Soğanda tehlike var!

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, önemli bazı üretim bölgelerinde yüksek sıcaklıkların kurumalara, aşırı yağışların çürümelere yol açması nedeniyle soğanda rekoltenin beklenenden düşük kalacağını bildirdi. 

Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin kuru soğanda kendine yeterli olduğunu ve dünya üretiminde 6'ncı sırada yer aldığını ifade etti. Bayraktar, 2014 yılında iç tüketimin karşılanarak, üretimin yaklaşık yüzde 10'una denk gelen 172 bin 148 ton kuru soğan ihracatı gerçekleştirildiğini, ayrıca 52 bin tonluk taze soğan ihracatı yapıldığını kaydetti. 

Soğanda Türkiye'deki üretimin, 1,74 milyon tonla 2,2 milyon ton arasında seyrettiğine dikkati çeken Bayraktar, "2011 yılında 2 milyon 141 bin ton olan üretim, 2012 yılında 1 milyon 735 bin tona indikten sonra 2013 yılında 1 milyon 904 bin tona çıktı. 2014 yılında 1 milyon 790 bin tona inen üretimin bu yıl 1 milyon 935 bin tona ulaşacağı tahmin ediliyordu ama üretimde birinci sırada yer alan Ankara'da aşırı yağışların çürümelere, ikinci sıradaki Amasya'da yüksek sıcaklıkların kurumalara yol açması nedeniyle rekolte beklenenden düşük kalacak. Hasat tamamlanınca durum daha net ortaya çıkacak" ifadelerini kullandı. 

"Üretim planlaması olmaması önemli bir sorun" 

Üreticinin bir önceki yılın fiyatlarından etkilendiği ürünlerin başında soğanın geldiğini, soğan üretiminde üretim planlamasının olmamasının önemli bir sorun olduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti: 

"Üretim planlamasının olmayışı üretimde dalgalanmalara neden olmaktadır. Bu durum fiyatlara yansımakta, bir önceki sezonda oluşan fiyat durumuna göre üretime karar verilmesi, piyasalardaki dengesizliği de beraberinde getirmektedir. Tarımda zaman zaman yaşanan doğal afetler de üretimde dalgalanmalara yol açmaktadır. Bu durum doğal olarak fiyatları etkilemektedir. Hasat döneminde pazara arz edilen ürün fazlalığı, fiyatlarda o dönem için düşmelere yol açmakta; üretimin pazara arz edilmediği dönemlerde de var olan talebin karşılanamaması durumunda fiyatlar yükselmektedir. Bu yıl, bin bir emekle üretim gerçekleştiren üreticinin elinden 54 kuruşa alınan kuru soğan, tüketiciye ulaşıncaya kadar fiyatı 2,4 katına 1 lira 28 kuruşa çıkıyor. Soğan hasadının devam ettiği şu günlerde, planlı ve sürdürülebilir bir üretimin gerçekleşmesi üreticilerimizin en büyük beklentisidir. Üretimde meydana gelen dalgalanma ve pazarlama sorunları, üreticiden tüketiciye tüm tarafları derinden etkilemektedir. Pazarlama sorunlarının yaşandığı dönemde, düşük fiyat nedeniyle üretici mağdur olurken, arzın daraldığı dönemde, yüksek fiyat nedeniyle tüketiciler mağdur olmaktadır." 

Üreticilerin ekonomik açıdan yeterince örgütlenememesi nedeniyle pazarlık güçleri olmadığına işaret eden Bayraktar, "Üretimde istikrarın sağlanması bakımından üretim planlaması yapılmalı, çiftçi nerede ne kadar ürün yetiştireceğini bilmeli, üretim Türkiye'nin ihtiyaçlarına ve ihracat miktarına göre belirlenmelidir" değerlendirmesinde bulundu.