TBB: Risk algısı hala yüksek

İSTANBUL - Türkiye Bankalar Birliği'nin 2013 yılının ilk yarısına ilişkin raporunda risk algısının hala yüksek olduğu vurgulandı. Raporda, küresel düzeyde risklerin devam etmesi, Euro Bölgesi'nde ekonomide iyileşme eğilimi görülmemesi ve küresel büyümenin yavaşlayacağı beklentilerinin 2013 yılının ilk yarısında ekonominin önündeki en önemli risk faktörü olduğuna dikkat çekildi. Haziran ayında ABD Merkez Bankası tarafından verilen politika değişikliği sinyalinin, gelişmekte olan ülkeler üzerinde finansman baskısını ve finansal piyasalarda oynaklığı artırdığı ifade edildi. 

Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Bankacılık Sistemi Haziran 2013 Raporu'nu yayımladı. Risk algısının hala yüksek olduğu vurgusunu yapan rapora göre küresel düzeyde risklerin devam etmesi, Euro Bölgesi'nde ekonomide iyileşme eğilimi görülmemesi ve küresel büyümenin yavaşlayacağı beklentileri 2013 yılının ilk yarısında ekonominin önündeki en önemli risk faktörü oldu. Öte yandan, Haziran ayında ABD Merkez Bankası (FED) tarafından verilen politika değişikliği sinyali, gelişmekte olan ülkeler üzerinde finansman baskısını artırdı ve finansal piyasalarda oynaklığı artırdı. 

Yılın ilk yarısında ekonomik aktivite arttı ve kredi büyümesi hızlandı
Yılın ilk yarısında reel GSYİH büyümesi, iç talep ve kamu yatırımlarında artışın etkisiyle bir önceki yılın aynı dönemine göre hızlandı. Kredi stoku yıllık büyüme hızı da ekonomik canlanmaya paralel olarak arttı. Aynı dönem itibariyle cari işlemler açığı büyüdü ve tasarruf oranı düştü. Sermaye girişleri ise yılın ikinci çeyreğinden itibaren yavaşlamaya başladı. Yılın ilk çeyreğinde hafifçe gerileyen tüketici enflasyonu, yılın ikinci çeyreğinde yükselmeye başladı. 

MB politikaları sekıtörü önemli ölçüde etkiledi
Yılın ilk yarısında Merkez Bankası faiz koridoru üst sınırı ve politika faizinde indirime gitti ve zorunlu karşılık oranlarını artırdı. İhtiyatlı yaklaşımını sürdüren Merkez Bankası, rezerv opsiyon katsayılarında da sınırlı artış yaptı. Haziran ayından itibaren FED'in politika sinyali değişikliği ile finans piyasalarında oynaklığın artmasıyla beraber, Merkez Bankasının çok hedefli politika yaklaşımı daha belirgin hale geldi. 

İlk yarıda toplam aktiflerin büyüme hızı kredi büyüme hızındaki artışa paralel yükseldi
Bilanço toplamı, Haziran 2013 itibariyle, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19 oranında büyüdü. 1 trilyon 444 milyar TL (750 milyar dolar) oldu. Toplam aktiflerin gayri safi yurtiçi hâsılaya oranı Haziran 2013 itibariyle yüzde 98 düzeyinde gerçekleşti. Katılım bankaları dahil edildiğinde bu oran yüzde 103 düzeyinde belirlendi. 
Haziran 2012'ye kıyasla, toplam aktifler mevduat bankalarında yüzde 19, kalkınma ve yatırım bankalarında ise yüzde 15 oranında arttı. 

Toplam krediler yüzde 16 arttı
Haziran 2013 itibariyle toplam krediler, 2012 yılı Aralık ayına göre yüzde 16 oranında, yıllık ise yüzde 24 oranında büyüdü. Geçen yılın aynı döneminde kredilerdeki yıllık büyüme hızı yüzde 18 olmuştu. Bireysel krediler kurumsal kredilere göre daha hızlı artmıştır. Haziran 2013 itibariyle, kurumsal kredilerin yıllık büyüme hızı yüzde 26 iken bireysel kredilerin büyüme hızı yüzde 27 seviyesinde gerçekleşti. 

Kredilerin toplam kredilere oranı 3 puan arttı

[PAGE]

Kredilerin toplam kredilere oranı 3 puan arttı
Kredilerin toplam aktiflere oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 3 puan artarak yüzde 62 oldu. Mevduatın krediye dönüşme oranı, Haziran 2012'ye göre 9 puan artarak yüzde 107'ye yükseldi. Haziran 2013 itibariyle, bu oran kamu bankalarında yüzde 86, özel bankalarda yüzde 109 ve yabancı sermayeli bankalarda yüzde 113 oldu. Takipteki kredilerin toplam kredilere oranı yüzde 2.7, özel karşılıkların takipteki kredileri karşılama oranı yüzde 75 seviyesinde gerçekleşti. 
Toplam mevduat toplam aktiflerin yüzde 58'ini finanse etti. Mevduat dışı kaynakların toplam aktiflere oranı ise yüzde 23 oldu. 

Özkaynaklar yüzde 16 arttı
Kar yedeklerindeki artışa bağlı olarak özkaynaklar bir yıl önceye göre yüzde 16 artarak, Haziran 2013 itibariyle 176 milyar TL'ye (85 milyar dolar) yükseldi. 
Sermaye yeterliliği standart rasyosu Haziran 2012'ye göre 0.2 puan azalarak yüzde 16.4'e geriledi, Serbest özkaynakların toplam aktiflere oranı yüzde 9.6'dan yüzde 9.8'e çıktı. 

Net faiz gelirleri yüzde 20 arttı
Faizler genel seviyesindeki gerileme nedeniyle, geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla, yılın ilk altı ayında bankacılık sektörünün faiz gelirleri yüzde 3, faiz giderleri ise yüzde 22 oranında daraldı. Buna bağlı olarak, net faiz gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 oranında arttı. Kar hacmi, ilk yarıda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19 artarak 13.2 milyar TL'ye yükseldi. Öte yandan, dönemsel özkaynak karlılığı yüzde 7.3'ten yüzde 7.5'e yükselirken, aktif karlılığı ise değişmedi ve yüzde 0.9 düzeyinde gerçekleşti. 

Yabancı para pozisyonunda önemli bir değişiklik olmadı
Yabancı para net genel pozisyonu 153 milyon dolar açık verdi. Yabancı Para aktiflerin TL karşılığının toplam aktifler içindeki payı Haziran 2012'ye göre 3 puan artarak yüzde 33 seviyesinde ve yabancı para pasiflerin TL karşılığının toplam pasifler içindeki payı ise 1 puan artarak yüzde 37 düzeyinde gerçekleşti. Bu gelişmede rezerv opsiyon mekanizmasının kullanımının artması etkili oldu. 

Toplam aktiflerin yüzde 51'i, kaynakların ise yüzde 78'i 1 yıldan daha kısa vadeli. Toplam aktiflerin ve pasiflerin ortalama vade yapısında Haziran 2012'ye kıyasla önemli bir değişiklik olmadı. Toplam kredilerin yüzde 1.1'i (9.9 milyar TL) ve toplam mevduatın yüzde 3.9'u (32.6 milyar TL) bankaların dâhil oldukları risk grubuna ait bulunuyor. Bankaların dâhil oldukları risk grubuna ait net riskleri negatif (-22,7 milyar TL) oldu. 

Şube ve personel sayısı arttı
Haziran 2013 itibariyle faaliyet gösteren banka sayısı 45 oldu. Haziran 2012 dönemine göre, şube sayısı 577 adet artarak 10 bin 556'ya yükseldi. Personel sayısı Haziran 2011'e göre 8 bin 860 kişi artarak 192 bin 214'e ulaştı. 

Beş bankanın toplam aktifler içindeki payı yüzde 59'a geriledi
Haziran 2012'ye göre, ilk beş bankanın toplam aktifler içindeki payı 1 puan azalarak yüzde 59, mevduat içindeki payı değişmeyerek yüzde 61 ve krediler içindeki payı ise yine değişmeyerek yüzde 57 düzeyinde gerçekleşti. İlk on bankanın toplam aktifler içindeki payı 1 puan azalarak yüzde 86 ve toplam krediler ve mevduat içindeki payı ise değişmeyerek, sırasıyla yüzde 87 ve yüzde 91 düzeyinde gerçekleşti. 

Cayılamaz taahhütler kalemi azaldı
Bilanço dışı kalemlerde “cayılamaz taahhütler” kalemi, muhasebeleştirme usulündeki değişikliğe bağlı olarak azalmış; garanti ve kefaletler büyümeye devam etti. Haziran 2012'ye kıyasla, kredi ve banka kartı sayıları işlem hacmi ile birlikte artmaya devam etti. Aynı dönemde, mobil bankacılıkta müşteri sayısı ve işlem hacmi de arttı.