Türkiye'de ilk; bugün açıklanıyor!

Handan Sema CEYLAN

Türkiye ihracat rakamlarının hesaplamasında ‘Özel Ticaret Sistemi’nin yanı sıra ‘Genel Ticaret Sistemine geçiyor. Bugün Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ilk defa genel ticaret sistemine göre rakamları, bakanlıkta yapacakları ‘Ocak Ayı İhracat Rakamları’ toplantısında açıklamış olacaklar.

Yeni geçilecek sisteme göre serbest bölge ihracatları, mikro ihracat ve transit ticaret rakamları da ihracat rakamları ile genel olarak açıklanmış olacak. Dünyada ülkeler iki sistemi de uyguluyor. Genel İhracat Sistemi’ni uygulayan ülkeler arasında ABD, İngiltere, Kanada, Rusya, Çin, Hindistan gibi hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler var. Hedef, hammadde olarak serbest bölgelere giren ürünlerin işlenmiş ve katmadeğer sağlanmış olarak ülke kaynaklarından faydalanılarak üretildiğinin ortaya konulması.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, bir grup gazeteci ile İstanbul’da bir araya geldi. Bugün açıklanacak ihracat rakamı ile ilgili de bilgi veren Bakan Pekcan, ihracatın çok güzel gittiğini belirterek, “Bu sene bir sürpriz yapıyoruz. Dünyada ihracat verileri iki sistemle değerlendiriliyor; Özel Ticaret Sistemi ve Genel Ticaret Sistemi… Biz bugüne kadar Özel Ticaret Sistemini uygulamışız. Ama bakıyorum. ABD, Kanada, Rusya, Çin, Hindistan, İngiltere gibir birçok ülke Genel Ticaret Sistemini kullanıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile de konuştuk. TÜİK’in Genel Ticaret Sistemlerini 2013’den itibaren tutuyormuş. Daha öncesi yok. Dolayısıyla istatiksel açıdan onlar Genel Ticaret Sistemine dönmeyi pek uygun görmediler.

Ama bu ne demek? Özel Ticaret Sistemi’nde biz sınırlarımız içinde üretilen yüzde 100 bütün ürünleri dahil etmiyoruz. Özel sistemde serbest bölgelerdeki, antrepo verileri hariç rakamları görüyoruz. Ama bunlar da Türkiye sınırları içerisinde yapılıyor. Ve bizim işçimiz bizim mühendisimiz, bizim iş insanımız üretiyor, ihraç ediyor. Genel Ticaret Sistemi’nde bu var” açıklamalarında bulundu. Fransa ve İtalya’nın Özel Ticaret Sistemi kullandığını belirten Pekcan, şunları söyledi: “Türkiye, ödemeler dengesinde, gelir dengesinde Genel Ticaret Sistemi’ni kullanıyor. İhracat verilerinde sadece Özel Ticaret Sistemi’ni. Biz bir çalışma başlattık. Bu çalışmayla biz bundan böyle hem özel ticaret sistemini, yani alıştığımız sistemi göreceğiz, hem de genel ticaret sistemini göreceğiz. Esasında birini vermemiz yeterli ama geçmişe yönelik istatistiğin de takip edilebilmesi açısından önemli. Bir de ölçmediğiniz, takip etmediğiniz, değerlendirmediğiniz veri, bizim için veri değil.”

TÜİK ile ihracat rakamlarının açıklanması konusunda bir mutabakata varacaklarını söyleyen Pekcan, “Bizim açıkladığımız başka, onların açıkladığı başka olsun istemiyoruz” dedi.

TÜM DIŞ TİCARET VERİSİNDE 1.2 MİLYAR DOLARLIK FARK

Pekcan, “Türkiye’nin cari açığının çoğu dış ticaret açığından. Biz küresel ekonomi ile dengeli bir dış ticaret gütmek ve dış ticaret açığımızı azaltmak istiyoruz. Ve bu yönde de ciddi verilerimiz var elimizde. Toplam dış ticaret verisinde aylık 1 milyar 240 milyon dolar gibi fark ediyor, ihracat ve ithalat olarak baktığımızda, genel ile özel ticaret sistemi arasında. Sadece birini gösterirsem, ihracatı ya da ithalatı yüksek göstermek istiyormuş gibi anlaşılır. O yüzden ikisini de vereceğiz, çünkü olması gereken bu. Pazartesi (bugün) açıklayacağız” diye konuştu.

EXIMBANK’TAN 12 BİN 500 İHRACATÇI YARARLANACAK

Eximbank’ın 2018’de ihracata 44.2 milyar dolar finansman sağladığını belirten Pekcan, “2019’da bu rakamı yüzde 10 artırmayı hedefl iyoruz. İhracatçı sayısında hedefimiz 11 bine ulaşmaktı, 11 bin 70’e çıktık. Eximbank kaynaklarından faydalanan ihracatçı sayısını 12.500’e çıkarmayı hedefl iyoruz” dedi. 28 ilde ihracat destek ofisleri kurduklarını anlatan Pekcan, şöyle konuştu: “İhracatı tabana yaymak için seminerler veriyoruz. 18 seminer verdik. Bunu yaygınlaştıracağız. Eximbank’ta 12 yerel şube, 15 irtibat bürosu açtık. Bu sayıyı 20’lere çıkaracağız. Kadın ve Genç Girişimciler İhracatı Destekleme Daire Başkanlığı kurduk. Burada da eğitimler veriyoruz. kolaydestek.gov. tr sitesinde destekleri anlaşılır hale getirdik. Davranışsal Kamu Politikaları ve Yeni Nesil Teknolojiler Daire Başkanlığı kurduk. Bir de Yurtdışı Temsilcilikler Genel Müdürlüğü kurduk. Ticaret müşavirlerimizin ihracatçılarımıza daha yakın olmalarını sağlamak istiyoruz. Ticaret müşavirlerini DEİK ile bir araya getireceğiz.”

LİBYA’DA MÜTEAHHİTLERİN SORUNUNU 3 AYDA ÇÖZECEK İMZA

Bakan Pekcan, “Libya ile mutabakat zaptı imzalamak üzere bir anlaşma tutanağı imzaladık. Müteahhitlerin yarım kalan işlerindeki alacakları bir ödeme takvimine bağlanacak. 3 ay içinde çözüm üretilecek" açıklamalarını yaptı.

HAL YASASI %30 ZAYİATI ENGELLER FİYATLAR UCUZLAR

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, son günlerde vatandaşın bir numaralı gündem maddesi olan market, pazar ve Hal’lerdeki yüksek fiyatlara çözüm getirecek yasal düzenlemenin çalışmalarının tamamlandığını açıkladı. Hal Yasası’yla ilgili bütün paydaşlardan görüş alarak bir çalışma hazırladıklarını anlatan Pekcan, “Türkiye genelinde 30 yerde üretici bölgesi ve tüketici bölgesi halleri kurulacak. Üretici bölgesi halleri üreticiye yakın yerlerde olacak. Oralarda toplama, ayıklama, tasnifleme, ambalajlama yapılacak. Sonra ürünler tüketici bölgesi hallerine getirilecek” dedi. Üretici birliklerini güçlendirmek istediklerini, Hal’lerde üretici birliklerine yüzde 30 yer vereceklerini anlatan Pekcan, “Bir üretici 100 liraya kiralıyorsa dükkanı, birlikler 25 liraya kiralayacak. Komisyoncular isterlerse üretici birliklerinde yer alsınlar, isterlerse tüccar olsunlar. Karı da zararı da tüccarda olsun” diye konuştu.

3 BİN 700 KOMİSYONCU KAYIT İÇİNE GİRECEK

Yasayla komisyoncuların ortadan kaldırılacağına dair bir algı oluştuğunu söyleyen Pekcan, “3 bin 700 tane komisyoncu var. Biz onları sistemin dışına itme niyetinde değiliz, daha çok sistemin içine alıp, herkesi kayıt altına almak istiyoruz. Hal rüsumunu kaldıracağız. Profesyonel yönetici getireceğiz. Hal’de beyaz et de, kırmızı et de, su ürünleri de, sebze-meyve de, çiçek de satılsın. İki tane pilot projeyle başlayacağız” diye konuştu. Malın üretim bölgesinden tüketim yerine giderken yüzde 30 zayiata uğradığına işaret eden Pekcan, bu konuya çözüm için ambalajlama strandartları ve soğuk zincir mecburiyeti getirdiklerini anlattı. Pekcan, bu zayiatın engellenmesinin fiyatlara da olumlu yönde yansıyacağını kaydetti. Üretici bölgeleri ve nakliyede bununla ilgili bütün çalışmaların hazır olduğunu belirten Pekcan, “Bir üreticiyle soğuk zinciri çalıştık. Ciddi oranda bir zayiat farkı var. Bu sistemle ürünün daha hızlı teslimatı olacak. Bire bir üretici birliklerinden tüketiciye ulaşmış olacak” dedi.

VAKA BAŞINA CEZA 70 BİN TL

Denetim yapılan yerlere Reklam Kurulu üzerinden ceza kesildiğini anlatan Pekcan, “ALO 175 ve ALO 171 hatlarına 63 bin şikayet geldi. Şikayetlerin yüzde 56’sı gıda ürünlerinde, 9’u deterjanda, 8’i de bebek ürünlerinde geldi. 57 bin kişi mobil uygulamayı indirdi. Buradan da 7 bin 834 kişi ürün şikayetinde bulundu. Tüketiciler ürünün fotoğrafını çekip gönderdiğinde bu, hem İl Ticaret Müdürlüğü’ne gidiyor hem de genel merkeze gidiyor. Anında ve bu ürünle ilgili ne yaptık diye size geri dönüş yapıyor. Şimdi ne İl Ticaret Müdürlüğü devreye giriyor. Bununla ilgili işlem yapıyor, hangi ürün, hangi market tespit ediyor. Ürünle ilgili rapor veriyor. Biz de bu rapor karşılığında kendilerinden savunma istiyoruz. Savunmalarında firmalar genellikle ürünün hammaddesinin yurtdışından temin edildiğini söylüyor. Savunmalarına göre ceza kesiyoruz. Vaka başında 70 bin lira. Bunu bizim 10 katına çıkarma yetkimiz var” açıklamalarını yaptı.

1.825 ÜRÜNÜN GRAMAJIYLA OYNANDI

Yapılan denetimlerin sonuçlarıyla ilgili de bilgi veren Bakan Pekcan, 90 bin ürünün denetlendiğini, gramajıyla oynanan 1.825 ürün tespit ettiklerini, 6 bin 500 üründe de haksız rekabet bulduklarını söyledi. Hal Kayıt Sistemi’yle haftalık fiyat artışlarını takip ettiklerini vurgulayan Pekcan, “Her şeyi online hale getirebilirsek günlük olarak da göreceğiz” dedi.