Ürdün ihracatına Suriye engeli

MERSİN-KAYSERİ - Suriye'nin temmuz başında yayınladığı bir genelgeyle, bu ülkeden geçerek Ürdün'e ulaşacak Türk araçlarına yakıt sınırlaması getirmesi, Ürdün'e ihracatı durma noktasına getirdi. Ürdün'den 40 cent ucuza yakıt temin edemeyen Türk ihracatçıları, bir yandan da yüksek vergiler nedeniyle geri adım atmak zorunda kaldı. Ürdün pazarını İsrail'e kaptırmaya başladıklarını belirten ihracatçı firmalar, İsrail'in Ürdün'e sattığı malları da Türkiye'den aldığına dikkat çekiyor. Sorunun bir an önce giderilmesini isteyen İhracatçı firmalar aksi taktirde pazarı tamamen kaybedebilecekleri uyarısında bulundular. 2007'de Ürdün'e ihracat bir önceki yıla göre yüzde 21 oranında artarak, 321,6 milyon dolardan 389,3 milyon dolara yükselmişti. Türkiye'den Ürdün'e ağırlıklı olarak palet, sandık, mobilya gibi ağaç mamulleri ihraç ediliyor. Bu arada, Bulgaristan'ın Avrupa Birliği'ne üye olmasının ardından başlattığı geçiş ücreti uygulaması nedeniyle zor günler yaşayan ve eyleme geçen lojistikçiler, Suriye sınır kapılarında yapılan uygulamalarla sorunlarının iki katına çıktığını, gerekirse bu ülke için de eyleme geçeceklerini belirttiler. Konuyla ilgili DÜNYA'ya açıklamada bulunan Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen ise iki devlet arasında süren görüşmeler sonunda sorunun en kısa sürede aşılacağını söyledi. Akdeniz İhracatçı Birlikleri (AKİB) Başkanlar Kurulu Başkanı Bülent Aymen, "Genelgeye göre Suriye üzerinden geçerek Ürdün'e ulaşacak Türk araçlarına yakıt sınırlaması getiriliyor. Bu sınırlama ile Türk TIR'larına Suriye'den yakıt alma zorunluluğu uygulanıyor. Oysa yakıt Ürdün'de ortalama 40 cent daha ucuz. Ayrıca Suriye'den yakıt alınsa da alınmasa da yüksek miktarlarda vergi alınmaya başlandı ki tüm bu masraflar ihracatçıyı sıkıntıya soktu. Artan maliyetler nedeniyle Ürdün'e ihracat durma noktasına geldi" diye konuştu. Akaryakıt maliyeti 536 dolara yükseldi Türkiye'den Ürdün'e palet, sandık, mobilya gibi ağırlıklı olarak ağaç mamulleri ihraç edildiğini kaydeden Bülent Aymen, şöyle konuştu: "Özellikle Türk malı imajı ve kalitesi Ürdün'de çok iyi biliniyor. Bu da bizim pazar şansımızı artırıyor. Ürdün'e ihracat potansiyelinin arttığı bu dönemde ihracatçılarımız Suriye'deki bu uygulama sonucu taahhütlerini yerine getirmede zorlanacak ve pazarlarını kaybedecek" dedi. Suriye üzerinden Ürdün'e yapılan ihracatta TIR'ların Suriye Gümrük Kapısı'ndan geçiş esnasında ciddi sıkıntılar yaşamaya başladığını vurgulayan Aymen, transit geçişlerde tek yönde 400 litre ve 1.34 dolar litre fiyatı üzerinden ödenen akaryakıt fiyat farkı ile birlikte toplam akaryakıt maliyetinin 536 dolara yükseldiğini söyledi. Bu fiyat farkının ihracatçıya ek maliyet getirdiğini ifade eden Aymen, "Ayrıca genelgeye göre depo mühürleme işlemleri de kaldırıldı. Bu mühürleme işleminin sona ermesiyle birlikte, ceza tehdidiyle gayri resmi tahsilatlar da gündeme gelmektedir" değerlendirmesini yaptı. TURAB: 800 dolar mazot cezası alınıyor Türk Arap Ülkeleri İşadamları Derneği (TURAB) Başkanı Doğan Narin ise ihracatçı kadar nakliyecinin de zor durumda olduğuna dikkat çekerek TURAB üyesi olan Suriye'nin ilgili makamlarıyla temasa geçerek uygulamanın yanlış olduğunu anlatarak kaldırılması yönünde adım atacaklarını dile getirdi. Suriye'nin Ürdün ve Suudi Arabistan'a transit taşıma yapan Türk araçlarından mazot cezası adı altında gidiş ve dönüşte 400'er olmak üzere toplam 800 dolar ücret aldığını kaydeden Narin, "Fiyat anlaşmasını daha önceden yapan nakliyeci ise bu artışı fiyatına yansıtamayınca zarar ediyor" diye konuştu. MOSDER: En kısa sürede çözülmesini bekliyoruz Ürdün'ün mobilya sektörü için iyi bir pazar olduğunu, sıkıntının acilen çözülmesini beklediklerini anlatan Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği (MOSDER) Başkanı Memduh Boydak da "Ürdün ve çevre ülkeler gelişen ve değişen bir yapıya sahip. Geleneksel ürünlerden modern ürünlere geçiş var. Üretim şeklimize uyuyor. Mobilya sektörünün temsilcileri olarak sorunların en kısa sürede çözülmesini bekliyoruz" dedi. Tüzmen: Gerekli yazışmalar yapıldı İhracattan Sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, DÜNYA'ya yaptığı açıklamada konuyla ilgili görüşmelerin sürdüğünü, sorunun en kısa sürede aşılacağını söyledi. "Suriye geçişleri ile ilgili çalışmalar sürüyor" diyen Tüzmen, "Ara kapıda bir sıkıntı var Suriye ve Ürdün makamlarıyla görüşüyoruz. Gerekli yazışmalar yapıldı. Sorun en kısa sürede aşılacaktır" ifadelerini kullandı. Firmalar pazarı kaybetme endişesinde Boydak Dış Ticaret AŞ Genel Müdürü Murat Bozdağ: Ürdün'e mobilya, halı ve kablo ihracatı yapıyoruz. Suriye, Lübnan ve Ürdün'de mağazalarımız var ve Suudi Arabistan ile Katar'da yapılanma içerisindeyiz. Ancak Suriye gümrük kapılarında yaşanan sıkıntılardan olumsuz etkileniyoruz. Navlun maliyeti yüksek bir sektör olan mobilya, uygulamadan olumsuz etkiliyor. Aldığımız son bilgilere göre kapıda bekleyen 500 araç var. Geçen hafta yüklenmiş olan araçlar bekliyor. Bu da beraberinde nakliye sıkıntısını getiriyor. Oradaki araçlar dönmediği için araç sıkıntısı da başladı. Tek yön için 580 dolar isteniliyor. Araç boş dönse bile bu bedel firmalardan istenecek. İntertim Orman Ürünleri San. ve Tic. Limited Şirketi Genel Müdürü Tarık Ciğer: Mersin'den Ürdün'e kereste ihracatı yapıyoruz. Yıllık ihracatımazın yüzde 30'u Ürdün'e. Ancak Suriye'de yaşanan sorun nedeniyle şu anda Ürdün ihracatımız tamamen durdu. Suriye ile serbest ticaret anlaşmamız bulunmakta. Ancak bu anlaşmanın avantajlarını aldığı yan ödemelerle ortadan kaldırıyor. Çözüm olarak Ürdün'le de serbest ticaret anlaşması imzalamamız gerektiğine inanıyorum. Sektörde kısa zamanda Ürdün ihracatı yüzde 80 azaldı. 7 yıl önce Ürdün'e giderek Türkiye'nin ahşap paletlerini tanıttık ve Ürdün'ün palet alımlarını İskandinav ülkelerinden Türkiye'ye çevirdik. Paletle başlayan ihracatımız yan sanayi, çivi, kağıt gibi farklı sektörlerin eklenmesiyle gelişti. Ancak şimdi, Suriye'nin tutumu nedeniyle pazarımızı kaybediyoruz. Ürdün palet alımlarını İsrail'den yapmaya başladı. İsrail paleti Türkiye'den alıp daha düşük bir maliyetle Ürdün'e satıyor. Burada ciddi bir sorun var. Konu vakit kaybedilmeden çözülmeli. Seyhan İnşaat Hızarcılık Limited Şirketi Genel Müdürü Osman Seyhan: Suriye'nin yeni uygulaması nedeniyle TIR'ların artan maliyeti Türk ihracatçısına yansıdı. Ürdün'e giden malların yeni fiyatlarının alıcıya çok yüksek gelmesi nedeniyle siparişler iptal ediliyor. Ürdün şimdi komşusu İsrail'i tercih ediyor. Pazarlar kolay kazanılmıyor. Vakit kaybedilmesi halinde bu pazarı da kaybedeceğiz. UND: Suriye için de eylem yaparız Bulgaristan'la yaşanan geçiş ücreti sıkıntısının ardından Kapıkule ve Ankara Bulgaristan Konsolosluğu önünde eylemler yaptıklarını hatırlatan UND Mersin Temsilcisi Nejdet Kılıç, Suriye ve Ürdün'de yaşanan sorunların da çözülmemesi halinde benzer eylemleri bu ülkeler için de başlatacaklarını söyledi. Türkiye'de kara taşımacılığının yüzde 80'e yakınının Ürdün ve Suriye ile bu ülkeler üzerinden transit geçişlerle Ortadoğu'ya gerçekleştirildiğini kaydeden Nejdet Kılıç, "Ancak alınan mazot cezaları, ayakbastı paraları gibi değişik ücretler nedeniyle taşımalar durma noktasına geldi. Sorun tez zamanda çözülmezse önümüzdeki dönemde birçok firma kapanır" değerlendirmesini yaptı. Firmaların taşımada karayolunu terk edip deniz yoluna ağırlık vermeye başladıklarına işaret eden Kılıç, sektörün can çekiştiğini dile getirdi. Akdeniz Bölgesi ağaç mamulleri ve orman ürünleri ihracatı (2008 yılı ilk 6 ay) Ülke Dolar Almanya 26.418.432 Irak 17.122.294 İran 12.955.365 Fransa 12.673.739 Ürdün 11.221.941 S. Arabistan 11.054.675 Suriye 9.121.835 İngiltere 7.823.257 Yunanistan 7.454.788 ABD 7.044.446