Türkiye 'iki dünyanın' en çok kaybedeni

HİLAL SARI

DIŞ HABERLER - Geçtiğimiz hafta Türk Lirası’nın dolar karşısında rekor düşük seviyeleri görmesinin ardından, küresel bir endişede gözler Türkiye ekonomisine çevrildi. Uzmanlar dolar cinsinden dış borçların geri ödenme maliyetlerinin ciddi artış yaşadığını vurgulayarak, Türkiye’nin para biriminin düşmesinin ihracata bir katkı sağlamadığına dikkat çekiyor. Para biriminin düşüşünün Euro Bölgesi’nde gerçekleşen parasal genişlemenin ardından olduğu gibi, ürünleri daha rekabetçi hale getirerek ihracatı artırması gerektiğini belirten uzmanlar, Türkiye’de bu durumun gerçekleşmediğini, bir çok şirketin lira olarak elde ettiği cirolarla dolar borcunu ödemekte zorlanacağını belirtiyor. Türkiye’nin dış borcunun yüzde 58’e yakın bir kısmının dolar cinsinden olduğunu vurgulayan uzmanlar Euro Bölgesi’ne yapılan ihracatın toplamın yüzde 30’unu oluşturduğunu vurguluyor. TL’nin dolar karşısında son dönemde negatif ayrışmaya başlaması uzmanların dikkatini çekiyor. Dolar endeksi gerilerken dolar/TL yükselişini sürdürüyor. 

İhracat Avrupa’ya ama euro karşısında düşmedi 

Finansal istikrar riskinin arttığı belirtilen Reuters analizine göre son bir yılda dolar karşısında yüzde 20 değer kaybederek 2.74 tarihi rekor seviyesini gören lira, en büyük ihracat yaptığı bölge Avrupa olmasına rağmen, euro karşısında bir yıl öncesine göre sadece yüzde 0.1 değer kaybetti. Capital Economics’den William Jackson “Bir şekilde Türkiye gelişmiş ve gelişen piyasaların en çok kaybedeni” diye konuştu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye’nin ihracatının yüzde 40’tan fazlasının Avrupa Birliğine gerçekleştiğini vurgulayan Jackson “Borçlarının büyük bir çoğu dolar cinsinden ama ihracat Euro Bölgesi’ne gidiyor. Türk Lirası’nın dolar karşısında değer kaybetmesi işin ticaret tarafına bir katkı sağlamadı, borçların maliyetini yükseltti” diye konuştu. 

Türkiye’nin geçtiğimiz ay açıklanan ihracat verileri bir yıl öncesine göre yüzde 13.4 düşüş yaşarken, ithalat ise sadece yüzde 5.6 geriledi. Bu durumun Türkiye’nin cari açığını geçtiğimiz yıla göre yüzde 14.8 artırdığı belirtilen analizde küresel petrol fiyatlarındaki artışın lirada dolardakinden daha fazla olmasının durumu daha da olumsuzlaştırdığı vurgulandı. Brent Petrol Yemen’deki hava harekatı ve Husi ayaklanmasının yarattığı jeopolitik riskle dört buçuk ayın en yüksek seviyesine gelerek 65.44 dolardan işlem görürken WTI 57.26 dolara yükseldi.

‘TCMB, euro 3.10’u görürse faiz artıracak’

SEB analisti Per Hammarlund “Lira euro karşısında kayda değer şekilde değer kaybetmezse Türkiye Merkez Bankası lirayı koruyamayacak” diye uyarı yaptı. Öte yandan ocak sonundan bu yana da liranın euro karşısında yüzde 9 değer kaybederek 2.95 seviyesine kadar gerilediğini belirtti. Hammarlund euro/ TL kurunun 3.10 noktasına geldiğinde Türkiye Merkez Bankası’nın şahinleşerek faiz artıracağını öngörüyor.