Üç adımda 5 milyar dolarlık rüzgar yatırımı

Mehmet KARA

Son günlerine girilen 2017, Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim kapasitesini arttırma çalışmaları açısından bir dönüm noktası oldu. Haziran 2017’deki 710 MW’lik rüzgar santrali lisans yarışları ile Ağustos 2017’deki 1000 MW’lik rüzgar YEKA ihalesinin ardından, geride kalan üç günde 1370 MW’lik RES projesi lisanslandırıldı. Bugün ve yarın devam edecek ihalelerde 740 MW’lik lisans daha verilecek. Bu arada, bazı bölgelerde TEİAŞ’a tek başvuru geldiği için yarışmasız şekilde lisanslandırılan 160 MW’lik proje stoku daha bulunuyor. Böylece Türkiye’de 2017 yılının tamamında 4000 MW’lik rüzgar enerji santrali kapasitesi lisanslandırılmış oldu.

Dört yılda 6.5 milyar dolar yatırım

Rüzgar santrali projelerinde bugün itibariyle MW başına yatırım maliyeti ekstrem durumlar dışında 1.2-1.4 milyon dolar arasında değişiyor. Ortalama 1.3 milyon dolar üzerinden hesaplama yapıldığında, 2017 yılı içinde lisanslandırılan projelerle Türkiye’de önümüzdeki 3-4 yıllık sürede gerçekleştirilecek 5.2 milyar dolarlık RES yatırımın önü açıldı. Bu rakama, 1000 MW’lik rüzgar YEKA lisansı ihalesi kapsamında yapılacak türbin, kanat ve kule yatırımları dahil değil. Bunlar da dikkate alındığında 2017 yılı içinde yapılan yarışma ihaleleri sayesinde 5.5 milyar dolara yakın bir yatırımın önü açılmış oldu. Mevcut rüzgar santrallerinin 1100 MW’li bulan kapasite artış taleplerinin karşılanması halinde ise önümüzdeki 4-5 yılda yapılacak rüzgar enerji santrali yatırımlarının büyüklüğü 6.5 milyar doların üzerine çıkarılmış olacak.

Bursa Bölgesi’ndeki lisanslar

2130 MW’lik rüzgar enerji santrali lisans yarışmalarına üçüncü günde Bursa ile Karaman- Mersin bölgeleri ile devam edildi. Bursa bölgesinde kilovatsaat (kWh) başına -1,41 dolar/cent teklif veren BER Enerji Üretim Ticaret AŞ, 45 MW’lik Yarış RES için bağlantı hakkı elde etti. Umut Res Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret AŞ ise kWh başına -1.05 dolar/ cent’lik teklifiyle Kiraz RES projesi için 30 MW’lik kapasite tahsisi aldı. Işık Res Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret AŞ’ye ise, -1.05 dolar/cent’lik teklifiyle Yalova RES projesi için 15 MW’Iik bağlantı kapasitesi tahsis edildi.

Bursa Bölgesi’nde yine kWh başına -1.05 dolar/cent’lik teklifiyle Baysal Elektrik Üretim AŞ’ye Çepni RES için, kWh başına -0.99 dolar/cent’lik teklifiyle NTP Elektrik Üretim Limited Şirketi’ne Mesudiye RES projesi için 10’ar MW’lik kapasiteler tahsis edildi.

"Yerli ekipmana destek sürmeli"

Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, TEİAŞ’ın rüzgar santrali kapasite tahsis ihalelerinin sonuçlarını değerlendirirken şunları söyledi:

“Bu yılın sonuna kadar YEKA ile birlikte 4000 MW’lik bir kapasite tahsisi yapılmış oldu. Rüzgar yatırımları tekrar hız kazanmaya başlayacak. Bunların hayata geçişi 3-4 yıldan önce olmayacaktır. O yüzden asıl beklentimiz, bu santraller devreye girene kadar, mevcut santrallerdeki kapasite artışı taleplerinin kabul edilmesi. Kapasite artışı yatırımları, yeni lisanslanan projeler devreye girene kadar sektör açısından cansuyu olacak. Kapasite artış talepleri 1100 MW’yi aştı. Bunlar da en az 1.5 milyar dolarlık yatırım demek. Tabii Nisan 2018’de 2 bin MW’lik yeni kapasite tahsis başvurularının da alınmasını bekliyoruz. Böylece bugünden 2023’e giden süreçte rüzgar santrali yatırımları kesintisiz şekilde sürecektir.”

Bu arada dünyadaki rüzgar türbini üreticilerinin 2019’un ikinci yarısından itibaren 149 metre çaplı yeni kanatları satışa sunacağını hatırlatan Ataseven “Hem yeni türbin kanatlarının Türkiye’de üretilebilmesi hem de mevcut yerli rüzgar ekipmanı sanayisinin gelişimi ve derinleşmesi için yerli ekipman kullanan santrallerin elektriğine ilave katkı payı ödenmesine YEKDEM’in sona ereceği 2020 sonrasında da devam edilmesinde yarar var. Bu, Türkiye’nin yerli kaynak kullanımı ve yerli ekipman üretimini geliştirme hedefi açısından da büyük önem taşıyan bir konu” dedi.

Karaman-Mersin Lisansları
Karaman-Mersin bölgesinde kWh başına sırasıyla -2,13 dolar/cent ve -1,52 dolar/cent teklif veren Polat Enerji Sanayi ve Ticaret Anonim AŞ biri 124,20 MW, diğeri 14.8 MW olmak üzere Karaman RES ve Mersin RES projeleri için toplamda 139 megavatlık kapasite tahsisine hak kazandı. Bu bölge için kWh başına -1.59 dolar/cent teklif veren Makif Rüzgar Güneş Yenilenebilir Enerji ve Elektrik Üretim Anonim Şirketi’ne Makif RES için 49.5 MW’lik kapasite verildi. Aynı bölgede Sarmaşık Yenilenebilir Enerji ve Elektrik Üretim AŞ de kWh başına -1.53 dolar/cent’lik teklifiyle 49.5 MW’lik bağlantı kapasitesi elde etti. Karaman-Mersin bölgesindeki 12 MW’lik kapasitenin sahibi ise kWh başına -1,69 dolar/cent teklif veren Cerenges Elektrik Üretim Anonim Şirketi (Cerenges RES) oldu.