KİT'ler en çok birbirine borçlu

ANKARA - KİT'ler en çok birbirine borçlu. KİT'ler ve özelleştirme programındaki kuruluşların toplam borçlarının yüzde 38,2'sini birbirlerine olan borçlar oluşturuyor.
Hazine Müsteşarlığı verilerinden yapılan hesaplamalara göre, KİT'ler ve özelleştirme programındaki kuruluşların 2011 yılı sonu itibariyle, 38 milyar 600 milyon 200 bin lira borcu bulunuyor.

Rakamlar, 2000 yılında 12 milyar 986 milyon 911 bin lira olan borç stokunun, 2011 yılında 3'e katlandığını ortaya koyuyor.
 

2011 yılı sonu itibariyle 38,6 milyar lira olan KİT ve özelleştirme programındaki kuruluşların stok borçlarının 31 milyar 718 milyon 826 bin lirasını iç borçlar, 6 milyar 881 milyon 374 bin lirasını da dış borçlar meydana getiriyor.

31,7 milyar liralık iç borcun da 14 milyar 764 milyon 379 bin lirasını KİT'lerin birbirlerine olan borçları oluşturuyor.

KİT'lerin 2000 yılında 1 milyar 696 milyon lira seviyesinde bulunan birbirlerine olan toplam borçları, 2005 yılında 14 milyar 38 milyon liraya, 2006 yılında 19 milyar 195 milyon liraya, 2007 yılında 24 milyar 528 milyon liraya, 2008 yılında 37 milyar 345 milyon liraya ulaştı. KİT'lerin birbirlerine olan borçları, 2009 yılında 37 milyar 609 milyon liraya çıktı. Bu rakam, 2010 yılında 36 milyar 135 milyon liraya, geçen yıl ise 14 milyar 764 milyon liraya geriledi.

Resmi dairelere olan borçlar

2000-2009 yılları arasında KİT'lerin resmi dairelere olan borçları da katlandı. 2000 yılında 903,5 milyon lira olan resmi dairelere olan borçlar, 2005 yılında 1 milyar 443 milyon liraya, 2006 yılında 3 milyar 480 milyon liraya, 2007 yılında 4 milyar 433 milyon liraya, 2008 yılında da 7 milyar 901 milyon liraya yükseldi. Resmi dairelere olan borç rakamı 2009 yılında 8 milyar 952 milyon liraya çıktı, ancak 2010 yılında 6 milyar 480 milyon liraya, 2011 yılında ise 4 milyar 883 milyon liraya geriledi.
Bu süreçte özel şahıslara olan borçlarda ise dalgalı bir seyir izlendi. 2000 yılında 839 milyon lira olan özel şahıslara olan borçlar, 2005 yılında 7 milyar 98 milyon liraya ulaştı. 2009 yılında 6 milyar 37 milyon lira olan özel şahıslara olan borç rakamı, 2010 yılında 6 milyar 278 milyon liraya, 2011 yılında da 7 milyar 392 milyon liraya yükseldi.

KİT'lerin vergi borçlarında da benzer bir durum yaşandı ve 2000 yılında 2 milyar 540 milyon lira olan vergi borçları, 2009 yılında 3 milyar 299 milyon lira, 2010 yılında 4 milyar 467 milyon lira olarak gerçekleşti. 2011 yılında ise bu rakam 2 milyar 64 milyon liraya geriledi.

2009 yılında 1 milyar 850 milyon lira olan ticari bankalara borçlar da 2010'da 949 milyon liraya gerilerken, geçen yıl 1 milyar 429,9 milyon liraya yükseldi. 2010 yılında 129 milyon lira olan SGK borçları, geçen yıl 141,7 milyon liraya yükselirken, 653,6 milyon lira olan Hazineye olan borçlar da 343,8 milyon liraya düştü.

KİT'lerin görev zararı

Bu arada, Hazine verilerine göre, KİT'lerin geçen yılki toplam görev zararı da 1 milyar 971 milyon 622 bin lira oldu.

En fazla görev zararı bulunan kuruluş Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) olarak belirlenirken, 963 milyon 306 bin lira görev zararı olan TMO'yu, 636 milyon 36 bin liralık zararla Türkiye Kömür İşletmeleri, 345 milyon 988 bin liralık zararla Devlet Demir Yolları, 16 milyon 230 bin liralık zararla Türkiye Taşkömürü Kurumu, 5 milyon 756 bin liralık zararla da Tuz ve Alkol İşletmeleri AŞ Genel Müdürlüğü takip etti.

KİT'lerde borç tablosu

Hazine Müsteşarlığı verilerine göre KİT'lerin ve özelleştirme programındaki kuruluşların stok borçları yıllar itibariyle şu gelişmeyi gösterdi:

(AA)