Şehir markaları, küresel markalara dönüşüyor

Hüseyin GÖKÇE

Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen ve 5 ilde pilot olarak uygulanan, ihracata yönelik KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi’nde önemli başarı hikayeleri yazıldı. 2011’de başlayan ve 2013 Kasım ayında sona eren AB destekli proje sayesinde 5 ilde sadece küçük ve orta ölçekli işletme olarak üretim yapan firmalar yavaş yavaş küresel markalara dönüşmeye başladı.

Gaziantep’teki ayakkabı üreticisi Emin İnce, Çin ile rekabeti başararak Almanya ve Libya’nın yanı sıra ilk defa Ukrayna’ya ihracat yapmaya başladı. Proje sayesinde Samsun’da medikal OSB kurulması için ilk adım atılırken, Trabzon’un 5 milyon dolarlık yeni bir tersaneye kavuşması için, projeye katılan Kenan Şengün’ün çalışmaları sürüyor. Çorum’da küçülme planları yapan Dura Makine, projeyle birlikte büyüme sürecine girerken, Kahramanmaraş’tan Seval Metal aracı kullanmadan ihracat yapmaya başladı.

Kapanış toplantısı kasım ayının son haftasında Ankara’da yapılan Ecroys liderliğindeki konsorsiyumun teknik desteğiyle yürütülen, Türkiye ve AB tarafından finanse edilen projede 5 ilde öne çıkan başarı hikayeleri şöyle:

Gaziantep’ten Çin’in tahtını salladı

Projenin uygulandığı Gaziantep’te verimlilik ve insan kaynakları sorunuyla karşı karşıya olan ayakkabıcılık sektörü, ciddi bir ihracat potansiyeli yakaladı. 1987 yılından bu yana perakende satıştan taban üretimine ve aksesuar üretiminden, satışına kadar ayakkabı sektörünün çeşitli kollarından faaliyet gösteren Emin İnce, artık ayakkabı sektörünün satıştan ibaret olmadığını öğrendiğini bu sayede küllerinden yeniden doğduğunu ifade etti. İnce, Çin ile bile nasıl rekabet edebildiğini şöyle anlattı:

“Proje sayesinde kalitenin, müşteri memnuniyetinin, araştırma-geliştirme ve yenilikçiliğin dünya pazarında fark yarattığını öğrendik. Eskiden ayakkabılarımızı gösterişsiz karton kutulara koyup pazarlardık, ama şimdi kutu tasarımını iyileştirdik, ayrıca kutu içerisine parlatıcı, bez ve ürün ile ilgili bilgi notu koyuyoruz.”

İhracatı öğrendikten sonra Almanya ve Libya’nın yanı sıra ilk defa Ukrayna’ya ihracat yapan Emin İnce, Gaziantep’e gelerek inceleme yapan Ukraynalı bir firmanın “Kalite ve fiyat açısından Çin’e göre daha cazipsiniz” övgüsünü aldı. Gaziantep’te fazladan iki gün kalan firma ile ihracat anlaşması yapan Emin İnce, “Proje sayesinde gerçek kimliğimize kavuştuk ve potansiyelimizi fark ettik. Artık yurtdışı müşterilerinin ne istediğini biliyoruz” diye konuştu.

Daha rekabetçi yapıya kavuşabilmek için kaliteyi belgelendirmeyi öğrenen Emin İnce, TSE’ye başvurarak Morica Seles markası ile üretim yapma kararı aldı. Üretimde nanoteknolojinin imkanlarından yararlanan Emin İnce, kısa süre içinde çamur tutmayan ayakkabı üretmeye hazırlanıyor.

Trabzon’a tersane kuruluyor

Gemi inşa sektöründe faaliyet gösteren Şengül Ailesi’nin üçüncü kuşak yöneticisi Kenan Şengün, proje desteğiyle birlikte küçük olan işletmesini küresel boyuta taşıdı.

Proje sürecinde sektördeki Yanmar Motor ile anlaşma imzalayan Şengün, aynı iş kolunda faaliyet göstere 15 şirket ile birlikte, Hollanda’da Roterdam ve Groningen, Almanya’da Hamburg tersanelerinde inceleme yaptı. Devletin tahsis ettiği alanda 5 yıl içinde 5 milyon dolarlık yatırımla tersane kurulması yönünde karar alınırken, projenin Trabzon’da yeni bir sektörün canlanmasına yol açacağı yorumları yapılıyor.

Çorumlu makineciye yeni vizyon

Makine sanayinin geliştiği Çorum’da proje, gıda işleme makineleri sektöründe uygulandı. Macit Çubuk ve Mustafa Sebel tarafından 1996 yılında kurulan Dura Makina, un fabrikaları için taşıma, tartma ve paketleme sistemleri üretiyor. Bir usta ve mühendisin kurduğu şirket, günün zor şartlarında aldıkları küçülme kararını uygulamaya koymaya hazırlanırken proje ile birlikte tamamen farklı bir yapıya büründüler.

Macit Çubuk, Kümelenme Bilgi Merkezi’nin üretim programına katıldıktan sonra yeniden yapılandıklarını belirtirken, cirolarını  yüzde 18 artırıp verimliliklerini de yükselttiklerini dile getirdi.

Samsun’a medikal şehri

Samsun’da kümelenme faaliyetlerine katılan ortopedik implant üretimi yapan Dr. Ahmet Aydemir, projeyle birlikte tanıdığını sandığı sektörü yeniden keşfettiklerini belirterek, proje sayesinde verimlilik ve iş hacminde yüzde 25 artış yakaladıklarını aktardı.

Yine projeyle birlikte 2013 yılından itibaren artık Samsun’da medikal ihracatına başlamayı hedeflediklerini ifade eden Dr. Aydemir, 400 dönümlük arazi üzerinde Samsun Sağlık OSB’sini kurma çalışmalarını son aşamaya getirdiklerini bildirdi. Aydemir OSB’de yatırım yapmaya hazır 20 firma olduğunu söylerken, sektörün 2023 ihracat hedeflerine de büyük katkı sağlayacağını dile getirdi.

Maraş’tan Arabistan’a tencere

Kahramanmaraş’ta kümelenme projesine katılarak üretim ve pazarlama sürecini yeniden yapılandıran Yakup Palalı, 1991 yılında kurduğu Seval Metal’de ürettiği çelik tencereleri Suudi Arabistan’a satmaya başladı. Projenin özellikle pazarlama yöntemlerini öğrettiğini ve bu sayede kar marjının düşmesine yol açan aracıları ortadan kaldırdığını anlatan Palalı, kısa süre içinde ihracat yaptığı ülke ve kıta sayısını arttıracağını söyledi.