Düşüşün ilk sinyali mi?

İstanbul'da mayıs ayında perakende fiyatlar yüzde 0.41 artarken, gıda grubunun Eylül 2014'ten beri ilk kez düşüş göstererek yüzde 1.54 azalması ekonomistlere göre bu yıl enflasyonun yükselişindeki en büyük etken olan gıda fiyatlarında düşüşün başladığına dair ilk sinyal olabilir.

İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) İstanbul için hazırladığı 1995 bazlı ücretliler geçinme endeksine göre toptan fiyatlar yüzde 0.11, toptan fiyatlara göre gıda maddeleri grubu ise yüzde 0.98 azaldı.

Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, veri sonrası yayınladığı notta, "Enflasyonun bu ay yüzde 0.9 artış göstereceğini hesaplarken gıda fiyatlarında yüzde 0.5 gibi sınırlı bir artış bekliyorduk  gıda daha da düşük gerçekleşebilir. Aylık enflasyon beklentimizi yüzde 0.75'e çekiyoruz" dedi ve ekledi:  "Gıda tarafında uzun süredir beklediğimiz düşüş başlamış olabilir. Bu açıdan bugünkü veri görece olumlu."

Tüketim sepetinin yaklaşık yüzde 30'unu oluşturan gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık artış TÜİK verilerine göre Nisan'da yüzde 14.36 seviyesinde gerçekleşmişti.

TCMB yüzde 6.8 olarak tahmin ettiği yıl sonu enflasyonu üzerinde "temel risk unsuru olmaya devam" ettiğini belirttiği gıda fiyatlarının yıl sonunda yüzde 14'lerden yüzde 9'a gerilemesini bekliyor.

İTO'nun İstanbul için hazırladığı öncü veriler TÜİK'in Türkiye geneli için yayımladığı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) için önemli bir öncü gösterge olarak kabul edilse de son dönemde iki manşet veri arasındaki korelasyon düşük seviyede. Enflasyonun yüksek seyrinde en etkili kalemlerden olan gıda fiyatlarına ilişkin olarak Merkez Bankası son PPK toplantısı özetlerinde, "Gıda fiyatları yüksek seyrini sürdürmekte ve enflasyon üzerinde temel risk unsuru olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, yaz aylarında yeni sezon ürünlerinin pazara girmesiyle gıda fiyatlarında kayda değer bir düzeltme yaşanabileceği değerlendirilmekte" demişti.

Aşağı sürpriz olasılığı arttı

Öte yandan Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı da, "Geçen hafta açıklanan ve işlenmemiş gıda fiyatlarında beklediğimiz önemli aşağı yönlü düzeltmeye işaret eden Ankara'daki gıda fiyatlarından sonra, İstanbul'daki gıda fiyatları da Çarşamba günü açıklanacak Mayıs enflasyonuna ilişkin ılımlı beklentilerimizi destekliyor" dedi.

Tokalı, gıda fiyatlarındaki düşüşün ardından bu yıla ait Mayıs gıda enflasyonunda aşağı yönlü sürpriz olasılığının bulunduğunu belirtti.

Enflasyonda TL'deki değer kaybı ve gıda fiyatları ile yükseliş sürerken, Tüketici Fiyatları Endeksi'nde (TÜFE) Mayıs'ta medyan bazında yüzde 0.65 artış bekleniyor. TÜİK Mayıs ayı enflasyon verilerini 3 Haziran'da açıklayacak. 

İTO'nun 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi 2015 Mayıs ayı itibariyle yıllık ortalama yüzde 10.20, Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise yıllık ortalama yüzde 11.49 artış gösterdi.

Perakende fiyatlarda Mayıs'ta aylık bazda giyim harcamalarında yüzde 6.52, ev eşyası harcamalarında yüzde 2.34, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 2.07, kültür-eğitim ve eğlencede yüzde 1.26, konut harcamalarında yüzde 1.24, ulaştırma ve haberleşme harcamalarında yüzde 0.71 artış gerçekleşti. Diğer harcamalar grubunda ise fiyat değişimi olmadı.

Toptan fiyatlarda ise aylık bazda işlenmemiş maddeler grubunda yüzde 1.10, yakacak ve enerji maddeleri grubunda yüzde 0.17 artış; gıda maddeleri grubunda yüzde 0.,98, kimyevi maddeler grubunda yüzde 0.79, madenler grubunda yüzde 0.35 ve inşaat malzemeleri grubunda yüzde 0.20 azalış gerçekleşti. Mensucat grubunda ise herhangi bir fiyat değişimi izlenmedi. Perakende fiyatlar 2015 Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10.41, toptan fiyatlar ise yüzde 10.16 arttı.