Ticari unvanlarda her dilde kelime olabilecek

Mehmet KAYA

ANKARA - Ticaret unvanlarının kullanımına ve tesciline yönelik yayınlanan tebliğde, daha önce genelgelerle getirilen, ticaret unvanlarında kullanılacak bütün kelimelerin Türkçe olması esası değiştirilerek, unvanda geçen ek ve ayırt edici özellik katan kelimelerin istenilen dilde olabilmesine imkan sağlandı. 

Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğde, Türkçe zorunluluğu “işletme konusu ile şirket türünü gösteren ibareler” ile sınırlandırıldı. Daha önce genelgelerle ticaret unvanının tamamen Türkçe olması, Türkçe dışında dilde isim kullanılması için ise şirketin yabancı ortağının bulunması, ya da yabancı marka ile işkilendirilmiş olması gibi şartlar bulunuyordu. 

Tebliğle bu genelgelerin yerine bir düzenleme yapılmış oldu. Türkçe kuralı da  “İşletme konusu ile şirket türünü gösteren ibareler Türkçe olmak kaydıyla ticaret unvanı serbestçe belirlenebilir” hükmüne dönüştürüldü. Böylece işletme konusu ile şirket türünü gösteren ifadeler dışındaki ifade ve kelimelerin yabancı dilde konulabilmesine imkan sağlandı. 

Örneklerle anlatıldı

Tebliğde, sıklıkla yaşanan ticaret unvanı benzerliklerine ilişkin hükme yer verildi. Kanunda da belirtilen hüküme göre, bir ticaret unvanı, Türkiye’nin herhangi bir sicil müdürlüğünde tescil edilmişse, bir başkası aynı unvanı kullanamaz, unvanı kullanma hakkına sahip kişi benzerliği önlemek amacıyla ayırt edilmesi için gerekli bir ek yaparak ilgili kelimeyi kullanabilecek. Bu ek yapılmadan tescil edilmeyecek. 

Tebliğde bu konudaki uygulamaya yönelik olarak iki örneğe de yer verildi. Buna göre, tescil edilmiş “A İnşaat Otomotiv Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” unvanı varsa,  “A İnşaat Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” isimli bir unvan tescil ettirilemeyecek. 

Buna karşılık, “B İnşaat Otomotiv Sanayi Anonim Şirketi” unvanına yakın görünen “B Turizm İnşaat Sanayi Anonim Şirketi” unvanı tescil ettirilebilecek. “C Turizm Limited Şirketi” tescilli bir unvan varken, “C Turizm Anonim Şirketi” ticaret unvanı ayırt edici ek yapılmadan tescil edilemeyecek. 

Tebliğle, ticaret unvanının kimliği, işletme genişliği ve finansal durum hakkında üçüncü kişilere yanlış görüş verecek nitelikte olmaması ve gerçeğe aykırı bir durumu içeremeyeceği, kamu düzenine, ulusal çıkarlara ve ahlaka aykırı, kültürel ve tarihi değerleri zedeleyecek şekilde belirlenemeyeceği kuralı konuldu. 

Türk kelimesi kabine iznine tabi

Kanunda yer alan hüküm tekrarlanarak, bir ticaret unvanına "Türk", "Türkiye", "Cumhuriyet" ve "Milli" kelimelerinin Bakanlar Kurulu kararıyla alınabileceği hükmüne yer verilen tebliğde, şahıs şirketleri ile komandit şirketlerde isim yer alması zorunluluğundan kaynaklı olarak bu kelimelerin kişilerin isminde yer alması kaynaklı durum istisna tutuldu. 

Anonim ve limited şirketler ticaret unvanı oluştururken işletme konularından en az birini unvanda kullanmak zorunda kalacaklar. Sadece başka şirketlere iştirak etmek amacıyla oluşturulan şirketler zorunlu olarak unvanlarında "holding" kelimesini bulunduracak. 

Ticaret unvanında resmi olarak tanımlanan yer adları kullanılabilecek, ülke adının kullanılabilmesi ise ilgili ülkenin yetkili makamlarının iznine tabi olacak. Şirketler, kamu kurum  ve kuruluşları ile ulusal ve uluslar arası diğer kuruluşların isimlerini ya da kısaltmalarını ticaret unvanlarında kullanamayacak. Ancak bu kuruluşlara bağlı ticari şirketler kullanabilecek. Bir ticari unvan silindikten sonra 5 yıl süreyle başkası tarafından aynıyla kullanılamayacak.