Yabancı sermaye beklentisi niyet mektubunda 11 milyar dolara düştü / Sigara az içildi hedefler tutmadı

ANKARA - Hükümetin IMF'ye sunduğu Niyet Mektubu'nda kamu maliyesi hedeflerinin tutturulamamasına gerekçe olarak sigara ve otomobil satışlarındaki azalma gösterildi. Ayrıca emekli giderlerinin ve sağlık harcamalarındaki artışın da bu konuda etkili olduğu vurgulandı. Bu arada niyet mektubunda hükümetin 2008 yılı yabancı sermaye hedefini düşürdüğü dikkat çekti. Ekonominin küresel dalgalanmaya gösterdiği dayanıklılığın son 5 yılda uygulanan ihtiyatlı politikaların sonucu olduğunun belirtildiği mektupta, güçlü büyümenin devam edeceği, enerji fiyatları yüzünden cari açık artsa da enerji hariç cari açığın GSYİH'ye oranının istikrarlı bir seyir izlediği vurgulandı. Yabancı sermaye giriş beklentisi geriledi DÜNYA'nın IMF'ye sunulan niyet mektubundan yaptığı hesaplamalara göre hükümet, 2008 yılı yabancı sermaye beklentisini 11 milyar dolar seviyesine düşürdü. Devlet Bakanı Mehmet Şimşek 2008 yılı için yabancı sermaye beklentisini 14-16 milyar dolar olarak açıklamasına rağmen, Niyet Mektubu'nda geçen yıl cari açığın yarısından fazlasını finanse eden yabancı sermayenin bu yıl yüzde 25'ini finanse edeceği bildirildi. Bu durumda doğrudan yabancı sermaye miktarı, 45 milyar dolarlık cari açığın yüzde 25'ine karşılık gelen 11.2 milyar dolar seviyesine düşecek. Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz imzasıyla IMF Başkanı Dominique Strauss Kahn'a gönderilen Niyet Mektubunda, 2008 yılı yabancı sermaye beklentisi yaklaşık 7.3 milyar dolar düşürülerek 11.2 milyar dolara çekildi. DÜNYA'nın IMF'e sunulan Niyet Mektubu'ndaki yer alan verilerden yaptığı hesaplamalara göre hükümet bu yıl yabancı sermaye girişinin 11.2 milyar dolar seviyesinde kalmasını bekliyor. Mektupta geçen yıl cari açığın yarısından fazlasını finanse eden doğrudan yabancı yatırımların bu yıl cari açığın yüzde 25'ini finanse edeceği ifadesi yer aldı. Ayrıca cari açığın GSYH'nin yüzde 6.5'i düzeyinde gerçekleşeceği ve büyümenin de yüzde 4.5 düzeyinde olacağı bildirildi. Buna göre 2007 yılındaki 658 milyar 786 milyon dolarlık GSYH yüzde 4.5 artması halinde 686 millyar 431 milyon dolara yükselecek. Cari açık ise bunun yüzde 6.5'ine karşılık gelen 44 milyar 748 milyon dolar düzeyinde oluşacak. Yine Niyet Mektubu'nda yer alan "Yabancı sermaye cari açığın dörtte birini finanse edecek" ibaresine göre doğrudan yabancı sermaye miktarı 44 milyar 748 milyon doların dörtte biri olan 11 milyar 187 milyon dolar düzeyinde gelecek. Türkiye 2007 yılında 37 milyar 575 milyon dolar cari açık verirken, aynı dönemde 19 milyar 924 milyon dolarlık doğrudan yabancı sermaye girişi olmuştu. Böylece hükümetin Niyet Mektubu'nda verdiği rakamların gerçekleşmesi halinde, 2008 yılında yabancı sermaye geçen yıla göre 8.7 milyar dolar azalmış olacak. Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz hafta cari açığın bu yıl 50 milyar dolara kadar çıkabileceğini, küresel koşullar nedeniyle de doğrudan yabancı sermaye girişinin 14-16 milyarn dolar seviyesine inebileceğini söylemişti. Niyet Mektubu'nda yer alan tespitler . Enflasyon enerji ve gıda fiyatlarındaki küresel artışın etkisiyle hedeflenen seviyenin üstünde kaldı ancak çekirdek enflasyon son 12 ayda önemli ölçüde azaldı. . FDF hedefin altında kalsa da GSYH'nin yüzde 30'unun altına indi. . Dış borçlanma ve net uluslararası rezervlere ilişkin 2007'de tüm hedeflere ulaşıldı. . Merkezi yönetim harcamalarındaki hızlanmanın geriye çevrilmesinde yaşanan güçlükler, emekli aylıklarının ve sağlık harcamalarının (özellikle özel hastanelerde) öngörülenden fazla artması ve bazı ürünlere yönelik talebin (özellikle otomobil ve tütün) zayıf kalmasının etkisiyle tüketime bağlı vergi gelirlerinin azalması nedeniyle 2007 yılı Nisan, Ağustos ve Aralık ay sonu kamu maliyesi hedeflerine ulaşılamadı. . Buna ilaveten, büyük bir enerji kamu iktisadi teşebbüsünün (BOTAŞ) vergi borçları ve ödeme performansında yaşanan bazı olumsuzluklar da gelirleri menfi etkiledi. . Kamuda istihdam edilecek personele ilişkin kriterler yerine getirildi. Sigortacılık Kanunu kabul edildi. . Büyük işverenlerin çalışanların maaşını banka aracılığıyla ödemesine ilişkin kanun kabul edildi. . Mevcut vergi harcamalarının rakamsal büyüklüğünü ortaya koyan rapor gecikmeli olarak yayımlandı. Hayata geçen bazı yeni politikalar . Kamu sektörü faiz dışı fazlasının GSYH'ye oranını yüzde 3.5 olarak belirleyen ihtiyatlı bir politika oluşturdu. . Mali sürdürülebilirliğe önemli katkıda bulunacak bir sosyal güvenlik reformu kabul edildi. . Ortalama elektrik tarifeleri önemli ölçüde artırıldı. . Bankaların karşılık yükümlülükleri uluslararası normlara uygun olarak güçlendirildi. Büyüme hedefi yüzde 4.5'e çekildi . Yılsonu büyüme hedefi dış gelişmelere bağlı olarak bir miktar revize edildi ve yüzde 4.5'e çekildi. . Cari işlemler açığının GSYH'ye oranı yüzde 6.5 olarak gerçekleşmesi bekleniyor. . 2007'de cari açığın yarısını finanse eden doğrudan yatırımların, bu yıl yüzde 25'ini finanse etmesi bekleniyor. . Cari işlemler ve sermaye hesaplarındaki gelişmelerin yakından takip edilmesine devam edilecek ve gerektiği takdirde, politika ayarlamaları yapılacak. . Dalgalı kur sistemine olan bağlılık sütrecek, aynı zamanda, uluslararası rezervlerin ihtiyaten artırılması programın temel hedeflerinden birisi olmaya devam ediyor. . İstihdam piyasası reformları ile bazı öncelikli yatırım projelerinin hızlandırılmasına imkan sağlamak için revizyon ihtiyacı doğdu, bunun getireceği ek maliyet GSYH'nin yüzde 0.5'ini aşmayacaktır. . KİT fiyatlamaları dahil olmak üzere diğer bütçe varsayımlarının gerçekleşmemesi halinde, ilave tedbirler uygulamaya konulacak. İstihdam paketinin bu yılın bütçesine olan maliyetinin GSYH'nin yüzde 0,25'inden daha düşük seviyede kalacak. . Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Tahsilatı Dairesi bünyesinde büyük işverenlerle ilgilenmek üzere ayrı bir birim oluşturma çalışmaları devam ediyor. . Halk Bankası'nın tamamen özelleştirilmesi sonrası, Ziraat Bankası için de bir özelleştirme stratejisi hazırlanması yönündeki kararlılık devam ediyor. Türkiye için dört tavsiye IMF İcra Direktörleri Kurulu'nun, Uluslararası Para Fonu ile yürütülen stand-by düzenlemesinin Yedinci Gözden Geçirmesi'ni onaylayıp 3.6 milyar dolarlık kredi dilimini serbest bıraktığı gün, IMF Avrupa Bölümü ekonomistleri Prakash Kanan ve Andre Meier tarafından "IMF Survey Magazine" için bir Türkiye değerlendirmesi kaleme aldı. Makalede Türkiye için dört tavsiye yer aldı. Uzmanlar Türk ekonomisindeki olumlu unsurları da saydılar: "Dış finansman son yıllarda benzeri görülmemiş düzeylere erişti. Türkiye'nin brüt dış borcu (GSYİH'nın yüzde 34'ü) gerçekte birçok diğer yükselen piyasalardan daha düşük. Türkiye bugün, birçok alanda dışarıdan esen 'ters rüzgarlarla' başa çıkma konusunda, 2001 öncesi tüm tarihi boyunca olduğunda çok daha güçlü."