Züccaciyede ‘hasar’ ihracatla onarılacak
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen sektörlerden biri de züccaciye oldu. 10 milyar dolarlık pazar hacmine ulaşan sektörün depremden etkilenen Kahramanmaraş, Gaziantep ve Adıyaman’daki payı yüzde 15-20 arasında.
Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Yaşanan felaket nedeniyle üretimine ara vermek zorunda kalan bölge firmaları, yeniden üretim için özellikle istihdam sorununu çözmeye çalışıyor. Geçen yıl ihracatta 6.1 milyar dolarlık bir rakama imza atan sektör, 4.8 milyar dolar dış ticaret fazlası verdi.
Çin’de oluşan açık nedeniyle pandemi döneminin kazananı olan züccaciye sektörü, deprem bölgesinden gelecek üretim kaybını ‘daha çok çalışma’ avantajıyla kapatmak istiyor. Sektördeki çelik, alüminyum, plastik alanındaki büyük firmalarının bölgede bulunduğunu ve deprem nedeniyle bu firmaların üretime ara verdiğini söyleyen Züccaciyeciler Derneği Başkanı (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, sektör üretiminde yüzde 15’lere varan oranda 2-3 aylık bir kayıp yaşanacağını belirtti.
“Yüzde 20 fazla üretmek avantaj olacak”
Züccaciye sektörünün her yıl yüzde 10 büyüme hedefiyle çalıştığını dile getiren Öksüz, “Geçen yılı 6.1 milyar dolar ihracatla kapattık. Bu yılki hedefimiz de 7 milyar dolara ulaşmaktı. Ama deprem nedeniyle bu hedefi gözden geçirmek gerekecek.
Buradaki önemli bir avantajımız; özellikle bölge firmalarımız 2022 sonu itibariyle işçilik, enerji gibi maliyetlerin artacağı öngörüsüyle çok yoğun çalışıp ihtiyacın yüzde 20 fazlasını ürettiler. Dolayısıyla bu 2-3 ay zaten biraz durgun geçecekti” dedi. O nedenle ciroların hemen toplanıp üretime geçilebileceğini dile getiren Öksüz, “Ancak bölgedeki en büyük sıkıntı barınma ve istihdam.
Fabrikaların bir an önce faaliyete geçmesi lazım. Bunun için de çalışacak personelin barınma sıkıntısı acil çözülmeli” diye konuştu. Birçok çalışanın da bölgeden ayrıldığına dikkat çeken Mesut Öksüz, bölge firmalarının konteynerlar kurarak çözüm bulmaya çalıştığını söyledi. Öksüz, fabrikalar çalışınca giden insanların da geri döneceğini belirtti.
“Nisan, mayıs, haziran siparişleri alınmıştı”
2-3 aylık üretim kaybının çok olumsuz etkilemeyeceğini ancak devam ederse sıkıntı olacağına işaret eden Öksüz, şunları söyledi: “Özellikle pandemiden sonra büyüyen sektörümüz, stok yerine sipariş usulüyle çalışıyor. Nisan, mayıs, haziran için üretim veren fabrikalarımız var. Toparlanma uzun sürerse sıkıntı olabilir. Çalışanlarla ilgili belirsizlikler, maaşlar ne olacak, devlet ne kadar destek olacak? bu konuların acilen çözülmesi gerekiyor.”
“Talep iptalleri duyuyoruz”
Mesut Öksüz, Türk züccaciye sektörünün dünya pazarında söz sahibi olduğunu söyledi. Öksüz, “Özellikle pandemide çok çalıştık. Çin’in kapanmasıyla pazar ağımızı genişlettik ama Çin yeniden sahada. Bu gücümüzü kaybedersek 10 yıl çalışsak geri kazanamayız” dedi.
Maliyetler nedeniyle Çin ile rekabetin mümkün olmayacağını belirten Öztürk, “Dünyada Çin mallarına talebi var. Türkiye'den de bir miktar talep kayıpları olduğunu duyuyoruz. Çin sektör ihracatının yüzde 50’den fazlasını yapıyor. Dolayısıyla biz kalan yüzde 50’den pay almaya çalışıyoruz. Burada da Almanya, İtalya rakibimiz.”