400 kişi için kaç kişiyi riske edersiniz?

Yapı Kredi Private Banking, 500 bin TL’nin üzerinde portföye sahip müşterilerini 18 soruluk bir sınava tabi tutarak risk algılarını ölçüyor. “İstanbul mu büyük Jakarta mı? Yüzde 10 yağlı bir ürünü mü, yüzde 90 yağsız bir ürünümü tercih edersiniz?” tarzında şaşırtmalı sorular içeren proje ile kişinin ‘kendinin bile farkında olmadığı’ finansal eğilimleri ortaya çıkarılıyor.

Yapı Kredi Private Banking, dünyada son dönemde kullanımı yaygınlaşan “davranışsal finans” teorisini Koç Üniversitesi ve TÜBİTAK  desteği ile kendi müşterilerine uygulamaya başladı. ‘Seyir Defteri’ adı verilen projede, özel bir yazılım aracılığı ile müşterinin o güne kadarki tüm işlemleri analiz edilirken, sıra dışı içeriğe sahip 18 soru ile kişinin ne istediği, yatırımlarından beklediği kazancın gerçekliği, toleransı ve duyguları gözlemleniyor. Çıkan sonuçlar portföy yönetiminde kullanılıyor. Proje ile ilgili olarak basına bilgi veren Yapı Kredi Özel Bankacılık Pazarlama ve Ürün Yönetimi Direktörü İmre Tüylü, “Gerçekleştirilen araştırma, kişinin karar aşamasında kendisinin bile fark etmediği dinamiklerin olduğunu gösterdi” dedi.

200 kişiyi kurtarmak mı 600 kişiyi riske sokmak mı

Tüylü, projenin temelini oluşturan 18 soruyu basın ile paylaşmazken benzer soru örnekleri ile konuya açıklık getirdi: “Farz edelim, 600 kişinin hayatı tehlikede ve sizden bir seçim yapmanız isteniyor. İlk seçenek olarak 200 kişiyi kesin olarak kurtarabilir, geriye kalanları ise kaybedersiniz. İkinci seçenekte ise üçte bir ihtimalle herkesi kurtarabiliyorsunuz ya da üçte iki ihtimalle tüm bireyler hayatını kaybediyor. Hangi yolu seçeceğiniz finansal kararlarınızla ilgili önemli ipuçları veriyor.” Öte yandan yatırımcılara “Sizce İstanbul mu, yoksa Jakarta mı daha kalabalık bir şehir?”, “Yüzde 90 oranında yağ içermeyen bir ürünü mü, yoksa yüzde 10 oranında yağ içeren bir ürünü mü tercih edersiniz?” gibi sorular da kişinin risk eğilimleri ortaya çıkarılıyor.

Profilini gören müşteri şaşırıyor

Projenin ortaya çıkış sürecini anlatan Tüylü, “2008 krizinde müşterinin risk algısını anlamaya yönelik çalışmaların yetersiz kaldığını gördük. O zamanlarda davranışsal finansı nasıl kullanırız diye düşündük. Koç Üniversitesi’ne gittik ve 2010 yılında bu proje ortaya çıktı. Haziranda başlattığımız projenin güvenilirliği için TÜBİTAK’a başvurduk. 3 ayrı hakem yollayan TÜBİTAK, Türkiye’de ikinci kez finansal bir projeye destek verdi. İlk destek verdikleri proje de yine Yapı Kredi tarafından üretilmişti” diye konuştu. Davranışsal finans sonucunu gören müşterilerin çok şaşırdığını bildiren Tüylü, “Bazen risk almayı sevdiğini düşünen kişilerin riske kapalı olduklarını, çok temkinli davrandığını varsayanların ise riske açık olduğunu gösteren şaşırtıcı sonuçlara ulaştık” dedi.

Yüzde 35 kendine aşırı güveniyor

30 bin özel bankacılık müşterisi olan Yapı Kredi’de bin müşterinin eğilimlerini ortaya çıkardıklarını söyleyen Tüylü, “Müşterinin tarihi boyunca yaptığı tüm işlemler ve aldığı kararlar göz önünde bulunduruluyor. Sonuçlara baktığımızda kişilerin yüzde 18’i riski hiç sevmiyor. Yüzde 35’i kendine aşırı güveniyor, yüzde 36’sı ise orta ve yüksek derece risk almaeğilimine sahip” diyerek yeni ölçümleme metodundan çıkan ilk sonuçları paylaştı.  Tüylü’nün verdiği bilgilere göre finansal davranış formu, müşterilerin risk algısının yanı sıra kendine güvenini, tam olarak gerçekten ne istediğini, yatırımlardan beklediği kazancın gerçekliğini, toleransını ve duygularını ölçümlüyor. Bu form ile her müşterinin kendine has ve özel eğilimlerinin analiz edilmesi, müşterinin bazen kendisinin bile ne istediğinden emin olmadığı zamanlarda doğru ve sağlıklı karar vermesi hedefleniyor.

Toplam portföy 26 milyar TL’ye geldi

500 bin TL’nin üzerinde birikimi olan müşterilerin kabul edildiği Yapı Kredi Private Banking’te ortalama kalış sürelerinin 10 yılı aştığını kaydeden İmre Tüylü, 26 milyar TL’lik bir portföy büyüklüğüne ulaştıklarını söyledi. 22 şube ve 1 Corner’da 170 portföy yönetmeni ile çalıştıklarını anlatan Tüylü, 30 bin müşterileri

bulunduğunu bildirdi. Yatırım tercihleri hakkında bilgi veren Tüylü, “Portföylerde en büyük yatırım mevduata yapılıyor. Onu hisse senetleri ve yatırım fonları izliyor. Daha sonra en çok tercih edilen araç ise bono” diye konuştu.