Trendler, doğru ürünün doğru zamanda ortaya çıkmasını sağlıyor

Geleceğe yön verenler, trendleri belirleyenler. Trendleri belirleyebilmek için ise pazarı okuyabilmeniz, işletmenizi ve hedef kitlenizi iyi anlamanız, bir kaç yıl sonra ürününüzü kullanacakların özelliklerini onlar daha tüketiciniz olmadan etraflıca kavrayabilmeniz, gelecekte ihtiyaç duyacakları ve almayı isteyecekleri ürünleri ve hizmetleri bugünden belirlemeniz gerekiyor. Kuşkusuz bunları yapabilmek kolay değil. Yapabilenler, alanlarında lider konumuna geliyorlar. Yapamayanlar da lideri takip ederek belirlenmiş trendlere göre ürün ve hizmetlerinde uyarlamaya gidiyorlar. Sektörlerinin liderleri olan firmalar trendleri önceden görebilmek ve hatta trendleri belirleyen olabilmek için önemli çalışmalar yapıyorlar. Trend analizi firması Carlin International dünya genelinde aralarında L'Oreal, Boss, United Colours of Benetton, Levis, Dior, Clarins, GAP, Sony Ericson, Lacoste, Chanele'in de bulunduğu yaklaşık 2 bin müşterisine bu alanda hizmet veriyor. Geçtiğimiz günlerde More Business Solutions tarafından düzenlenen "Beyond Trend" Konferansı'na katılmak üzere İstanbul'a gelen Carlin International Group CEO'su Edith Keller, "Trend, uzun bir çalışmanın sonucu. Bu çalışma tüm enerjinizi gerektiriyor. Burada önemli olan dünyada demografik değişimlerin nasıl olacağını önceden bilmek" diyor. 2009'da kent ve doğa bütünleşecek Müşterilerinin yaratıcılığa fazla zaman ayırmadıklarını daha çok pazar araştırmalarına odaklandıklarını ifade eden Keller "Biz yaratıcılığa vitamin vererek uyarıcı fonksiyonu görüyoruz. Uyarıcı rolümüzü yerine getirmek için de trend defteri hazırlıyoruz" diyor. Keller'a göre trendler doğru ürünün doğru zamanda ortaya çıkmasını sağlıyor. Ancak elbette bütün trendler herkese fayda sağlamıyor. Şirket ve toplum olarak kendi değerlerinizi bilmeniz, trendleri daha doğru belirleyebilmenizi sağlıyor. 2008 yılında herkesin ekolojinin üzerinde durduğunu, organik ürünlerin öne çıktığını söyleyen Keller, 2009'da ise kent ve doğanın birleşiminin öne çıkacağını ve doğaya yapayın dahil edileceğini ifade ediyor. Keller, dünyanın en önemli trend yaratıcılarından bir tanesi olarak gösterilen Carlin International'da öne çıkan değerleri ve yaratıcılık sürecini şöyle anlatıyor: - Biz en çok sezgiye değer veririz. Uzmanlarımız şu anda 2010 yazı üzerinde çalışıyor. Yaratıcılarımız iki yıllık bir aralıkta düşünüyorlar. Her şeyi önceden seziyor, haftalarca çalışıyorlar. Üç-dört mevsimi paralel olarak yaşayan yaratıcılarımız bir yerde şizofrenler. - Elbette sadece sezgiler yeterli değil. Sosyologlar ve tarihçilerle çalışıyoruz. Tarih, söylemimizi zenginleştiriyor. - Yaratıcılar, genellikle sezgilerini ifade etmekte zorlanıyorlar işte o noktada pazarlama devreye giriyor. Pazarlama yaratıcının sezgilerini cümleye döküyor. - Biz, tek bir zeka kavramına inanmıyoruz. Gurulara, divalara karşıyız. Ortak akıla inanıyoruz. Ekiplerimizin paylaşmalarını, diğerleriyle çalışmalarını istiyoruz. Tek çare, kolektif zekanın işlemesi. Unutmamak gerekiyor ki iki uzman kafa bir araya geldiğinde tek birinin yaratacağının çok daha üzerinde değer yaratacaktır. - Merak, yaratıcılık sürecindeki en önemli unsuru ifade ediyor. Önce uzaklaşıyor fikir çağrışımı yapıyoruz. Iraksama, diğerinin fikrinin yargılanmadığı, büyük bir fikir özgürlüğünün yaşandığı bir aşama bu. Daha sonra yakınsama yaşıyor ve fikirleri karıştırıyoruz. Çoğu zaman ıraksama süreci unutuluyor. Oysa ikisi de çok önemli. Fast-food yerine slow-food Concordia Trend ve Tasarım Danışmanlığı Koordinatörü Alev Ozgan ise 2010'un en çarpıcı yeniliklerinden birinin yemek alışkanlıklarındaki değişim olacağını vurguluyor. Ozgan'a göre fast-food yerine slow-food kavramı yaygınlaşacak. Analizlerde insanların hızlı yaşam temposundan uzaklaşarak yaşamın tadını çıkartmaya başlayacağı gözlemleniyor. 2009-2010 sezonunun temaları Ozgan, 2009-2010 sezonunu beş tema etrafında topladıklarını ifade ediyor, bu temaları ve öne çıkan trendleri şöyle anlatıyor: 1. tema Uyumluluk (Compability) - Kişilerin şehir yaşamına daha az suçlayıcı bir tarzda yaklaşmasını ifade eden uyuşma. - Tasarlanmış doğallık, çevreye saygılı sentetikler. - Ekoloji daha sade bir kimliğe bürünüyor. Saygın sentetikler, ekolojik plastikler, yeni geri dönüşümler. - Şehir pozitif gelişim sürecinde. Binalarda çevreye saygılı malzemelerin kullanılması söz konusu. Saygılı yaratıcılık öne çıkıyor. 2. tema Kadın ve erkek rollerinin kesişmesi (Intersexion) - Erkekler ilişkilere, babalığa, iş yaşamına doğru yeni çıkışlar arıyorlar. Roller kesişiyor. - Cinsiyet farklılıklarından uzaklaşarak yeni bir karmaya gidiliyor. Genç erkekler giyimlerinde çok daha rahatlar. V yakalar, dar pantolonlar, karşı cinsi çağrıştıran unsurları rahatça kullanıyorlar. - Mimari tasarım maskulin ve feminen unsurları bir araya getiriyor. Kıvrım oyunları dumanlı motifler öne çıkıyor. - Temizlik ürünleri, kozmetik dünyasına yaklaşıyor. Sıradan olan şeyler de şiirleşiyor. 3. tema Geçmişin ve modernliğin birlikteliği (Becoming) - Gelişmekte olan ülkelerin köklü kültür mirasları gelişen teknoloji ile harmanlanıyor. - Çin, Hindistan ve Ortadoğu'da mimarlar avangard yaratıcılıkla modernliği bir araya getiriyorlar. - Teknoloji ve zanaat arasında yeni bir buluşma doğuyor. Kültür dolu bir gelişim söz konusu. - Etnik unsurlar dijital formlarla ele alınıyor. - Işık malzemeyle karşılaşıyor. Evrensel modernizm ham yaratıcılık, canlanan malzeme ile ifade ediliyor. 4. tema Kişilerin kendilerini gösterme ve benzersiz olma arayışının artışı (Automania) - Hayatın etapları uzuyor. Gençliğin nerede başladığı sorgulanıyor. - Sanat ve abartı bir arada vurgulanıyor. - Geleneksel olan güncel ifade ile stilize ediliyor. Devirler harmanlanırken yasak yok, amaç rahatlık. - Geleneksel drapeler modern kesimle harmanlanıyor. Standart şıklık baş döndürücü renklerle yaramazlaşıyor. - Renkli aykırılıklar, serbest bir tarz söz konusu. 5. tema Kalite kavramı geçmişin referansları ile tekrar göz önüne serilmesi (Excellence) - Lüksün temelleri yeniden belirleniyor. - İnsanoğlunun bilgi birikimi değer kazanıyor. - Kalite yeniden tanımlanıyor. - Eskimiş bakırların senelerinin asaleti değer kazanıyor, paketlerdeki mühürler, kaşeler geçmişin imgeleri olarak karşımıza çıkıyor. Değerli olanın yeniden keşfi söz konusu. Türkiye'de tüketici eğilimleri neler? AGB Nielsen Media Research TGI Türkiye Proje Yöneticisi Funda Kadıoğlu son altı yıl içerisinde internet kullanımı oranının yüzde 29'lara çıkarak ciddi bir artış gösterdiğini ifade ediyor. Evden ayda yirmi saat ve üzeri internete bağlanma oranının son üç yılda yüzde 16 oranında arttığını ve internetin kullanım amacının chatten ve oyundan çıkarak son altı yılda sağlıkla ilgili araştırmalara, haber okumaya, alışveriş ve tatil planları yapmaya doğru kaydığını anlatıyor. Alışveriş için interneti kullananların sayısı iki kat, tatil planı yapmak için kullananların sayısı ise üç kat arttı. "Cep telefonu kullanımı büyük artış gösterirken ev telefonu kullanımı düştü. Eskiden herkes salonda bulunan telefondan konuşurken odalara çekilen telefonlarla evlerde mahremiyet alanları oluştu. Şimdi cep telefonları mekansızlaşmayı getirdi. Her yerde olayı ve hiçbir yerde olmamayı getirdi" diyen Kadıoğlu, 60 ülkede aynı anda gerçekleştirdikleri TGI araştırmasının Türkiye'ye ilişkin sonuçlarına ilişkin şunları söylüyor: - Yeni teknolojilere ve dışarıya ilgi artıyor. - Toplumsal hayat daha dinamik. - Tüketici grupları heterojenleşiyor. - Gruplar arasındaki mobilizasyon artıyor. - Kimliklerin değişim hızı artıyor, kimlikler kayganlaşıyor. - Alternatifler, seçme isteği artıyor. - Yenileme amaçlı tüketim artıyor. - Sağlık konusunda endişeler artıyor. - Modernleşme ile muhafazakarlaşma birlikte gidiyor. - Bireyselleşme artıyor. - Macera isteği ve risk alma kapasitesi yükseliyor. - Para ile ilişki artıyor. Borçlanma konusundaki çekimserlik azalıyor. - Gerek ilişkilerde gerekse tüketimde rahatlık isteği artıyor. Yaratıcılığı frenleyen unsurlar Trend analizi firması Carlin International'ın CEO'su Edith Keller, yaratıcılığı frenleyen unsurları ise şöyle ifade ediyor: - Yaratıcı olmadığınızı düşünmek. - Aynı şekilde yaşamak, yaşam biçiminde değişiklik yapmamak. - İyi bir fikre sahip olduğunuzda orada durmak. Önemli olan bu fikri daha da geliştirmek ve zenginleştirmek. - Mantığa çok güvenmek. Eğer Pasteur mantığa çok güvenseydi aşının denemesini kendisinde yapmazdı. - Başarısızlık korkusu. Taktik Geçen haftadan kalan Rop. Alp Kohen Geçen haftadan kalan Bu pozisyonlara talep çok, aday yok Günümüzde iş arayanların sayısında artış söz konusu olsa da bazı pozisyonlara aday bulunamıyor. Seçme ve yerleştirme firması Select KRM, 2008 yılı başından bu yana firmaların en fazla aradığı ancak istenen nitelikte adayın bulunamadığı pozisyonları çıkarttı. İçlerinde bilinen, sık sık duyulan pozisyonlar var. Bu pozisyonlara aday bulunamamasının nedeni, bu pozisyonların günümüzün koşullarına, iş yapış şekillerine göre yenileniyor olması ancak adayların kendilerini yenilememesi. Select KRM'nin listelediği Türkiye'de aday bulunamayan pozisyonlar şöyle: - Finansal analist ve kontrolör: En çok talep edilen pozisyonlardan biri olduğu için, adayların ücret beklentileri çok yüksek. Pozisyonda sirkülasyon fazla. - Java geliştirici: Java yeni ve sürekli yenilenen bir teknoloji. Bu nedenle Türkiye'de bu alanda uzmanlaşmış, deneyimli kişiler bulmak zor. - Yönetici asistanı: Sirkülasyonu en fazla olan pozisyon. Her firmanın kültürüne ve beraber çalışılacak yöneticiye göre profil çok değişebiliyor. Adaylara da çok talep olduğu için firma kültürüne bire bir uygun kişiyi bulmak zorlaşıyor. - İş geliştirme müdürü: Bu pozisyon özellikle yeni yapılanma döneminde olan firmalarda talep ediliyor. Her firmada bulunan bir pozisyon olmadığı ve sektöre göre de tanımı farklılaşan bir pozisyon olduğu için uygun kişiyi bulmak zor. - Teşkilatlanma sorumlusu: Vakıf yapılarına yönelik bir pozisyon. Türkiye'de STK'lar kariyer açısından talep edilmiyor, bu pozisyonda çok fazla uzman yok. - İngilizce bilen resepsiyonist: Uluslararası firmaların kalıcı veya dönemsel olarak sıkça talep ettiği bir pozisyon. İngilizce bilen kişiler bu pozisyonda görev almak istemiyor, yönetici veya departman asistanlığı pozisyonunu tercih ediyorlar. - Yurtiçi ve yurtdışı yer bulma ve kiralama uzmanı: Türkiye'de özellikle gelişen perakende sektörü ile ortaya çıkan bir pozisyon. Büyük perakende firmalarının mağaza yeri bulma, kiralama işlerinden sorumlu olacak bir pozisyon. Yeni gelişen bir alan fakat konuda henüz çok fazla uzmanlaşmış aday bulunamıyor. - Mağaza satış elemanı: Her gün bir yenisi açılan alışveriş merkezlerinde çalışacak yetişmiş, firma kurum kültürünü en iyi şekilde yansıtan, vardiyalı çalışmaya açık mağaza satış elemanı pozisyonu da en fazla aranan pozisyonlardan. Ancak bu pozisyon değişken vardiya saatleri ve fiziksel olarak yorucu olması nedeniyle fazla talep görmüyor ve çalışan sirkülasyonu çok yüksek.