Yeni teşvik sisteminin ayrıntıları netleşiyor; İstanbul'a bile teşvik var / Teşvik sistemi sil baştan

ANKARA - Hükümet, süresi 31 Aralık 2008'de dolacak teşvik kanununun yerine geçecek yeni düzenlemenin hazırlıklarını, AB ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları çerçevesinde sürdürüyor. Düzenlemeyle büyük yatırımlara uygulanan özel teşviklerin yeniden gelmesi bekleniyor. Yeni dönemde, Türkiye'yi 26 bölgeye ayıran "Düzey-2" sınıflandırmasına göre teşvikler verilecek ve 81 ilin tamamı değişen oranlarda teşvik unsurlarından faydalanabilecek. Ayrıca devlet yardımlarının çerçevesini oluşturmak ve takip etmek üzere DPT bünyesinde Devlet Yardımlarını izleme ve Değerlendirme Kurulu kurulacak. Son dönemlerde kabine üyelerinin 'bölgesel, sektörel ve proje bazlı teşvik vereceğiz' şeklinde özetledikleri yeni teşvik sisteminin detayları netleşmeye başladı. DÜNYA'nın edindiği bilgilere göre Devlet Planlama Teşkilatı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bürokratları tarafından üzerinde çalışılan düzenleme büyük çaplı yatırımlar için Kurumlar Vergisi istisnası bölgelere, sektörlere ve yatırımın büyüklüğüne göre belirlenecek. Yeni sistemde yatırım indirimi uygulamasına yer verilmeyeceği belirtilirken, arsa teşvikinin de yine bölgelere ve sektörlere göre farklılaşacağı kaydediliyor. İstanbul bile teşvik alabilecek AB, halen milli gelir ortalamasının yüzde 75'inden daha az gelir elde eden bölgelere teşvik veriyor. Türkiye'de Düzey-2 olarak adlandırılan 26 bölgenin tamamı da AB'nin ortalama gelirinin yüzde 75'inden daha az düzeyde gelir elde ettiği için il veya bölge bazında teşvik verme konusunda herhangi bir sıkıntı yaşanmayacak. Halen çeşitli kriterlere göre 49 ilde yapılan yatırımlar teşvikten yararlanabilirken, yeni dönemde Türkiye'nin tamamına teşvik verilebilecek. Ancak İstanbul'a verilecek teşvik ile Muş'a verilen teşvik aynı oranlı olmayacak. Kademeli bir teşvik sistemi uygulanacak. Tespit edilen kriterlere göre teşvik miktarı bölgelere göre artırılacak veya azaltılacak. Muş'ta herhangi bir teşvik unsurundan yüzde 100 oranında yararlanan bir girişimci, aynı düzeydeki yatırımı istanbul'a da yapmak isterse bu teşvik unsurundan yüzde 40 oranında faydalanacak. Teşvik sistemindeki kademelendirme belirlenirken, hazırlıkları sürdürülen sanayi envanterinden faydalanılacak. Yatırıma doymuş, yeni yatırım ihtiyacı bulunmayan sektörlere hiç teşvik verilmeycek veya çok düşük düzeyde teşvikten faydalanılacak. AB'nin uzun süredir istediği yapı Öte yandan AB'nin sürekli 'Türkiye'de eksik' dediği Devlet Yardımları İzleme ve Değerlendirme Kurulu da teşvik sisteminin en önemli unsurunu oluşuturacak. Herhangi bir konuda devlet yardımıyla ilgili düzenleme yapacak bir kurum, DPT bünyesinde oluşturulacak bu kurula başvuracak. Kurul, öngörülen teşvikin AB standartlarına uygun olup olmadığını tespit edecek. Türkiye bu sistem için öncelikle bir AB ülkesi ile 'eşleştirme' projesi yürüterek, teknik yardım alacak. En fazla otomotiv sektörüne yarayacak Hyundai deneyimi göz önünde bulunduruldu Yeni teşvik sisteminde yüzde 20 oranındaki Kurumlar Vergisi desteğinden en fazla otomobil sektörünün faydalanması bekleniyor. Otomotiv Sanayicileri Derneği tarafından hükümet yetkililerine, yeni teşvik sisteminde yatırımcıya vergi kolaylığı ve arsa tahsisi gibi avantajların olması durumunda otomobil sektöründe yeni ve büyük çaplı yatırımların olabileceği yönünde mesaj vermişti. Hyundai geçtiğimiz yıllarda Türkiye'de arsa ve vergi teşviği karşılığında 1.2 milyar Euro'luk yatırım yapmaya yönelik planında yeterli desteği görmemesi nedeni ile yönünü Çek Cumhuriyeti'ne çevirmişti. Bu nedenle yeni oluşturulan teşvik sisteminde geçmişdeki deneyimler ve talepler göz önünde bulunduruldu.