Türkiye, Avrupa'nın klima üretim üssü olma yolunda

İSTANBUL - Pazar hacmi olarak 1,9 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan iklimlendirme sektörü Avrupa'nın üretim ve teknoloji üssü olmaya hazırlanıyor. 1998 yılından bu yana 15 kat büyüyen sektör, yatırımcıların da gözdesi haline geldi. Klima sektörü özellikle üretim ve jeopolitik avantajlarıyla yabancı yatırımcıları cezbediyor. Önceden distribütörlük ve satış temsilciliği anlaşmaları ile Türk klima pazarına giriş yapan uluslararası firmalar, zaman içerisinde politikalarını satın almalar ve ortaklıklar doğrultusunda değiştirdi. "Türkiye'ye gelmeyen dünya devi kalmadı" Pazar payı Avrupa'da yüzde 12 dünyada ise yüzde 2'ye ulaşan Türkiye'nin satın alma ve ortaklıklarla önemli bir üretim üssü haline geldiğini belirten İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği Müdürü Hüseyin Yüksel, "Türkiye'nin klima pazarı ve ihracat potansiyeli birçok yabancı firmanın ilgisini çekiyor. Daha önce distribütörlük anlaşmalarıyla pazara giren birçok yabancı firma, on yıldır birleşme, satın alma ya da firma kurma yollarıyla ülkemize geliyorlar. Bunların arasında Türkiye'de imalat hedefi olanlar var. Türkiye'nin imalat ve jeopolitik avantajlarını üçüncü ülkelere ihracat için kullanan yabancı firmalar mevcut. Merkezi ve bireysel iklimlendirmede irili ufaklı distribütör sayısının 50'den fazla olduğunu görüyoruz. Türkiye'de olmayan uluslararası büyük firma hemen hemen kalmadı" diye konuştu. Avrupa'nın hem üretim hem de teknoloji üssü olmayı hedefleyen sektörün önemli bir ihracat potansiyeli barındırdığına işaret eden Yüksel, "Bizim için gurur verici olan uluslararası firmaların yanı sıra, yerel firmaların da dünya ve Avrupa pazarlarında kendi isimleri ile yer tutmuş olmalarıdır" dedi. "Kalite ve çeşitliliğe yatırım yapılmalı" Sahip olduğu avantajlarla Türkiye'nin uzun vadede AB'nin üretim üssü olabileceğini düşünen bir başka isim olan Baymak Ürün Müdürü Volkan Binzet ise fiyat ve çeşit avantajını korumaya çalışan Uzakdoğu ürünlerinin cazibesini yitirmeye başladığını kaydetti. Türkiye'nin ürettiği cihazların kalitesini ve çeşitliliğini artıracak yatırımlara yönelmesi gerektiğini vurgulayan Binzet, "Bu bağlamda klima üretiminde tecrübesi olan yurtdışı firmalarla ortaklıklar, Türkiye'nin klima üretim üssü pozisyonunu hızlandırabilir" diye konuştu. Gelecekte Türkiye'nin en önemli klima ihracatçısı ülkelerden biri olacağının altını çizen Binzet, sektöre ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu: "Türkiye'de klima pazarı son 10 yılda ciddi olarak büyüyen bir ivme çizdi. Split klimada adet olarak İtalya ve İspanya'nın ardından en büyük pazar haline geldik. Yurtiçi klima pazarı hala aç ve önümüzdeki yıllarda yüksek büyüme rakamları yakalanması muhtemel." İngiliz Baxi Group ile 2002 yılından bu yana ortaklığı bulanan Baymak'ın son 5 yıldır pazardan daha hızlı büyüdüğünü anlatan Volkan Binzet, "Baymak bu gelişmeler ışığında önümüzdeki yıllarda yeni fabrikasında klima üretimine başlayarak, hem yurtiçi hem de Avrupa pazarına hitap etmenin planlarını yapıyor" dedi. York orta vadede üretimi düşünüyor Yaklaşık 1 ay önce Amerikan Johnson Control ile bir distribütörlük anlaşması imzalayarak York markalı klimaların satışa başlayan Elginkan Topluluğu şirketlerinden Emas Makine Sanayi AŞ Şirket Müdürü Cahit Köse, bu alanda Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye biçtiği elbiseyi sadece klima olarak görmemek gerektiğini söyledi. Bu pazarda, Türkiye'ye verilen rolün tüm iklimlendirme pazarını kapsadığını söyleyen Köse, kombi ve panel radyatörlerin klimadan çok daha önemli ve geniş bir müşteri portföyüne sahip olduğuna dikkat çekti. Sektöre artık iklimlendirme olarak bakmak gerektiğini söyleyen Köse, artan taleple birlikte pazarda üretime geçen firma sayısının da arttığını kaydetti. Cahit Köse, açıklamalarını şöyle sürdürdü: "Artık dünyada hemen hemen tüm ürünlerde kârlılık azalıyor. Herkes minimum kârlarla satış yapıyor. Bu durum klima sektörüne de yansıyor. Ancak Türkiye'de pazar çok büyük. 2008'de satışların 1 milyon 400 binin altına düşmeyeceğini tahmin ediyoruz ve biz de York ile ciddi bir pay almayı planlıyoruz. 2010 yılına kadar ilk 3 marka arasında olacağız." York markasının orta vadede üretimini Türkiye'ye taşımayı planladığını da kaydeden Köse, "Hem York Hem de Emas birbirine karşı çok büyük güven duyuyor. Birinci yılda satış hedeflerimizi tutturmaya çalışacağız. Sonraki aşamada da üretimin Türkiye'ye getirilmesine kadar her iki şirket de bu tekliflere açık. Orta vadede York Klimaları Türkiye'de üretilecek" diye konuştu. Küresel ısınma talebi canlandırdı Arçelik AŞ Genel Müdür Yardımcısı Şirzat Subaşı da, Türkiye'nin yer aldığı Avrupa pazarının son 4 yılda en hızlı büyüyen pazarlardan biri olduğuna değindi. Subaşı, 2007 yılında klima pazarı en hızlı büyüyen 5 ülkeden 4'ünün Avrupa'da yer aldığını hatırlatan Subaşı, Türkiye'nin bu sıralamada 3'üncü sırada yer aldığını vurguladı. Türkiye'nin coğrafi konumu nedeniyle klima gibi sezonluk bir üründe lojistik avantajları bulunduğuna dikkat çeken Subaşı, "Arçelik AŞ olarak 5 kıtaya ihracat yapıyoruz. Beko markasıyla özellikle yakın ve penetrasyonu düşük pazarları hedefliyoruz. Civar ülkelerde özellikle gelir seviyesinin ve ekonomik istikrarın sağlanmasıyla birlikte büyük fırsatlar yakalanacağını düşünüyoruz. Küresel ısınma da klima talebini dolayısıyla pazarı daha da canlandıracaktır." İSKİD verilerine göre geçen yıl 1.9 milyar dolarlık hacme ulaşan Türk iklimlendirme sektörünün 2008 yılı cirosunun geçen yılın biraz üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor. Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri verilerine göre 2007 yılında 1,67 milyar dolar olarak gerçekleşen sektör ihracatının 2008 yılında yüzde 30 artışla, 2 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. İç pazarda yerli ürünün cirosal oranları 2/3 düzeyinde gerçekleşirken, eşanjör, endüstriyel ve ticari soğutma, fan, soğutma grubu, kanallı klima gibi ürünlerde ithalat ağır basıyor. İmalat İthalat İç Satış İhracat Split Klima 2003 390.143 204.604 377.191 224.853 (Dış Ünite) 2004 721.823 347.155 731.246 247.668 2005 962.671 552.584 1.112.493 376.005 2006 1.023.651 641.601 1.261.232 346.884 2007 1.319.072 516.078 1.201.698 584.270 İmalat İthalat İç Satış İhracat Split Klima 2003 392.360 206.317 378.658 225.445 (İç Ünite) 2004 743.478 357.570 753.375 255.098 2005 963.725 557.879 1.117.613 376.186 2006 1.025.966 647.705 1.269.217 374.232 2007 1.319.072 516.078 1.201.698 584.270 .Rakamlar adet cinsinden belirtilmiştir