Yakala ve bırak!

VOLKAN AKI

Köprülerden geçerken ya da Boğaz kıyısında hafta sonu turlarken dizilmiş amatör balıkçılar gerçekten ilginç manzaralar oluşturuyor. Bir büyük sosyal aktivite... Çoluk çocuk gelenler var. Onlar için ne kadar heyecanlı olduğunu görmek mümkün. Hele şimdilerde İstanbul’da balığın bol olduğu bu mevsimde, sahillerde bu amatör olta balıkçılarından adım atacak yer bulunmuyor.

Hayvanların öldürülmesine genel olarak karşı biri olarak amatör balıkçılık konusuyla da pek ilgilenmedim bugüne kadar... Fakat amatör ve sportif balıkçılık olarak tanımlanan bu kategori dünyada son 30 yıldır hızlı bir gelişim gösteriyor ve tüm ürünleriyle birlikte 80 milyar dolar civarında bir ciro hacmi olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de de amatör ve sportif balıkçılığın son 10 yılda hızlı bir gelişim gösterdiği söylenebilir. Bunu artan turnuvalardan ve gösterilen ilgiden görmek mümkün... Bunlardan bir tanesini, İzmir Çeşme-Alaçatı Port Marina’da spor giyim markası Columbia sponsorluğunda düzenlenen yarışmayı izleme fırsatı buldum... Sabah 5.30’da marinada tüm balıkçılar, tekneciler toplanmıştı, bazıları çocukları ile birlikte teknelerine biniyordu. Bütün günlerini de uluslararası sular dahil balık avıyla geçiriyorlar. Heyecanın Boğaz’da yaşananlardan bir farkı yok. Burada modern tekneler ve oltalar var. Peşinde koşulan balıklar da büyük...

Ancak bu turnuvada da dünya amatör ve sportif balıkçılıkta yaşanan değişimin izleri vardı. Bildiğiniz gibi dünyada balık türleri de sayıları da çok hızlı azalıyor. O nedenle balık türlerinin korunması, sürdürülebilir doğa ve deniz hayatı için çok önemli...
Her ne kadar büyük balıkçı avlanmalarının yanında amatör balıkçıların avlanmaları yüzde 0,50 gibi çok düşük bir yüzde olsa da özellikle toplumların bilinçlenmesi, bir tane bile olsa balıkların yaşatılması önemli... İşte bu nedenle son yıllarda tüm dünyadaki trend bu son turnuvada da karşımıza çıktı... Bu önemli yöntem, ‘ catch and release’ ya da Türkçe en yakın karşılığı ile ‘yakala ve bırak’... Burada, yakalanan balıklar, videoları çekilip ölçüleri alındıktan sonra, bırakma yöntemi ile denize geri döndürülüyor. Öyle ki en büyük puanı ve takdiri, “en güzel yakala bırak” yapanlar alıyor.

Bazen 150-160 kilogram ve hatta daha büyük balıkları, yakala bırak yöntemi ile denize göndermek tutmaktan daha zor. O büyüklük ve güçteki bir balığı, zarar vermeden bırakabilmek büyük gayret gerektiriyor. Ama artık burada en önemli konsept öldürmeden eğlenmek... Bu yüzden balıkçıların da ‘yakala bırak’ konusunda eğitilmeleri, teknikleri öğrenmeleri gerekiyor. Böylece hiçbir balık öldürülmeden, bu sporu gerçekleştirmek mümkün... Amatör balıkçılığa ilginin arttığı bu dönemde, bu konuda da herkesi bilgilendirmek, balıkçıları da eğitmek önemli. İlgiden söz etmişken 60’a yakın tekne bu yarışmalara katılmıştı... Hava muhalefeti nedeniyle gelemeyenleri de katarsak katılım 80 tekneye kadar çıkıyor. İlgi derken bunu kastediyorum. Yeri gelmişken, Columbia yöneticilerine en çok hangi sporun yükseldiğini sordum... Outdoor etkinlikleri olduğunu söylediler. Ama amatör balıkçılık da yükselenler arasında...

Yarışmaya geri dönersek, balık avlayanların değil, onları bırakmayı başarabilenlerin öne çıktığı bir etkinlik oldu. Yakalayıp bırakanlar sembolik tahta balıklarla hatıra fotoğrafı çektirdi. Gönül istiyor ki hiçbir balığa zarar verilmesin. Çünkü sularımızda artık mavi kanat orkinos, uzun kanat orkinos ya da Albacore Tuna gibi balıkların nesilleri tükeniyor. O nedenle balıkçıların eğitilmeleri, teknikleri öğrenmeleri de çok önemli görünüyor. Tüm dünyada gelişen bu trendin Türkiye’de etkisini göstermesi gerçekten sevindirici. Bunlar örnek oluşturuyor, sürdürülebilirliğe destek oluyor. Tabii profesyonel balıkçıların da özellikle boyları küçük olgunlaşmamış balıkları avlamamaları önemli... Balıkları rahatça tüketebilmek için bu kurallara uymak gerekiyor.