Sürdürülebilir kalkınma verileri yükseldi

Toplam nihai enerji tüketimi 2011'de 86 milyon 952 bin TEP iken, 2012'de 89 milyon 8 bin TEP'e çıktı

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

ANKARA - Toplam nihai enerji tüketimi 2011'de 86 milyon 952 bin toplam eşdeğer petrol (TEP) iken, 2012'de 89 milyon 8 bin TEP'e çıktı. Enerji bağımlılığı 2011'de yüzde 71,6 iken, 2012'de bu oran yüzde 74,3'e yükseldi. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri 2012-2013 verilerini açıkladı. 

Buna göre, Ar-Ge Harcamasının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki payı 2011'de binde 8,6 iken, bu oran 2012'de binde 9,2 olarak hesaplandı. 

İstihdamda olan 20 ile 64 yaş arası nüfusun aynı yaş grubundaki toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilen istihdam oranı 2012'de yüzde 52,8 iken, 2013'te yüzde 53,4'e ulaştı. 2013'te istihdam oranı kadınlarda yüzde 31,8, erkeklerde ise yüzde 75,3 oldu. 

İstihdamda olan 55-64 yaş arası kişi sayısının, aynı yaş grubundaki toplam nüfusa bölünmesiyle elde edilen yaşlılar için istihdam oranı 2012'de yüzde 31,9 iken, bu oran 2013'de yüzde 31,5 oldu. Yaşlılar için istihdam oranı 2013'te kadınlarda yüzde 18,2, erkeklerde ise yüzde 45,2 olarak hesaplandı.

Enerji tüketimi

Toplam nihai enerji tüketimi 2011 yılında 86 milyon 952 bin TEP (ton petrol eşdeğeri) iken, 2012'de 89 milyon 8 bin TEP oldu. Sanayi sektörü enerji tüketimi 2012'de 30 milyon 382 bin TEP ile nihai enerji tüketiminin yüzde 34,1'ini oluşturdu. Ulaştırma sektörü enerji tüketimi ise 20 milyon 767 bin TEP ile nihai enerji tüketimi içinde yüzde 23,3 paya sahip oldu. Konut ve hizmetler sektörünün enerji tüketiminin, toplam enerji tüketimi içindeki payı, 31 milyon 517 bin TEP ile yüzde 35,4'e, tarım sektörünün tüketiminin payı ise 1 milyon 952 bin TEP ile yüzde 2,2'ye karşılık geldi. 

Bir ekonomideki enerji ihtiyacının ne kadarının ithalatla karşılandığının göstergesi olan enerji bağımlılığı 2011'de yüzde 71,6 iken, 2012'de bu oran yüzde 74,3'e çıktı. Brüt nihai enerji tüketiminde yenilenebilir kaynakların oranı 2012'de yüzde 10, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik oranı ise yüzde 27 olarak gerçekleşti.  

Ulaştırmada tüketilen toplam enerji miktarı 2012'de 20 milyon 471 bin TEP oldu. Karayolu ulaştırmada tüketilen enerji miktarı 2012'de 18 milyon 525 bin TEP olarak hesaplandı. Bu değer 2012'de demiryolunda 160 bin TEP, yurtiçi havacılıkta 1 milyon 258 bin TEP, yurtiçi denizcilikte ise 528 bin TEP oldu.

Maddi yoksunluk geriledi

Ciddi finansal sıkıntıyla karşı karşıya olan nüfusun oranı olarak tanımlanan ve belirlenmiş 9 maddeden en az 4 tanesini karşılayamama ya da mahrum olma durumunu tanımlayan "maddi yoksunluk" oranı 2011'de yüzde 60,4 iken 2012'de yüzde 59,2 olarak hesaplandı. Yoksulluk riski altında bulunan nüfus oranı ise 2011'de yüzde 22,9 iken 2012'de yüzde 22,7'ye düştü. Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan, son yılda ve önceki 3 yıldan en az ikisinde yoksulluk riski altında olanlar olarak tanımlanan sürekli yoksulluk oranı ise 2012'de yüzde 16 oldu.  

Eğitim ve öğretimden erken ayrılanların oranı 2012'de yüzde 39,6 iken, bu oran 2013'te yüzde 37,6'ya düştü. Eğitim ve öğrenimden erken ayrılanlar oranı 2013'te kadınlarda yüzde 40, erkeklerde ise yüzde 35 oldu. 2012'de yüzde 3,2 olan hayat boyu öğrenme oranı 2013'te yüzde 3,9'a ulaştı. 

Doğumda beklenen yaşam süresi 2012'de 76,8 yıl iken, 2013 yılında 76,9 yıl oldu. Doğumda beklenen yaşam süresi 2013'te kadınlar için 79,2 yıl, erkekler için ise 74,7 yıl olarak tahmin edildi. 65 yaşında beklenen yaşam süresi 2012'de 15,1 yıl iken, 2013 yılında 15,2 yıla çıktı.

Kalkınma yardımları

Resmi kalkınma yardımlarının GSYH içindeki payı 2011'de yüzde 0,17 iken, 2012'de yüzde 0,32'ye yükseldi. 2011'de 17,2 dolar olan kişi başına resmi kalkınma yardımı, 2012'de 33,7 dolara çıktı. 

Bireylerin e-devlet kullanım oranı 2013'te yüzde 41,3 olarak hesaplandı.  

İnternet kullanan bireylerin kişisel amaçla kamu kurum/kuruluşları ile iletişimde internet kullanma oranı 2012'de yüzde 45,1 iken 2013'te ise yüzde 41,3'e geriledi. 

TÜİK, sürdürülebilir kalkınma göstergeleri ile ilgili çalışmalarını 2007 yılından itibaren, Avrupa Birliği İstatistik Ofisinin (Eurostat) belirlediği sürdürülebilir kalkınma göstergeleri listesini dikkate alarak yürütmektedir. Eurostat sürdürülebilir kalkınma göstergeleri, sosyo-ekonomik kalkınma, sürdürülebilir tüketim ve üretim, sosyal içerme, demografik değişim, halk sağlığı, iklim değişikliği ve enerji, sürdürülebilir ulaştırma, doğal kaynaklar, küresel ortaklık ve iyi yönetişim olmak üzere on konu başlığı altında toplam 132 göstergeyi içermektedir. Bu haber bülteni ile on konu başlığı altında ülkemiz için hesaplanan 96 gösterge, tanımları ile birlikte verilmiştir.