Sigorta primlerinde 5 puanlık indirim "teşviki" 1 Ekim'de başlayacak / Hükümet, İşsizlik Sigortası Fonu ile GAP'ı bitirecek

ANKARA - İstihdam Paketi, Başbakanlık'a sunulan ilk halinden birkaç unsur değişerek TBMM'ye geliyor. Taslakta işverene söz verilen ve hükümet içinde tartışmalara neden olan 5 puanlık sigorta prim indirimi teşvikinin tarihi kesinleşti. Taslağa göre uygulama 1 Ekim 2008'de yürürlüğe girecek. Taslakta ilk kez İşsizlik Sigortası Fonu'nun amacı dışında kullanımına ilişkin hükümler yer alıyor. Düzenlemeye göre, şu ana kadar 32 milyar YTL'lik kaynağın biriktiği fondan 8 milyar dolarlık bölümü GAP'ın bitirilmesi için kullanılacak. Kadın istihdamına destek: Taslağın ikinci sürprizi ise kadın ve gençlere yönelik oldu. Eski taslakta kadınların istihdamı hiç yokken, sadece meslek lisesi mezunu gençlere iş verilmesi halinde teşvik öngörülmüştü. Ancak yeni taslakta, 18'den büyük, 29'dan küçük erkekler ve yaş şartı aranmaksızın işe alınan kadınlara sigorta prim teşviği geldi. Bu desteğin kaynağı ise İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanması kararlaştırıldı. Sözkonusu formülle verilecek destek yıllara göre kadameli olarak düşürülecek. İlk yıl işveren payının tamamı, ikinci yıl yüzde 80'i, üçüncü yıl yüzde 60'ı, dördüncü yıl yüzde 40'ı, beşinci yıl yüzde 20'si ödenecek. İşsizlik Fonu hükümetin silahı oldu: Geçtiğimiz yıl, fon varlığının nemalandırılmasından vergi alınmaya başlanmış, işçi ve işveren kesimleri "devlet bir eliyle verdiğini bir eliyle alıyor" eleştirileri getirilmişti. Geçtiğimiz hafta Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı görüşmeleri sırasında bu vergi kaldırılmıştı. Hükümet, İşsizlik Sigortası Fonu'nun amacı dışında kullanılmasına yönelik düzenlemeyi istihdam paketi içine koydu. En kapsamlı ve büyük kaynak da GAP projesinin tamamlanması için ayrıldı. Fonun neması Hazine'ye: İstihdam paketi, GAP'ı bitirmek için de işçi ve işverenin yanında yüzde 1 devlet katkısıyla oluşan İşsizlik Sigortası Fonu silahını devreye alıyor. İstihdam paketine giren düzenlemeyle devlet fonun kurulduğu tarihten 2007 yılı sonuna kadar devletin fona verdiği katkı payının ve nemasının toplamı kadar parayı Hazine hesabına alacak. GAP'a 8 milyar YTL'lik kaynak: 2008 için de aynı uygulama yapılacak. Üstelik bu 2008 sonunda bitmeyecek ve 2012 yılına kadar İşsizlik Sigortası Fonu'na yüzde 1 devlet katkısının tamamı ve neması Hazine'ye geri verilecek. Bu para öncelikle GAP, ardından da diğer bölgesel kalkınma programları için harcanacak. Hükümetin İşsizlik Sigortası Fonu'na olan katkısı, işçi ve işveren katkılarının yanında yaklaşık yüzde 20 ağırlık taşıdığı, belirtilerek 32 milyar YTL'lik fon varlığının yaklaşık yüzde 20 ile 25'i aralığında yaklaşık 8 milyar YTL'nin hükümet tarafından GAP için alınacağı hesaplanıyor. İşsizlerin geliri artacak: İşsizlik Sigortası Fonu'ndan, işsiz kaldığı için ödenek alanların aldıkları aylıkların hesabı da değişti. Hesaplama yöntemi olarak son 4 ay boyunca aldığı ücretin ortalamasının yarısı formülü getirildi. Bu şekilde hesaplanacak tutarın üst sınırı da net asgari ücret yerine brüt asgari ücret tutarı yani 608 YTL olarak değiştirildi. İşsizlik sigortasına bir harcama kalemi de işsizler için yürütülecek iş bulma ve eğitim faaliyetleri oldu. Bir yılda, İşsizlik Sigortası Fonu'na aktarılan devlet payının yüzde 30'u bu amaç için harcanacak. Bakanlar Kurulu bu oranı yüzde 50'ye yükseltebilecek. Taslakta "Tuzla" ayarlaması: İstihdam paketinde, İstanbul-Davutpaşa'daki işyeri patlamasının ardından gündeme gelen kayıtdışı ile Tuzla tersanelerindeki kazalar sonrası tartışma konusu olan taşeronluk sistemine ilişkin önlemler yer aldı. Belediyeler işyeri ruhsatı için bundan sonra öncelikli olarak işletme belgesi olup olmadığına bakacak. Bu belge çalışma bakanlığı tarafından veriliyor. Taşeronluk sözleşmesi yapanlar kamu tarafından uygunluk denetimine tabi tutulacaklar. Eğer muvazalı işlemler sözkonusuyla 10 bin YTL'ye kadar ceza kesilebilecek. Çocuk işçi çalıştıran bin YTL ceza: Daha önce hazırlanan taslakta çocuk işçiler için kesilen cezalarda yapılan değişiklik eleştirilere maruz kalmıştı. Hükümet bu kez taslakta ağır bir ceza öngördü. Çocuk işçi çalıştıranlara her çocuk başına bin YTL ceza verilecek. Sigorta, doktor raporu vb. gibi kayıtdışılığa kaçışları önlemek için de ağır cezalar öngörüldü. Kayıtdışı işçi çalıştırdığının tespit edilmesi halinde işverene, diğer cezalar dışında bildirimde bulunmadığı her işçi için ayrıca 100 YTL ceza kesilecek. Eski hükümlü zorunluğu kaldırılıyor: Taslak, terör mağduru ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğunu kaldırırken, özürlü işçi çalıştırmayı da 50'den fazla işyeri çalışanlar için yüzde 3 olarak koyuyor. Ancak özürlülerin sigorta primlerinin işveren paylarının Hazine'ce karşılanması öngörülüyor. Yine 50'den fazla işçi çalıştıran işyerleri, organize sanayi bölgesinde iseler iş güvenliği ve sağlık personeli hizmetini dış hizmet olarak alabilecekler. Çocuk yuvası için de dış hizmet alınabilecek.