'Kur savaşında dolar daha güçlü olacak'

İSTANBUL - İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan, artan küresel gerilimle gündeme gelen "kur savaşları"na ilişkin, "Kur savaşında kimi suçlayabilirsiniz ki? Zaten çoğu ülke bunu geride bıraktı. Ama benim görüşüm dolar önümüzdeki süreçte aşırı kuvvetlenmiş olacak. Genel sermaye hareketleri içinde sermayenin Amerika'ya kayacağına inanıyorum. Bunun rahatsızlık çıkaracağını düşünüyorum" dedi.

Manukyan, İstanbul Forex Şenliği'nde "Global Piyasalar ve Gelişmeleri Işığında Forex Piyasası Beklentileri" konulu eğitim semineri verdi. Küresel ekonomik gelişmeleri ele alan Manukyan, Çin, japonya, Avro Bölgesi ve Amerikan ekonomilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Çin ekonomisinin "şişik" bir şekilde büyümeye devam ettiğini ifade eden Manukyan, Çin ekonomisindeki büyümenin her durumda yüzde 7,5 seviyesinin altında gerçekleşeceğini dile getirerek, şöyle devam etti:

"Daha da aşağıya gelecek, yüzde 4'lere 5'lere gelecek ama bu kötü bir şey değil. 7'den 5'e geliyor olması, yavaşlayacak olması kötü anlamına gelmez. Burada önemli olan eğer iç tüketim daha hızlı büyürse global olarak Çin'in yavaşlaması çok iyi bir şey. Yok öyle değil, kontrolsüz bir şekilde yüzde 4'lere filan düşerse bu global olarak da iyi bir şey değil, krize götürür bizi. Ama şu anda gördüğüm, yüzde 7,5'ta sağlanabilecek uzun vadeli bir büyüme değil. Yüzde 4'lere 5'lere doğru gelecek."

Önümüzdeki dönemde dünyadaki sermaye hareketlerinin Çin'e doğru olmayacağını anlatan  Manukyan, "Çin önümüzdeki yıllarda sermaye hareketlerini serbest bırakırsa eğer yuandan çok hızlı bir çıkış olmasını bekliyorum" değerlendirmesini yaptı.

"Çin'in iç tüketimle büyümesi gerekir"

Çin'in uyguladığı büyüme modelinin doğru olmadığı görüşünü ifade eden Manukyan, bu şekilde devam ederse 5 yıl sonra Çin ekonomisinin "duvara toslayabileceğini" söyledi.  

Manukyan, Çin'in iç tüketimle büyümesi gerektiğini belirterek, liberal bir ekonomi olmadığını, emir komuta zinciri halinde ilerlediğini, bu nedenle Kamu İktisadi Teşekküllerinin bir an önce özelleştirilmesinin büyük önem taşıdığını ve Çin'in kontrollü yavaşlayacağına inandığını kaydetti.

Avustralya dolarının geleceğinin iyi görünmediğine vurgu yapan Manukyan, o yüzden Avustralya dolarını favori ürünler arasından çıkardığını dile getirdi.

Manukyan,  Kırım, Rusya- Ukrayna geriliminin petrol  ve doğalgaz fiyatlarına yansımamasına değinerek, "ABD, Rusya baskısını kompanse edemez. Mutlaka bir yükseliş de etkisi olur. Suudiler'in bu konuda ne diyeceği de önemli. O yüzden bu çarşamba yapılacak açıklamalar önem taşıyor" dedi.

Kur savaşı konusuna  vurgu yapan Manukyan, şöyle konuştu:

"Finans piyasasında dikkat çekici başlıklar kullanılır. Kur savaşı aslında şu an var mı? Kur savaşında kimi suçlayabilirsiniz ki? Zaten çoğu ülke bunu geride bıraktı. Ama benim görüşüm dolar önümüzdeki süreçte aşırı kuvvetlenmiş olacak. Genel sermaye hareketleri içinde sermayenin Amerika'ya kayacağına inanıyorum. Bunun rahatsızlık çıkaracağını düşünüyorum. "

Manukyan, Kanada dolarının durumuna dikkati çekerek, "Kanada'da dolar en düşük seviyesinde. Petrolle ilgili bir destek azalması var. İşsizlik verileri düşük değilse de istenilen seviyede değil. Quebec'in ayrılmak için çabaları var. Bu nedenle yapılacak referandum iç siyasi dinamikleri tetikleyebilir. Bu da kanada dolarını etkiliyor. Bu global olayların üst üste gelmesi rastlantı değil. Önümüzdeki süreçte bu tür olaylar artacak" değerlendirmesinde bulundu.

Japonya'daki vergi artışına işaret eden Manukyan, hükümetin şirketlere zam yapması yönünde talepte bulunduğunu, böylece şirketlere daha fazla zam yaptırmaya çalıştığını söyledi.

Manukyan, hükümetin bir ekonomik paket açıklayıp piyasayı canlandırmaya çalıştığını dile getirerek, "Şu an başarılı oldular, yoksa kurtarması çok zor olacak. Orada ciddi bir kumar oynanıyor" dedi.

Arap Baharı ve Ukranya'da yaşanan olayların artacağına inandığını anlatan Manukyan, şunları kaydetti:

"Bu tür olaylar 2017'de zirve yapacak ve 2020'ye kadar sürecek. Ukrayna'da katılım yönünde bir sonuç çıkacak muhtemel. Rusya hemen sizinle birleştik diyecek mi? Bunun fiyatlaması ayrı... AB ve Amerika sert bir ambargo koyarsa farklı, hafif bir ambargo koyarsa farklı bir sonuçla karşılaşacağız. O zaman fiyatlamalar farklı olur. "

"Yuanın bu görünümle rezerv para birimi olması mümkün değil" görüşünü dile getiren Manukyan, Japon yeninin kısa vadede değer kazanmaya yakın olduğunu söyledi. Manukyan, "Yuan biraz daha değer kaybedecektir, burada 6,20 seviyeleri önemli bir seviye. Bunun yanında Japon ekonomisinin 3-4 yıl sonra kriz senaryoları üzerinden konuşacağımız bir ekonomi olduğuna inanıyorum" dedi.

Amerikan ekonomisi

Şant Manukyan, önümüzdeki günlerde yapılacak Fed toplantısında 6,5'luk istihdam şartının revize edileceği tahmininde bulunarak, "Muhtemelen 6,5'u aşağıya doğru revize edecekler veya enflasyonla ilgili içeriye bir kalem koymaları gerekecek diye düşünüyorum. İnsanlar hep işsizlik oranının ana rakamına bakıyor, işsizlik oranı 6,7… Halbuki kısa vadeli işsizliğe bakarsanız 4,2'ye düşmüş durumda. Uzun vadeli işsizlik var 6,7… Bu şundan kaynaklanıyor; bazı insanlar ekonomideki yapısal nedenlerden dolayı maalesef uzun süreli iş kuramıyorlar. Bu insanlar ilk başta ücretler üzerinde baskı oluşturacak bir kitle ama belli bir noktadan sonra ne işveren açısından ne de hızlı hareket eden çalışanlar açısından o kitlenin ücretler üzerinde bir etkisi yok. Adam borsacı, neden mühendislik sektöründeki maaşların üzerinde baskı yaratsın" diye konuştu.

Amerika'da ücret enflasyonunun yavaş yavaş başladığını aktaran Manukyan, Fed'in bu konuyu dikkatle takip edeceğini bildirdi. 2014'ten 2017'ye kadar sermaye artırmak kadar eldeki sermayeyi kaybetmemenin de önemli olduğunu hatırlatan Manukyan, yatırımcılara "tedbirli olmakta fayda var" uyarısında bulundu.

ECB'nin bilançosundaki küçülme

Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) uygulaması muhtemel politikalara değinen Manukyan, avrodaki değer kaybının sebebinin ECB'nin düşük bilançosu olduğunu belirterek, "ECB'nin bilançosu çok uzun süredir Fed'e oranla, BOJ'a oranla ve Bank of England'a oranla daralan bir bilanço. Neden? Çünkü LTRO ihalelerini yaptılar ve daha sonra burada herkes  bir arbitraje girdi. ECB'den çok az faizle bunu aldı götürdü İtalyan, İspanyol tahviline yatırdı. Ve oradan ciddi bir para kazandı. Her arbitrajda olduğu gibi İtalyan tahvilleri düştü ondan sonra bankalar 'biz neden ECB'den borç alan banka görüntüsünde olalım, ECB'ye ödeme yapalım' dedikleri anda ECB'nin bilançosu istemediği halde daraldı" değerlendirmesini yaptı. 

Dünya ekonomilerinin, özellikle gelişmekte olan ülkelerin merakla beklediği Fed politikalarına ve altındaki fiyat hareketlerine de değinen Manukyan, "QE'i (Parasal genişleme) para basmak demek değildir. Dolayısıyla QE3 olurken altın patır patır düştü. Bakın QE'yi bitiriyorlar, 'tapering'e geçtiler altın yükseliyor. QE'le beraber altının yükselme nedeni şu, Amerikalılar QE'i yaptı çünkü reel faizi düşürmek istiyordu. Fed faiz 0'a geldikten sonra reel faizi eksiye geçirmek zorundaydı. Yani geçiremeyeceği için de QE yaptı. QE yaptığında bilanço şöyle oldu, altın yükseldi, herkes dedi ki; bak QE yüzünden altın yükseliyor" diye konuştu.

Manukyan, Amerika'daki reel faizlerin yönüne ilişkinse, "Bu sene bence Amerika'nın erken faiz artırabileceği tartışılacak, bu altın vesaire için kötü olacak, bir satış daha yiyebileceğini düşünüyorum. Ama orta- uzun vadede Amerika yine aynı hataya düşecek faizleri artırmayacak. Bu hatayı yaptıkları zaman ben altının daha da yükseleceğini düşünüyorum" ifadelerini kullandı.