Yazıcı 'çerçeve kanun'u değerlendirdi

ANKARA - Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Türkiye'deki tüketicilerin, dünyanın gelişmiş diğer ülkelerindeki tüketicilerin sahip olduğu haklara kavuşacağını bildirdi. 

Yazıcı, yazılı açıklamasında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı'nın, dün akşam TBMM Genel Kurulu'nda yasalaştığını hatırlattı. 

Kanunun 76 milyon tüketiciyi ilgilendiren ve tüm sektörlere uygulanacak ortak kuralları belirleyen çerçeve bir kanun olduğunu ifade eden Yazıcı, önceki kanunun değişim ve gelişimler karşısında sorunları gidermekten ve ihtiyaçları karşılamaktan uzak hale geldiğini belirtti. 

Yazıcı, diğer taraftan yeni Türk Borçlar Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu'nun tüketici haklarına getirmiş olduğu yeniliklere paralel değişikliklerin yapılmasının elzem haline geldiğini kaydetti. 

Bakan Yazıcı, "2007 yılında açılan ve kapanması için mevzuat uyumunun beklenildiği tüketicinin ve sağlığın korunması faslıyla ilgili AB yönergelerinin uyumlaştırılması, vatandaşlarımızın asgari olarak AB ülkeleri ve dünyanın diğer gelişmiş ülkelerindeki tüketicileri koruyucu mevzuatta yer alan haklardan faydalandırılması da bir diğer amacımızdır" ifadesini kullandı. 

Tüketicilerin yoğun olarak problem yaşadığı alanları tespit ettiklerini, bu problemlere çözüm getirmek amacıyla kanunun yeniden ele alındığını ifade eden Yazıcı, şunları kaydetti: 

"Yeni kanun ile tüketicilerin mahkeme dışı çözüm organları aracılığıyla, haklarını etkin, hızlı ve masrafsız arayabilmelerinin önünün açılması, tüketiciye tanınan hakların genişletilmesi, tüketiciye sunulan mal ve hizmetlerde kalite standardının yükseltilmesi, bürokratik işlemlerin azaltılması, piyasadaki rekabet ortamının gelişmesine katkı sağlanması amaçlandı." 

Yeni kanun neler getiriyor? 

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un neler getirdiği konusunda da bilgi veren Yazıcı, söz konusu kanunla tüketicileri daha ileri seviyede korumaya yönelik tedbirlerin alındığını, tüketicilerin hak arama yollarının kolaylaştırıldığını, bürokrasinin azaltıldığını, uygun bir ceza sistemi oluşturulduğunu bildirdi. 

Kanunda yer alan düzenlemelerin bazıları şöyle: 

-Tüketicilerin bilgilendirilmesi esas alınarak; birçok alanda tüketicilerin sözleşme imzalanmadan önce bilgilendirilmesi zorunlu tutuldu 

-Tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa ilişkin hususların, sözleşmenin eki olarak tüketiciye ayrıca verilmesi zorunlu hale getirildi 

-Küçük puntolarla ve karmaşık olarak düzenlenen sözleşmelere son verildi 

-Tüketicinin taraf olduğu sözleşme ve bilgilendirmelerin en az 12 punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir şekilde düzenlenmesi zorunlu hale getirildi 

-Sözleşmede öngörülen koşulların; keyfi bir şekilde sözleşme süresi içinde, tek taraflı olarak, tüketici aleyhine değiştirilmesi yasaklandı 

-Tüketiciden; haksız olarak talep edilen ücret, masraf ve komisyonların alınmasının önüne geçildi 

-Temerrüt hali de dâhil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulanmasına son verildi 

-Mevcut kanunda 7 gün olan cayma hakkı süreleri 14 güne çıkarılarak tüketicilerin hakları genişletildi 

-Tüketici, sipariş vermediği bir ürünün kendisine gönderilmesi durumunda bundan sorumlu olmayacak 

-Ayıplı mal ve hizmette ihbar mükellefiyeti kaldırılarak tüketiciye sağlanan haklar tüketici lehine genişletildi 

-Tüketici kredisi ve konut finansmanı (mortgage) sözleşmelerinde, tüketicinin isteği dışında sigorta yaptırılması uygulamasına son verildi 

-Konut kredisi çeken tüketicilerin bu kredilerini erken ödemeleri durumunda mevcut düzenlemelere göre ödemek zorunda oldukları yüzde 2'lik erken ödeme tazminatının, kalan vadesi 36 ayı aşmayan kredilerde erken ödenen tutarın yüzde 1'ini geçemeyeceği düzenlendi 

-İnşaat firmalarının inşaat ruhsatı almadan maketten satış olarak da bilinen ön ödemeli konut satışı yapması yasaklandı 

-Tüketicilerin yaşayabileceği mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla bina tamamlama sigortası zorunlu hale getirildi 

-Mağduriyetlerin en çok yaşandığı "kapıdan satışlarda" tüketicilerin hakları genişletildi. Kapıdan satış yapacakların Bakanlıktan izin alması zorunlu hale getirildi 

-Finansal hizmetlerin mesafeli satışı, düzenleme altına alındı 

-Devre tatil, devre mülk ve paket turlarla ilgili tüketicilere yeni haklar tanındı 

-Elektrik, su, doğalgaz, internet, telefon gibi tüm aboneliklerde tüketiciler, istediği zaman abonelik sözleşmesini feshetme hakkına sahip oldu 

-Gazete ve dergi gibi süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyon kampanyaları daha sıkı kurallara tabi oldu 

-Gerçeği yansıtmayan indirimli satış kampanyaları yasaklandı 

-Tüketicilerin ticari reklam yoluyla yanıltılmasını engelleyecek tedbirler etkinleştirildi 

-Reklam Kurulu'nun; etkin, verimli ve hızlı çalışması amacıyla yeniden yapılandırılmasına yönelik düzenlemeler yapıldı 

-Tüketici haklarını ihlal edenlere uygulanacak idari para cezaları caydırıcı, orantılı ve belirli olması ilkeleri göz önünde bulundurularak yeniden düzenlendi 

-Halk arasında "saadet zinciri" veya "çok katmanlı satışlar" olarak bilinen; gerçekçi olmayan para veya malvarlığı kazanma ümidi vererek, birçok tüketicinin mağdur olmasına neden olan "piramit satış sistemleri" yasaklandı.