Soros: Piyasalarda yeni kriz alanlarına dikkat

Milyardar spekülatör George Soros, dünya piyasalarında yaşanan çalkantıyı, 'Büyük Bunalım'dan bu yanaki en kötü kriz olarak nitelendirdi ve piyasaların ufak çaplı bir toparlanmanın ardından yeniden düşüşe geçeceğini söyledi. Soros, 'kredi batık swapları' ile 'mortgage kredisiyle alınan evlere mahkeme yoluyla el konması vakalarındaki artışı' yeni kriz alanları olarak gösterdi. Soros, New York'ta yaptığı açıklamada, piyasaların henüz dip yapmadığına dikkat çekti. JP Morgan Chase'in Bear Sterans'i alacağını açıklamasının ardından borsalarda ve dolarda bir yükseliş görüldüğünü hatırlatan Soros, ancak ABD'nin resesyona yaklaşması nedeniyle çıkışın yerini yeniden düşüşe barakacağı tahmininde bulundu. Ciddi bir belirsizlik dönemi içindeyiz" şeklinde konuşan Soros, borsalardaki olumlu havaya 'altı hafta ile üç ay' ömür biçti. Borçlanma kontrol altına alınmalı Bu arada Soros'un 2008 krizinin nedenlerini anlattığı "Finans Piyasaları İçin Yeni Bir Paradigma" isimli kitabı dün internette yayınlandı. Soros, yayınladığı 10'uncu kitabında, şu anki krizin temellerinin ABD Başkanı Ronald Reagan ve İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher'ın iktidarda olduğu 80'li yıllara dayandığını savunuyor. Soros, borçlanmanın o dönemde patlama yaptığını ve bankalar ile finans piyasalarındaki düzenlemelerin yine o dönemlerde gevşmeye başladığını belirtiyor. Soros'a göre bu liderlerin, fiyatların rayından çıkması halinde piyasaların kendi kendini düzeltebileceği şeklindeki görüşü yanlıştı ve bu tutum mevcut konut krizinin temelini oluşturdu. Soros, gelecekte 'dev bir balon' oluşmasını engellemek için bankaların borçlanmalarını kontrol altına alması gerektiğini ve müşterilerine verdikleri kredileri de kısıtlamaları gerektiğine inanıyor. CDS ve ev fiyatlarındaki düşüşler önemli Soros, bu noktada ABD Hazine Bakanı Henry Paulson'un hazırladığı finans kuruluşlarıyla ilgili devlet düzenlemelerinin gözden geçirilmesini öngören tasarıyı eleştiriyor ve düzenleyici kurumların yeniden yapılandırılmasından ziyade yeni bir anlayışa gereksinim olduğunu dile getiriyor. Soros'a göre, yetkililer oluşabilecek yeni kriz alanlarına odaklanlanmalı. Soros'a göre bu kriz alanlarından ilki 'kredi batık swap'ları' (CDS) olarak adlandırılan enstrümanlarda gözlemleniyor. Tahvil yatırımcılarının taşımakta oldukları riskleri 'satmaya' yönelik bir enstrüman olan CDS, belli bir prim karşılığında geri ödenmeme riskinin CDS ihraççısına devredilmesine dayanıyor. CDS piyasalarının toplam büyüklüğü 45 trilyon doları buluyor, yani ABD'deki toplam hane gelirinin yarısına denk geliyor. Bir diğer kriz alanı ise konut kredisiyle alınan evlere mahkeme yoluyla el konulması. Soros, verilen 6 milyon yüksek riskli konut kredisinin yüzde 40'nın iki yıl içinde batık hale geleceğini öngörüyor. Ev satışlarının yılda 600 bine ulaştığını hatırlatan Soros, mahkelerin artmasıyla fiyatların düşeceğini ve düşüşün hükümet müdahele edinceye kadar devam edebileceği uyarısı yapıyor.