Yumurtaya yeni standartlar geldi

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın, Türk Gıda Kodeksi Yumurta Tebliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

Tebliğ, yumurtacı tavuklardan elde edilmiş kabuklu yumurtanın tekniğine uygun ve hijyenik şekilde paketlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve pazarlanmasında dikkate alınacak usul ve esasları düzenliyor.

Buna göre, yumurtanın, sağlıklı hayvanlardan elde edilmesi ve kendine has tat, koku ve renkte olması gerekiyor. Doğal renk ve kokusunu kaybetmiş, çürümüş, kokuşmuş yumurta ile kuluçka işlemi uygulanmış yumurta doğrudan tüketime sunulamayacak ve gıda sanayiinde kullanılamayacak.

Kırık yumurta değerlendirilemeyecek

Kırık yumurtadan, yumurta ürünlerinin üretimi de dahil olmak üzere, gıda maddelerinin üretiminde yararlanılamayacak. Katkı maddeleri, bulaşanlar, pestisit kalıntıları, veteriner ilaçları kalıntı düzeyleri, hijyen, ambalajlama, etiketleme ve işaretleme konularında ilgili mevzuata uygunluk şartı aranacak. Etiketleme ve işaretleme işlemleri kapsamında ayrıca A sınıfı yumurtada işletme ve kümes numarası ile yumurtlama tarihi kolayca görülebilir, okunaklı ve en az 2 milimetre yükseklikte olacak şekilde yumurta kabuğu üzerine damgalanacak. 

İşletme ve kümes numarası ile yumurtlama tarihi kümeste veya gerekli tedbirleri almak şartıyla aynı işletmeye ait tasnif veya paketleme tesisinde yazılacak. Kümes ve işletme numarası ile yumurtlama tarihi yazılmamış olan A sınıfı yumurta toptan veya perakende olarak satışa arz edilemeyecek.

Yumurtanın üzerindeki işletme ve kümes numaralarının ve yumurtlama tarihinin kontrolünde okunabilirlik yönünden tolerans her bir hazır ambalajın içerisindeki yumurtaların yüzde 20’si olarak uygulanacak. A sınıfı yumurtanın ağırlık ve özellik sınıfları etikette, ürün adı ile aynı yüzde belirtilecek. 

Özellik sınıfı belirtilirken “A sınıfı” ifadesi veya “A” harfi kullanılacak. A sınıfı yumurtanın ağırlık sınıflarını simgeleyen harfler en az 2 milimetre yükseklikte olmak ve çevresinde en az 12 milimetre çapında bir çember bulunmak koşulu ile yumurta kabuğu üzerine de damgalanabilecek.

A sınıfı yumurtanın ağırlık sınıfları, harflerle veya bunlara karşılık gelen ifadelerle veya her ikisiyle belirtilecek. Ayrıca ilgili ağırlıklar da verilebilecek. Ağırlık sınıfları farklı renk, sembol, ticari marka veya başka bir gösterim şekliyle alt sınıflara bölünemeyecek. 

Son tüketim açıkça yazılacak

A sınıfı yumurtanın etiketinde son tüketim tarihi “.....tarihine kadar tüketilmelidir” veya “..........tarihinden önce tüketilmelidir” ifadeleri kullanılarak yazılacak. A sınıfı yumurta, yumurtlama tarihinden itibaren 21 gün içinde tüketiciye ulaştırılacak.

A sınıfı yumurtanın son tüketim tarihi, yumurtlama tarihinden itibaren 28 günden fazla olamayacak. Eğer yumurtlama tarihi farklı olan yumurtalar aynı paket içinde satışa sunuluyorsa, son tüketim tarihi belirlenirken ilk yumurtlama tarihi dikkate alınacak. Paketlendiği tarihte hava boşluğu 4 milimetre veya daha düşük olan A sınıfı yumurta yumurtlama tarihinden itibaren dokuzuncu güne kadar “ekstra taze” olarak tanımlanabilecek.

Bu ifade kullanıldığında “ ……… tarihine kadar ekstra taze” şeklinde belirtilecek ve “…………” yerine yumurtlama tarihinden sonraki dokuzuncu günün tarihi yazılacak. Ayrıca “ekstra taze” olarak nitelendirilen yumurtanın etiketi üzerinde yumurtlama tarihi yer alacak. 

B sınıfı yumurtanın ambalajı üzerinde “B sınıfı” ifadesi veya “B” harfi bulunacak. B sınıfı yumurtanın sınıfını simgeleyen harf, yüksekliği en az 5 milimetre olmak ve çevresinde en az 12 milimetre çapında bir çember bulunmak koşulu ile yumurta üzerine damgalanabilecek.

B sınıfı yumurtanın ambalajı üzerine son tüketim tarihi ile birlikte paketleme tarihi de yazılacak. B sınıfı yumurtanın ambalajı üzerinde, en az 2 santimetre yükseklikte büyük harflerle “GIDA SANAYİ İÇİNDİR” yazısı yer alacak. 

Üretim tarihi ile yumurtlama tarihi aynı olacak

Yumurtanın üretim tarihi yumurtlama tarihiyle aynı olacak. Yumurta etiketinin üzerinde net olarak görülebilecek biçimde “Satın aldıktan sonra buzdolabında/soğukta muhafaza ediniz” ifadesi yer alacak. Yumurta, hazır ambalajlı hale getirilmeden önce nakliye ve depolama sırasında üretildiği işletmenin (kümes) adı ve adresi, işletme ve kümes numarası, yumurtaların sayısı ve/veya ağırlığı, yumurtlama tarihi veya periyodu, sevkiyat tarihi gibi bilgiler bulundurulacak. Yumurta, yumurtlamadan sonraki 10 gün içerisinde sınıflandırılacak, işaretlenecek ve paketlenecek. Yumurtalar üretildikleri işletmelerde, toplanma işleminden hemen sonra depolarda viyoller içinde muhafaza edilecek. Yumurta üretildiği yerde ve tüketiciye ulaştırılana kadarki tüm aşamalarda temiz ve kuru yerlerde ve yabancı kokulardan ari biçimde depolanacak, darbelerden, doğrudan güneş ışığından ve büyük sıcaklık dalgalanmalarından korunacak. Yumurtlama tarihinden sonraki 18. güne kadar yumurtanın soğutulması zorunlu olmayacak. 18. günden itibaren (+8)-(+5) derece arasında muhafaza edilecek.

A sınıfı yumurtanın muhafaza edildiği alanlar yapay olarak +5 dereceden daha düşük derecelerde soğutulmayacak. Ancak 24 saatten fazla olmamak üzere sevkiyat sırasında veya 72 saatten fazla olmamak üzere perakendecide +5 derecenin altındaki bir sıcaklıkta tutulabilecek.

Yumurta, hijyenik olmayan malzemeler (yaprak, saman ve benzeri) içinde satışa sunulamayacak. Avrupa Birliği’ne uyum çerçevesinde tebliğ, Yumurtaların Pazarlama Standartlarına İlişkin Konsey Tüzüğü ve Yumurtaların Pazarlama Standartlarına İlişkin Konsey Tüzüğünün Uygulama Esaslarına Dair Komisyon Tüzüğü dikkate alınarak hazırlandı. 

Tebliğ ile 23 Ocak 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yumurta ve Yumurta Ürünleri Tebliği yürürlükten kaldırıldı. Tebliğin yayım tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri, 1 yıl içerisinde tebliğ hükümlerine uyacak.