Türk rüzgar yatırımcısına İran’da iş fırsatı

DÜNYA

TAHRAN - Uluslararası yaptırımların kalkmasının ardından yabancı yatırımcıların ilgi odağına yerleşen İran, yenilenebilir enerji alanında yatırıma yoğunlaşarak, fosil enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmayı hedefl iyor. Başkent Tahran’da düzenlenen 4. Rüzgar Enerjisi Konferansı bu çerçevede yabancı yatırımcıların ilgisiyle karşılanırken, Türkiye’den de TÜREB liderliğinde 15 kişilik heyet katıldı.

 Enerji Günlüğü’nden Murat Başboğa’nın haberine göre konferansın açılışında konuşan İran Enerji Bakanı Hamid Chitchian, ülkede yenilenebilir enerji potansiyelinin 100 bin MW olduğuna dikkat çekerken, “Yenilenebilir enerjiye yönelerek hidrokarbon kaynaklarımızı geride bırakmayacağız. Geleceğimiz için, dünyanın geleceği için enerji üretiminde yenilenebilirin payını artırmak zorundayız” dedi. 

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, toplam elektrik üretiminin yüzde 80’ini oluşturan 178 TWh’lik elektriği doğalgaz yakarak üreten İran, 2020 yılına kadar rüzgarda yılda 4.5 GW’lik kurulu güce ulaşmayı hedefl iyor. Tahran yönetimi, yatırımları hızlandırmak için üretilen elektrik enerjisine 20 yıla varan alım garantisi (Türkiye’dekinin iki katı) yanında yerlilik oranına göre ek destekler de sağlıyor. 

Hedefler zor mu? 

Hükümetin teşvik edici adımlarına karşılık, rüzgar enerjisi alanındaki bu “iddialı” hedef kolay yakalanabilir görünmüyor. Nedeni ise İran’a yaptırımların kalkmasına rağmen, proje finansmanına destek verecek büyük bankaların eksikliği. Konuştuğumuz İranlı yetkililer, bu açmazın 6 ay içinde çözüleceğini dile getirirken, yatırımcı şirketler finansmana erişimi rüzgar türbin ve ekipmanlarının ithal edildiği ülkelerin eximbank destekleriyle aşmaya çalışıyor. 

Danimarkalılar çok aktif 

Bu alanda özellikle Danimarka Eximbankı ve Vestas gibi Danimarka firmalarının adım atmaya çalıştığı dikkat çekiyor. Ayrıca İran Ekonomi Bakanlığı ve İran bankaları sektöre finansmanın yollarını ararken, İran Enerji Bakan Yardımcısı Huşeng Felahetiyan da sektöre yatırım teşviklerini hızlandırıcı ek önlemler üzerinde çalıştıklarına işaret etti. 

Türkiye katkı sunabilir 

İran’ın rüzgar yanında güneş enerjisi alanında büyük imkanlar sunduğunu kaydeden WindEurope CEO’su Giles Dickson da, ülkenin verimlilik, yeni teknoloji yanında yeterli bilgi birikimine sahip firmalara ihtiyacı olduğuna dikkat çekti. Bu noktada ise, Türk girişimcilerinin deneyimleri İran’a ciddi katkılar yapabilecek nitelikte görünüyor. 

TÜREB devrede 

TÜREB Başkanı Mustafa Ataseven, İran ve Türkiye’nin ortak çalışma deneyiminin projelerin hayata geçirilmesini kolaylaştıracağını söyledi. Bu çerçevede İran Rüzgar Enerjisi Birliği ile niyet mektubu imzalayarak işbirliğini hızlandırmayı planladıklarını kaydeden Ataseven, “Bizim Türk firmaları olarak, 15 yıllık deneyimimizi İran’a getirmemiz ülkenin rüzgardaki potansiyelinin değerlendirmesine ciddi katkı yapabilir” dedi. 

İran prosedürü hızlandırmalı 

TÜREB Başkanı Ataseven, Türkiye’de yatırım süresinin bürokrasi ve izin süreçleri nedeniyle 9 yıla uzanabildiğini belirterek, “Bu yüksek süre gerek yerli, gerekse yabancı yatırımcıların Türkiye’ye gelmesini güçleştiriyor. Bu çerçevede İran’ın da yatırım çekmek amacıyla bürokrasiyi asgari seviyede tutarak, yatırım süresini ortalama 4 yılda koruması yerinde olacaktır” dedi. Ataseven, Türkiye’deki uzun yatırım sürecinin de azami 2 yıla indirilmesi için hükümetle birlikte çalıştıklarını sözlerine ekledi. 

İran’da Doğalgaz verimsiz yakılıyor

İran, enerji verimliliğine de ağırlık vermek durumunda. Nitekim, dünyanın en büyük doğalgaz rezervine sahip olan İran, yılda 18BCM’lik miktarı verimsizlik nedeniyle boş yere ‘yakıyor’. Bu rakam, İstanbul’un bir yıllık doğalgaz ihtiyacına eş değer.

İran'ın rüzgar enerjisi potansiyeli

► Ortalama rüzgar gücü 8.5 m/saniye düzeyinde.

► Ülkenin doğusunda büyük rüzgar koridorları var.

► Rüzgar enerjisinde üretim hedefi. 2020’ye kadar 4.5 GW.

► 20 yıllık alım garantisi, yatırımcıları cezbediyor.