlemlerin incelendiği raporu DÜNYA ile paylaşırken 2015 yılında 190 işlemin yapıldığını ve bunun önceki yıllara göre ‘rekor’ bir sayı olduğunu belirtti. Germeyanoğlu, 2015 yılında yapılan 190 işlemin toplam hacminin de 534 milyon dolar olduğunu kaydetti. Germeyanoğlu’nun verdiği bilgiye göre 2014 yılında 152 işlem yapılırken, toplam hacim 718 milyon dolar oldu. 2015 yılında ortalama işlem büyüklüğü ise yüzde 50 azalışla 12 milyon dolardan 6 mlyon dolara indi. KOBİ işlemlerinde yabancı yatırımcı oranı adetsel bazda incelendiğinde yüzde 52 olurken hacimsel bazda yüzde 35 oldu. 2014’te yabancı oranı adette yüzde 53, hacimde yüzde 57’ydi. Geçen yıl yapılan işlemlerde çoğunluk hisse alım oranı da yüzde 66’ya geriledi. Bu oran 2014’te yüzde 81’di. 

Özellikle stratejik alımların baskın olduğu KOBİ segmenti satın alımları uzun vadeli planlar doğrultusunda olduğu için dönemsel ülke hareketlerinden nispeten daha az etkilendiğini kaydeden Germeyanoğlu, risk seviyesini azaltmak için büyük ölçekli işlemlerden KOBİ segmentine kayış da yaşandığını ifade etti. 

Germeyanoğlu, “Gelişmiş ülkelerde ekonomik toparlanmanın devam ettiği, gelişmekte olan ülkelerde ise büyüme hızlarının yavaşladığı bir ortamda, Türkiye ölçülü büyüyen ekonomisi, coğrafi konumu ve gelişen tüketim alışkanlıkları ile yatırım için cazip olmaya devam etti. Orta ve uzun vadeli düşünen yatırımcıların son yıllarda yaşanan sosyal ve politik gelişmelerden etkilenmedikleri gözlemlendi” değerlendirmesini yaptı ve ekledi: “2015 yılındaki güvensiz ortama rağmen KOBİ segmenti işlem adedi olarak hacmini çok artırdı. Büyükler liginde fazla alternatifin kalmaması, KOBİ’lerdeki kurumsallaşma, patronların şirket satın alma ve birleşmelerindeki sinerjiye artan inançları son üç yıldır bu büyümenin kalıcılığını sağladı.” 

Germeyanoğlu, Türk firmalarının inorganik büyüme stratejisini gittikçe daha çok tercih ettiklerini gözlemlediklerini de belirtti. 

Yükselen trend girişim sermayeleri 

“Şirketlere artan kişisel yatırımlar ve yükselen trend ‘girişim sermayeleri’ işlem adetlerini artırırken işlem büyüklüklerini de düşüyor” tespitini yapan Germeyanoğlu, şöyle devam etti: “2015 yılı yine üretim sektörü satın alımlarının yılı oldu. Özellikle yurt dışı stratejik yatırımcılar maliyet ve lojistik avantajı bulunan ve iç pazarı sürekli gelişen Türk üreticileri ile 30 ortaklık ya da satın alım gerçekleştirdi. KOBİ segmentindeki yüzde 100 ya da çoğunluk hisse satın alım tercihinde de düşüş eğilimi oldu. Hisse oranları açıklanan işlemlerde yatırımcıların yüzde 66’sı (2014’de %81’i) çoğunluk ya da tamamen satın alım yaptı. Stratejik alıcılarda bu oran yüzde 73’e çıkmaktadır. Hisse oranları açıklanan 147 işlemin 58’i tamamen satın alım olarak gerçekleşti. Yabancı firmalar Türkiye pazarına girişte problem yaşamamak için hala şirket satın alma ya da çoğunluk hisse sahibi olarak ortaklık yolunu seçmekte. Yabancı yatırımcıların yüzde 17’i azınlık hisse satın alımı yaptı. Bu yıl mevcut ortaklar arası hisse devirleri de öne çıktı. Listeye alınan 10 işlemde satış diğer ortağa gerçekleşti.” 

Üretim birinci, enerji ikinci 

Üretim 2015 yılında da yatırımlarda lokomotif sektör olurken bu cephede yapılan işlemlerin yüzde 84’ü stratejik, yüzde 68’i ise yabancı alıcılar tarafından gerçekleştirildi. Konsolidasyonun başladığı enerji sektörü de satın alma ve birleşme işlemlerinde 20 işlemle ikinci sıraya yerleşirken bu sektörde işlemlerin yüzde 70’i yerli yatırımcılar tarafından yapıldı. Birbirleriyle organik bağı olan bilişim, internet ve e-ticaret ise işlem adedinde yüzde 26’lık paya sahip oldu. İşlem büyüklüğünde ise payı yüzde 16 oldu.

Adetler artacak, işlem büyüklükleri düşecek

SBB Capital Partners’ın Yönetici Ortağı Özge Germeyanoğlu, KOBİ segmentinde satın alma ve birleşme işlemlerine ilişkin beklentilerini de paylaştı. Germeyanoğlu, “Göreceli olarak daha sakin geçmesi beklenen 2016 yılında KOBİ segmenti yatırımlarında işlem adedinde artış, işlem büyüklüklerinde ise düşüş öngörmekteyiz. Orta vadede büyüme ile beraber yerli-yabancı dengesi gibi stratejik finansal ve çoğunluk- azınlık hisse alımı oranlarının da birbirlerine daha yaklaşacağını öngörüyoruz” dedi.

Yerlinin odağı teknoloji, yabancının ise üretim

2015 yılında KOBİ tarafında yerl ve yabancı ayrımına bakıldığında yüzde 52 ile adetsel bazda ağırlık çok hafif yabancıya doğru meyil etse de kabaca eşit bir paya sahip oldukları söylenebilir. 

Germeyanoğlu, “Yerli yatırımcılar, internet, enerji ve bilişim alanlarına yoğunlaşırken ,yabancı yatırımcıların odağında üretim, hizmet ve e-ticaret sektörleri vardı” bilgisini de paylaştı. İşlemlerin menşeilerine bakıldığında bölgesel bazda 55 işlemle Avrupa öne çıkarken ülke bazında ABD 19 işlem ile pazarın en aktif oyuncusu oldu. Japonya’nın kalıcı bir oyuncu haline geldiği, Hindistan’ın 2 satın alma ile dikkat çektiği listede her yabancı yatırımcı denildiğinde akla gelen Körfez sermayesinin ise ‘gerçekleşmede’ geride kaldığı dikkat çekiyor. SBB Capital Turkiye, 2009 yılından bu yana KOBİ segmenti şirket satın alma ve birleşmelerinde danışmanlık hizmeti veriyor. Dünyada en fazla işlem adedine imza atan Sunbelt Network’ün bağlı şirketi olan SBB Capital her sektörde hizmet vermekle beraber, medya, reklam, hizmet, gıda, tarım, kozmetik, perakende, otomotiv sektörlerinde aktif rol oynamaktadır.