Şeker Kanunu kökten değişiyor

Hükümet tarafından önceki gün TBMM'ye gönderilen 4'ü geçici 27 maddeden oluşan yeni tasarıda ağırlıklı olarak gıda sanayiinde kullanılan nişasta bazlı şeker lehine çeşitli düzenlemeler yer alıyor.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Hüseyin GÖKÇE

 
ANKARA - Yürürlükteki 4634 sayılı Şeker Kanunu'nu kaldıran, Şeker Kurumu'nun kapatılarak, Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu haline getiren kanun tasarısından şeker pancarı üreticilerini kaygılandıran haber geldi.
Hükümet tarafından önceki gün TBMM'ye gönderilen 4'ü  geçici 27 maddeden oluşan Şeker Kanun Tasarısı, şeker piyasasında köklü değişiklikler öngörüyor. Yeni tasarıda ağırlıklı olarak gıda sanayinde kullanılan nişasta bazlı şeker lehine çeşitli düzenlemeler yer alıyor. Tasarının ‘kotalar ve kotaların tespiti' başlıklı 3'üncü maddesi aynen yasalaşırsa, mevcut kanunda pancar şekerinin yurt içinde üretilerek piyasaya arz edilen A kotasının yüzde 10'u kadar olan nişasta bazlı şekerin kotası yüzde 15'e yükselecek.
Eski kanunda Bakanlar Kurulu'nu bu oranı yüzde 50 arttırma veya azaltma yetkisi bulunurken, yeni düzenlemede azaltma yetkisi kaldırıldı. Mevcut kanunda yüzde 10'luk sınırlama sadece nişasta bazlı şeker için belirlenirken, yeni düzenlemede yüzde 15'lik kota, sakkaroz kökenli şekerler ve nişasta bazlı şekerler için toplam yüzde 15 olarak belirlendi.
Ayrıca Bakanlar Kurulu, arz açığı bulunması durumunda kotayı arz eksikliğini giderecek kadar artırabilecek. Bu durumda Bakanlar Kurulu, arz eksikliğini gerekçe göstererek pancar dışındaki şekerler için, ilgili pazarlama yılıyla sınırlı olmak üzere istediği kadar kota belirleyebilecek. Gıda dışı kullanılan şeker kota dışı tutuldu Tasarının üçüncü maddesinin
dördüncü fıkrası ile gıda dışı sanayide kullanılan şekerler de kota kapsamı dışında tutuldu. Buna göre kimya, ilaç, fermantasyon, inşaat, kağıt ve biyoyakıt sanayiinde girdi olarak kullanılan şeker dahil gıda dışı ürün üretiminde kullanılan şekerler kota kapsamı dışında olacak. Bu şekerler için kota tahsisi yapılmayacak, ancak bunların üretim ve satışı için Kurul'dan izin alma zorunluluğu bulunacak.
 
Şeker Kurulu Başkanı'nın görevi sona eriyor
 
[PAGE]
 
Şeker Kurulu Başkanı'nın görevi sona eriyor
 
Yeni düzenlemeyle birlikte Şeker Kurumu kapatılacak ve  ancak görevine Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu olarak devam edecek. Şeker Kurumu'na ait her türlü varlık, taşınır, taşınmaz, araz, gereç ve malzeme, borç ve alacaklar, hak ve yükümlülükler, her türlü vergi, resim ve harçtan  muaf olarak Şeker PiyasasıDüzenleme ve Denetleme Kurumu'na devredilecek. Kanunun yayımı tarihinde görev yapan Şeker Kurulu Başkan ve  üyeleri, Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı ve Grup Başkanlarının görevi otomatik olarak sona erecek.
 
Özelleştirmeye devam mesajı
 
Tasarının gerekçe kısmında, yurt içi şeker talebinin yurt içi hammadde kullanılarak üretilmesi suretiyle karşılanmasının öngörüldüğü belirtilirken, kamuya ait fabrikaların özelleştirme işlemlerinin devam etmesi, hammadde temininin garanti altına alınması ve çiftçiler ile sanayicilerin mağduriyetinin önlenmesinin amaçlandığı dile getirildi. Her ne kadar gerekçe kısmında özelleştirmeye devam edileceği yönünde mesaj verilse de son yapılan ihaleler, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da talimatıyla durdurulmuştu.
 
Yeni tasarıda şeker tanımı da genişletildi
 
"Muhteviyatında sakaroz, glukoz, fruktoz veya bunların nişasta, inülin gibi polimerlerini bulunduran her türlü ham maddeden elde edilen; ham şeker, kahverengi şeker, yan beyaz şeker, beyaz şeker, rafine şeker, şeker çözeltisi, invert şeker çözeltisi, invert şeker şurubu, glukoz şurubu, glukoz-fruktoz şurubu, kurutulmuş glukoz şurubu, dekstroz, dekstroz monohidrat, susuz dekstroz, fruktoz şurubu, fruktoz-glukoz şurubu, kristal fruktoz dahil her türlü şeker."
 
Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na süper yetkiler
 
Yeni tasarıyla birlikte Şeker Kurumu yerine kurulması öngörülen Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na süper yetkiler veriliyor. Halen Sanayi Bakanlığı bünyesinde bulunan yetkilerin önemli bir kısmı yeni kuruma veriliyor. Buna göre, kotaların tespiti, tahsisi, iptali, transferleri, yeni kota tahsisi, haklı sebep halindeki uygulamalar, yeni fabrika kurulması, kapasite artırımı gibi konular, Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenecek. Bu yetki mevcut kanunda, ilgili Bakanlık (Sanayi Bakanlığı ve DTM) tarafından kullanılıyordu.
Düzenlemeyle birlikte şeker dış ticaretinde izlenecek politikalarda görüş alınacak kurum sayısı da arttırıldı. Kurul, dünya borsa fiyatları, iç fiyatlar, arz talep dengesi, spekülatif etkileri dikkate alarak şeker ticaretinde yapılması gereken düzenlemeler konusundaki görüşlerini, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve diğer kuruluşlara bildirecek. Şeker Kanunu'nun mevcut halinde ise Şeker Kurumu'nun sadece müsteşarlığa (DTM) görüş bildirmesi öngörülüyor.