BES’lere katılım yüzde 30 arttı

İSTANBUL - Yönetim danışmanlığı şirketi The Boston Consulting Group (BCG) geçtiğimiz yıl başında hayata geçirilen ve yüzde 25 devlet katkısı sağlanan yeni Bireysel Emeklilik Sistemi düzenlemesi (BES) ile sisteme katılımın yüzde 30 artarak 4 milyon olduğunu; bu yıl ise 1 milyon yeni katılımcı beklediklerini açıkladı.

BCG tarafından Türkiye'deki Bireysel Emeklilik Sistemi'ne yönelik yapılan çalışma ile ilgili olarak BCG Türkiye Genel Müdürü ve Yönetici Ortağı Burak Tansan, "2013 yılında sağlanan bu büyümenin, hız kaybetmeden 2014 yılında da devam edeceğini ve 1 milyona yakın yeni katılımcı ile gelecek yıl katılımcı sayısının yaklaşık 5 milyon olacağını öngörüyoruz. Uzun vadede ise, yeni düzenlemenin devamı durumunda, 2023 yılında katılımcı sayısının 10 milyona yaklaşacağını ve fon hacmimin ise 200-230 milyar TL seviyelerinin üzerine çıkacağını tahmin ediyoruz" dedi.

BES'te, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren hayata geçen yeni düzenleme ile ödenen katkı payları için devlet de katkı sağlamaya başlamıştı. Bireylerin yatırdığı katkı paylarına karşılık olarak, yüzde 25 oranında bir pay da devlet tarafından ödenirken, bir başka önemli değişiklik de yeni sisteme sadece çalışanların değil herkesin katılabiliyor olmasıydı.

Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, 20 Aralık itibariyle Bireysel Emeklilik Sisteminde fon tutarı 25.08 milyar TL olurken, katılımcı sayısı 4.09 milyona ulaştı. Devlet katkısı ise 1.04 milyar lira oldu. BES için bütçeden 1.25 milyar lira ayrılmıştı.

Yurtiçi tasarruf, gayrisafi yurtiçi hasıla oranı yüzde 12-13 seviyelerine geriledi

Tansan, Türkiye'de düşük yurtiçi tasarrufların dış finansmana bağımlılığı artırarak, dış cari işlemler açığını yükseltmekte ve büyümenin sürdürülebilirliğini tehlikeye atmakta olduğu belirterek şunları söyledi:

"2001 yılı sonrasında hızlı büyümeye rağmen kredi imkanlarındaki artış, faizlerdeki düşüş ve ertelenmiş tüketim gibi nedenlerden dolayı özel tasarruflarda gereken artış sağlanamayınca yurtiçi tasarruf, gayrisafi yurtiçi hasıla oranı yüzde 12-13 seviyelerine geriledi. Yurtiçi tasarrufların düşük seyretmesi neticesinde yatırımlar giderek artan oranda dış sermayeyle finanse edilmeye başlandı, bu da cari işlem açığının büyümesinde etkili oldu. Bu bağlamda, Türkiye için sürdürülebilir uzun vadeli büyümenin temini için tasarruf oranının yüzde 20 seviyelerine ulaşması kritik önem taşıyor."

BCG açıklamasında devlet tahvillerindeki faizler düşüp, getirileri de azaldığı için katılımcılar için fon getirileri ve portföylerinin dağılımının artık daha fazla önem kazanacağına dikkat çekilerek, "Ayrıca Hazine 2014 yılında performansa dayalı kesinti uygulamasına geçileceğini öngörülüyor. Bu uygulama ile rekabetin ve fon getirilerinin artırılması amaçlanıyor" denildi.

Sermayede değişiklikler olabilir

Açıklamada ayrıca sektörde devam eden kârlılık baskısına işaret edilerek, "(Bu durum) oyuncuları maliyet kontrolü ve konsolidasyona yönlendirebilir" denildi.

Müşterilerin katkı payları ve toplam fon tutarları üzerinden alınan ücretlerdeki kesintilerde 2013 yılında yaşanan indirimden ötürü kâr marjlarında bir daralma yaşandığı hatırlatılan açıklamada, "Sektördeki şirket sayısının 2003 ve 2013 yılları arasında 11'den 17'ye yükselmesine rağmen, fon tutarı en büyük 4 şirketin toplam fon pazar payının yaklaşık yüzde 60 olduğu gözlemleniyor. Önümüzdeki yıllarda sürdürülebilir karlılık ölçeğini yakalayamayan şirketler için birleşme veya sermayedar değişiklikleri yaşanması söz konusu olabilir" denildi.