100'den fazla Dubai merkezli kuyum şirketi İstanbul'a yerleşti

İbrahim EKİNCİ

Vergisiz dönemde Dubai merkezli çalışan kuyumculuk şirketleri, Dubai’nin yüzde 5 gümrük ve yüzde 5 de KDV getirmesi sonrasında bu ülkeden çekiliyor. Uluslararası altın ticaretinin merkezlerinden biri olan Türkiye, bu gelişme ile daha da öne çıktı. Son bir yılda gelenlerin çoğu İstanbul’da Kuyumcukent, Kapalıçarşı ve Nuruosmaniye bölgesini tercih ederek buralarda kendi mağazalarını ve atölyelerini açtılar.

Dubai’nin getirilen yeni vergiler nedeniyle altın merkezi olmaktan uzaklaşacağını hesaplayan yerli üreticiler ve ihracatçılar, burada üstlenmiş şirketleri Türkiye’ye çekme planları yapıyor.

Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Ayhan Güner, “Biz İstanbul’u altın ticaretinin önemli merkezlerinden biri yapmak istiyoruz. Dubai vergi koydu. Bu nedenle bu özelliğini kaybedecek. Bu gelişmeden sonra çoğu Dubaili 110 şirket Kuyumcukent’e geldi. Hemen tanıtım için harekete geçmeliyiz. 1 günde şirketini kur, 2 milyon dolar yatırımla vatandaşlık demeliyiz. Bunlar tüccar. Ticareti buradan yapsınlar. İhracatçı birliklerinin Dubai’deki muadili Dubai Gold and Jewellery Group benden randevu istedi. Onlara Türkiye’nin avantajlarını anlatacağız. Dubai’ye girenin yüzde 85’i dışarıya gidiyor. Vergilerden sonra toptan işini zor yapacaklar” dedi.

“Suudi Arabistan baskı yaptı”

Ayhan Güner’in verdiği bilgiye göre Dubai’nin vergi koymasının nedeni çevre Arap ülkelerinin, özellikle Suudi Arabistan’ın baskısı. Bölgede ülkeleri yüzde 5 vergi, yüzde 5 KDV uygularken, merkezi konumunu muhafaza için Dubai yıllarca bunu uygulamadı. Bu da çevre ülkelerin tepkisini çekti. Hem haksız rekabet iddiaları ileri sürüldü hem de diğer Arap ülkelerinden tüketiciler Dubai’den mücevher alarak kendi ülkelerine vergisiz soktular. Baskılara direnemeyen Dubai, sonunda vergi koydu.

İşte bunun Türkiye için büyük fırsat olduğunu anlatan Ayhan Güner, “Dubai’ye giren altın takı miktarı çok yüksek. Biz üretici olarak daha yakınız. Kapalıçarşı’da Kalpakçılar Caddesi 2 km’dir. Dubai’de onun yarısı kadar bir yere 400 otobüs indiriyorlar. Biz, bize gelmesinler diye her şeyi yapıyoruz. Kapalıçarşı’nın 17 kapısından sadece ikisine araba yanaşabiliyor. Bölge trafiğe kapatılmalı. Türkiye’nin önünde büyük fırsat var” diye konuştu.

“150-200 arasında firma geldi”

İTO Kuyumculuk Meslek Komitesi Başkanı ve Meclis Üyesi Erhan Hoşhanlı da Türkiye’nin merkez olmak açısından imkanlarının çok geniş olduğunu söyledi. Hoşhanlı, “Şu anda önemli bir merkezdir Türkiye ancak bu kapasitesini kuşkusuz çok daha artırabilir. Dubai’deki toptancıları, imalatçıları kazanabiliriz. Resmi rakam yok elimde ama gözleme dayalı olarak söyleyebilirim ki 150–200 arasında firma geldi. Bu gelişler devam edecektir. Yalnız unutmamak gerekiyor ki burada iç piyasaya etkilerini de gözardı etmemek gerekiyor. Yerli üreticiye zarar vermemeli. İtalya ve Çin’deki gibi uygulamalarla yerli üretici desteklenebilir. İtalya’da firma siparişini göstererek altın kredisi alabiliyor. Sipariş gerçekleştiğinde kredesini kapatıyor. Çin’de ihracatta KDV kolaylıkları ile destekleniyor” diye konuştu.

Kuyumcukent’te 100’e yakın

İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Norayr İşler de Dubaili şirket gelişini doğruladı. İşler, “Bugün, sektörün önemli noktalarında yabancı kökenli firmaların kurulduğunu ve yer edinmeye devam ettiğini görüyoruz. Türk kuyumculuğunun önemli üretim ve ihracat merkezlerinden biri olan Kuyumcukent’te 100’e yakın yabancı ülkelerden gelen atölyelerin kurulduğunu görüyoruz. Aynı gelişmeleri Nuruosmaniye Caddesi’nde ve Kapalıçarşı’da da göze çarpıyor. Tabii ki altın ticaretinin önde gelen merkezlerinden biri olan Dubai’nin bu yılın başından itibaren uygulamaya koyduğu yüzde 5 verginin bu gelişmelerde etkisi büyük. Yabancı kökenli firma ve marka girişlerinin, özellikle bu yıl içerisinde yoğunlaştığını söyleyebiliriz” dedi.

Üretim ve toptan ticaret yapıyorlar

Türkiye’ye gelerek burada atölye açan veya toptan ticaretle uğraşan Dubaili firman sayısının 100’den fazla olduğu belirtiliyor. Sadece Kuyumcukent’te 100’e yakın firma var. Tamamı hakkında ise 150 – 200 arası tahmini var. Son bir yıl içinde Türkiye’ye gelen firmalar arasında Abdulkarım Malallah Kuyumculuk, Al Rafıdaın Kuyumculuk, Al Sukhon Kuyumculuk, Assel Alrafedeen Kuyumculuk, Brown Kabul Kuyumculuk, Dafne Kuyumculuk Ticaret Ve Sanayi, Gold Star Kuyumculuk, Jasmine Kuyumculuk, Jawharah Kuyumculuk, Kingston Kuyumculuk, Nahr Al Kawthar Kuyumculuk, Shz Baghdad Kuyumculuk, Spıke Gold Kuyumculuk, Somer Jewellery Kuyumculuk ve Zuhaır Hıkmat Lawand Lawand Nancy Gold da var.

“Kapalıçarşı ve Kuyumcukent’e özel statü gerek”

MİB Başkanı Ayhan Güner’e göre Türkiye’nin merkez olmak bakımından altyapı sorunu yok. Şöyle dedi Güner: “Altyapının yüzde 80’i tamam. Londra, New York borsalarındaki bütün işlemler bizim Altın Borsası’nda yapılabiliyor. Eksik olan şey elmas ticareti ve borsasının yokluğu. Altın takı var, gümüş takı var. Külçe rafine edebiliyoruz. Hurda toplamada merkeziz. Hızlı rafinasyon var. Hong Kong’dan, Güney Afrika’dan bile geliyorlar. Elmas borsamız yok. Mücevherde katma değerli ürün elmastır. 10 karatlık taş 1 milyar dolar! İşleyin satın! 100 milyar dolarlık elmas ticareti var. Hindistan’da 1.5 milyon kişi çalışıyor. Bizde yüzde 1’i olsa 15 bin kişi eder.”

İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Norayr İşler de “Kritik soru şu; İstanbul, Dubai olabilir mi?” diyerek şu bilgileri verdi: “Neden olmasın… 6 bin yıllık bir köklü geçmişe sahip, dünyanın ilk 10 ülkesi arasına giren Türk kuyumculuk sektörü, Dubai’nin zayıflamakta olduğu altın ve mücevher ticaret merkezi rolünü rahatlıkla üstlenebilir. Makine parkurumuz, üretim potansiyelimiz, özgün ve farklı tasarım becerilerimizle başarabiliriz. İstanbul lojistik anlamda önemli bir noktada. Model ve koleksiyonlar Dubai’den dağıtılıyordu. Dubai’den çekilenlerin getirilmesi için istikrar çok önemli. Ülke tanıtım programlarına kuyumculuk eklenmeli. Kapalıçarşı ve Kuyumcukent bölgesi özel bir statüye kazandırılabilir. Bu bölgelerden ihracatın teşviki için bir süre vergi alınmayabilir, serbest ticaret alanları olabilirler. Kıymetli taş ithalinde 20’lik ÖTV ve KKDF’nin kaldırılmasıyla önemli fırsatlar doğdu. Taş kesimiyle ilgili kapsamlı bir dosya sunduk bakanlıklara. 100 bine yakın yeni istihdam kapısı açılabilir. Fırsat elimizde.”