Yılın ikinci yarısında İsrail ve ABD'nin nükleer tesislere saldırması olasılığı ön planda olacak / Piyasalar İran'ı gözlüyor

İran'ın nükleer programıyla ilgili tansiyon yükselirken, ekonomistler Ortadoğu'nun yılın ikinci yarısında piyasalara damga vuracağını düşünüyor. İran'ın nükleer tesislerine İsrail'in düzenleyebileceği bir askeri harekatın yılın ikinci yarısında, şu an üzerinde durulan tüm konular ve verilerin önüne geçebileceği konuşulmaya başlandı. Wall Street Journal'a konuşan Economic Outlook Group'tan Bernard Baumohl, İsrail'in İran'ın uranyum zenginleştirme tesislerine bir saldırı yapma ihtimalini yüzde 85 olarak öngördüklerini ve bu saldırının eylül ve kasım ayları arasında gerçekleşebileceğini öne sürdü. Saldırı halinde petrol fiyatlarının 250 dolara çıkabileceği belirtiliyor. Haziran ayı içinde yapılan bir dizi İsrail askeri tatbikatı da bu konudaki spekülasyonlara hız verdi. ABD, İran'ın askeri hazırlıklarından duyduğu kaygıyı dile getirirken diplomatik yollara başvurulmasını istediğini söylüyordu. Ancak ABD yönetiminin İran'a karşı gizli operasyonlar için düğmeye bastığı haberleri de basında yer aldı. Saldırı olursa petrol 250 dolara çıkacak Piyasaları korkutan İran'a karşı düzenlenecek bir askeri harekat sonunda İran'ın dünya petrol arznın yüzde 40'ının geçtiği Hürmüz Boğazı'nı kapatacağı tehdidi. Baumohl, "Eğer bir saldırı olursa ham petrolun varil fiyatı 250 dolara sıçrayabilir. Fiyatın nasıl bir yön izleyeceği saldırının etkisine ve ABD donanmasının Hürmüz Boğazı'nı açık tutup tutamayacağına bağlı" dedi. Baumohl, olası bir saldırının istikrarsızlığa ve terörizme neden olacağı uyarısında da bulundu. ABD Hazine Bakanı Henry Paulson da, herkesin İran'ın nükleer silah geliştirmesinden endişe duyduğunu ve İran'ın tutumunun ülkeyi finans sisteminden dışladığını söyledi. Ancak piyasalar İran'a saldırının petrol fiyatına etkisine kilitlenmiş durumda. Jeopolitik kaygılar artıyor Son günlerde İsrail'in İran'a yönelik saldırı hazırlığı içinde olduğu haberleri ham petrolün varil fiyatını 143 doların üzerine itti. Petrol fiyatları, yatırımcının artan enflasyon ve düşen şirket kârlarına karşı kendilerine güvence altına almak istemesiyle yıl başından bu yana yüzde 40'ın üzerinde artış gösterdi. Doların zayıflaması da petrol fiyatlarının artmasında etkili oldu. İran'dan yabancılara özelleştirme jesti İran, kamu işletmelerinin ve şirketlerinin özelleştirilmesinde yabancı özel ve devlet şirketlerine tam hisse verecek. İran Özelleştirme Kurumu Başkanı Gulam Rıza Haydari Zangane, yabancı özel ve devlet şirketlerinin, özelleştirilecek kamu işletmeleri ve şirketlerinde yüzde yüz paya sahip olabileceğini söyledi. Zangane, ekonomideki liberalleşme programının devamı ve yabancı sermayenin yatırım yapmasını teşvik için yabancı şirketlere böyle bir hak verildiğini bildirdi. Yabancı şirketlerin herhangi bir sektördeki hisselerin ancak yüzde 35'ini alabileceğini ifade eden Zangane, aynı sektördeki işletmelerin tamamının özelleştirilmesinin söz konusu olmadığını belirtti. Zangane, yabancı şirketlerin yıllık kâr paylarını istedikleri para birimi ile yurtdışına transfer edebileceklerini de kaydetti. İranlı yetkili, yatırım yapacak ya da özelleştirme kapsamında bir işletmeyi satın alacak yabancı şirketlerin 3. yılı tamamlamaları halinde asıl sermayeyi de yurtdışına transfer edebileceklerini söyledi. Gübretaş öncülüğündeki konsorsiyum, mayıs ayında İran Razi Petrokimya tesislerinin yüzde 95'ini satın almıştı.