Yurtdışı doğrudan yatırımlar 30 milyar doları aştı

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Türkler’in yurtdışında yaptıkları doğrudan yatırımlarda son üç yıldır dikkat çekici bir artış gözleniyor. 2013’te yüzde 11.45 artan yurtdışındaki doğrudan yatırımların tutarı 30 milyar doları aştı. Toplam tutar da yabancıların Türkiye’deki doğrudan yatırımlarının yüzde 22’sine ulaştı. Yurtdışı yatırımlarda sanayinin ağırlıkta olduğu gözlenirken, hizmetler sektöründe yatırımlar finans-sigorta, inşaat ve toptan-perakende ticarette yoğunlaştı. 

Türkiye’de yerli yatırımcıların yurtdışındaki doğrudan yatırımlarındaki artış sürüyor. Özellikle son 3 yılda Türkler’in yurtdışındaki yatırımları çift haneli büyüme gösterirken, 2013 sonunda 30 milyar doları aştı. Türkler’in 2000 yılında 3 milyar 668 milyon dolar seviyesindeki yurtdışındaki doğrudan yatırımları, krizin yaşandığı 2001’de 4 milyar 587 milyon dolara yükseldi. Diğer ekonomik kriz dönemi olan 2007-2008 yıllarında ise yüzde 46.16 artan yurtdışı doğrudan yatırımları, 2008 sonu itibariyle 17 milyar 846 milyon dolara ulaştı. Bu kapsamdaki yatırımlar 2010’da 20 milyar 761 milyon dolar olurken, 2011’de yüzde 15.1 artarak 23 milyar 897 milyon dolara çıktı. 2012’de yüzde 13.7 olan artışla 27 milyar 190 milyon dolara gelen yurtdışı doğrudan yatırımlar, 2013 sonu itibariyle de yüzde 11.4 artarak 30 milyar 304 milyon dolara ulaştı. 

Yabancı yatırımda aynı seyir izlenmedi 

Türkler’in yurtdışındaki yatırımlarında yaşanan periyodik artış, yabancıların doğrudan yatırımlarında aynı seyri izlemedi. 2000’de 18 milyar 812 milyon dolar olan doğrudan yatırımlar, 2003 yılından itibaren hızlı bir artış trendine girdi ve o yıl 30 milyar 595 milyon dolar oldu. 2005’te 69 milyar 907 milyon dolar, 2006’da 93 milyar 418 milyon dolar olan yabancıların doğrudan yatırımı, 2007’de yüzde 62.6 artarak 151 milyar 929 milyon dolara çıktı. 

Buna karşılık krizin yaşandığı 2008’de yüzde 50.3 azalarak 75 milyar 407 milyon dolara gerileyen doğrudan yatırımlar, 2009’da yine bir sıçrama yaparak 138 milyar dolar oldu. 2010 yılında 181 milyar 171 milyon dolara kadar fırlayan yabancı yatırımlar, en yüksek değerine ise 2012 yılında 181 milyar 249 milyon dolarla ulaştı. 2013 yılında ise yurtiçindeki doğrudan yatırımlar 139 milyar 238 milyon dolara geriledi.