12 şirket brüt takas listesinde

Uğur YILMAZ

Brüt takas, manipülasyonu önlemek için Borsa ve SPK tarafından devreye alınan bir uygulama. Yatırımcı hisse senedi alabilmek için hesabında nakit bulundurmak zorunda. Kredili alım ve açığa satış yapılamadığı için fiyat dalgalanmaları sınırlandırılıyor.

Borsada olağandışı fiyat hareketleri görülen hisselerin alım satımını sınırlayan brüt takas listesine dün Zorlu Enerji de dahil oldu. 348 şirketin işlem gördüğü Borsa İstanbul’da, brüt takasa tabi şirket sayısı 12’ye çıktı. Bu şirketlerden 3’ü bir yıldan uzun süredir brüt takas listesinde bulunurken, yarın listeden çıkarılacağı duyurulan Link Bilgisayar ve 15 gün süre verilen Zorlu Enerji dışındaki şirketlerin ne kadar daha brüt takasa tabi olacağı belli değil. Geçtiğimiz yıl ağustos ayından bu yana MMC Sanayi, Beyaz Filo Oto Kiralama, Bakanlar Medya, şubat ayından beri ise Yayla Enerji brüt takas listesinde bulunuyor. Bank Asya, Anel Telekomünikasyon, Ar Tarım ve Kervansaray Yatırım Holding ise nisan ayında brüt işleme tabi oldu.

Mayıs ayında Aksel Enerji ve Garanti Faktoring, temmuz ayında ise Link Bilgisayar 3 aylığına brüt takas listesine alınmıştı. Şirketin tahtası yarın normal işlemlere açılacak.

Kredili alım, açığa satış yasak

Brüt takasa alınan şirket hisselerinin el değiştirebilmesi için alım ve satım emirlerinin fiziki olarak da gerçekleştirilmesi gerekiyor. Borsa İstanbul’un brüt takas uygulaması kapsamına aldığı paylarda alım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında alımlarını karşılayacak tutarda nakit, satım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında satımlarını karşılayacak miktarda menkul kıymet bulundurması gerekiyor. Borsadaki alım satım emirleri ise Takasbank’ta 2 iş günü içinde gerçekleştiriliyor.

Bu nedenle brüt takasa tabi şirketlerin hisseleri diğer hisseler gibi gün içinde sınırsız olarak alınıp satılamıyor. Kredili alım ve açığa satış da yapılamadığı için fiyat dalgalanmaları kısmen sınırlanmış oluyor. Otomatik olan bu listeye giren şirketlere 15 gün süre verilirken, SPK tarafından listeye alınan şirketler de ise herhangi bir çıkış tarihi bildirilmiyor.