Teşvikli yatırımlarda kasım ayında rekor artış yaşandı

 

 

 

ANKARA-Haziran ayında yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi ile hızlanan teşvikli yatırımlar, kasım ayında da artış rekoru kırdı.  

 

Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, kasım ayında alınan teşvik belgesi sayısı geçen yıla göre, yüzde 31 artışla 434 adede, teşvik belgesine bağlanan yatırım tutarı yüzde 75.2 artışla 5 milyar 747 milyon liraya, bu kapsamda öngörülen istihdam da yüzde 79.9 artışla 16 bin 405 kişiye ulaştı. Bu yıl teşvik belgesine bağlanan yatırımlarda özellikle ilk yarıda yaşanan hızlı düşüşler, 20 Haziran'da yürürlüğe giren yeni teşvik sisteminin meyvesini vermesiyle, yerini hızlı artışa bırakmıştı. Aylık bazda teşvik belgesi sayısı temmuzdan, yatırım tutarı da izleyen aydan itibaren hızla artışa geçmişti. Bu süreçte kasım, en hızlı artışın yaşandığı ay oldu.

 

Kasım ayında yerli yatırımcılar toplam 4 milyar 616 milyon liralık yatırım için 405, yabancı yatırımcılar da 1 milyar 131 milyon liralık yatırım için 29 teşvik belgesi aldı. Yerli girişimcilerin teşvik belgesi kapsamındaki yatırım tutarı, geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 57, yabancıların teşvik belgesine bağlattığı yatırım tutarı ise yüzde 238 artış gösterdi. 

 

Bosch'dan 891 milyon TL'lik yatırım

 

 

Bosch'dan 891 milyon TL'lik yatırım

Bosch'un, Bursa OSB'de gerçekleştireceği 691 milyon TL'lik modernizasyon ve tevsi yatırımı, kasım ayında teşvik belgesi alınan en büyük tutarlı projeyi oluşturdu. Yatırımla yılda 6.5 milyon adet "dizel motorlar için komple enjektör" üretimi öngören furmanın, yüksek basınçlı benzinli enjektör üretimine yönelik 200 milyon TL'lik yatırımı da kasımda teşvik belgesine bağlandı. Buna göre, kasım ayında teşvik belgesine bağlanan tutarın 891 milyon liralık bölümünü Bosch'un yatırımları oluşturdu. 

 

Al-Yel Elektrik Enerjisi Üretim AŞ'nin Kırşehir'de 473 milyon TL'lik santral yatırımı, Bagfaş'ın Balıkesir'de granül stabilize amonyum nitrat üretimine yönelik 370 milyon liralık komple yeni, Evyap Deniz İşletmeciliği Lojistik ve İnşaat AŞ'nin liman hizmetleriyle ilgili 277.2 milyon TL'lik tevsi yatırımı, kasımda teşvik belgesi düzenlenen büyük projeler arasında yer aldı. Limak Batı Çimento Sanayi AŞ, Kırklareli'de gerçekleştireceği 186 milyon liralık tevsi, modernizasyon Istres Elektrik Üretim AŞ İstanbul'da yapağı 132.8 milyon liralık komple yatırım için teşvik belgesi aldı. Vetal Hayvan Sağlığı Ürünleri AŞ'nin Adıyaman'da 120.2 milyon liralık komple yeni yatırımı ile Kastamonu Entegre Ağaç Sanayi AŞ'nin bu ilde 98 milyon liralık tevsi, modernazisyon, nakil yatırım ve Karsan Otomotiv'in Bursa'da 85.1 milyon liralık modernizasyon, ürün çeşitlendirme yatırımı da kasım ayında teşvik belgesine bağlandı. Söz konusu 10 büyük yatırım toplam 2 milyar 633 milyon TL ile kasımda teşvik belgesine bağlanan toplam hacmin yaklaşık yarısını oluşturdu. 

 

 

 

 

11 aylık tutar 45.8 milyar TL

Yeni teşvik sisteminin yürürlüğe girmesiyle birlikte son aylarda yaşanan hızlı artışlara rağmen ocak-kasım itibariyle teşvik belgesine bağlanan tutar, geçen yılın aynı dönemindekinin altında kalmaya devam etti. Ocak-kasım döneminde toplam 3 bin 945 teşvik belgesi kapsamındaki yatırım tutarı 45 milyar 792 milyon TL, bu kapsamda öngörülen istihdam 133 bin 29 kişi olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre teşvik belgesi sayısı yüzde 4.2, yatırım tutarı yüzde 8.4 düşük kaldı. Öngörülen istihdam ise geçen yılın ilk on bir ayındakinin yüzde 12.3 üzerinde çıktı.

Bu yılın ilk yarısında teşvikli yatırımlarda yaşanan hızlı düşüşün, yeni teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği ikinci yarıda yerini giderek hızlanan artışlara bıraktığı dikkate alındığında, aralık ayı ile birlikte yılın tümündeki tutarın, geçen yılı yakalaması bekleniyor.  

 

Teşvikte yeni dönem

 

 

Teşvikte yeni dönem

 

Ocak-kasım döneminde 3 bin 945'e ulaşan teşvik belgelerinin 1.925 adedi yeni teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği 20 Haziran'dan sonraki dönemde alındı. Bunların 1.149 adedi komple yeni yatırım, 571'i tevsi ve 205 adedi modernizasyon, entegrasyon gibi türlerdeki yatırımlar için alındı. On bir ayda 45.8 milyar liraya ulaşan yatırımların da 23.6 milyar liralık bölümü yeni dönemde teşvik belgesine bağlandı. Başka deyişle 20 Haziran'dan kasım sonuna kadar olan dönemde belgeye bağlanan yatırım tutarı, yılbaşından 19 Haziran'a kadar olan tutarı aştı. Yeni dönemde teşvik belgesine bağlanan tutarın 15 milyar lira dolayındaki bölümünü komple yeni yatırım yatırımlar, 6.5 milyar lirasını ise tevsi yatırımları oluşturdu. Yeni teşvik sisteminde, bölgesel nitelikte 12,5 milyar liralık yatırım için 1.145, büyük ölçekli 3.2 milyar liralık yatırım için 15 ve genel nitelikteki 8 milyar liralık yatırım için 765 teşvik belgesi alındı. 

Yeni dönemde imalat sanayii için toplam 11.5 milyar TL tutarlı 1.200, hizmetlere yönelik yaklaşık 7 milyar liralık 520, enerji sektörüne yönelik 3.9 milyar liralık 65 ve madencilik sektöründe gerçekleştirilecek 1.3 liralık yatırımı kapsayan 140 teşvik belgesi alındı.