Borsanın gidecek daha çok yolu var

Borsa İstanbul son günlerde kırdığı rekorlar ile manşetlerde yer alırken, teknik ve temel açıdan birçok göstergeye göre hala diğer borsalara ve kendi ortalamalarına göre oldukça ucuz bir seviyede bulunuyor.

Analistlerin hisse senedi yatırımlarına karar vermek için kullandığı kriterlerin başında gelen fiyat/kazanç (F/K) oranı ve piyasa değeri karşılaştırmalarında Borsa İstanbul pay piyasaları "ucuz" olarak değerlendirilebilecek bir görüntü ortaya koyarken, teknik açıdan ise dolar bazlı BIST 100 endeksinin tarihi zirvesine göre yüzde 95 getiri potansiyeline işaret etmesi dikkati çekiyor.

Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetlerinin ortalama F/K oranları, halen önde gelen borsalara göre önemli bir getiri potansiyeline işaret ediyor. Derinlik ve likidite açısından dünya piyasalarında yer sahibi olan borsalar incelendiğinde, F/K oranı 5 yıllık ortalamasının altında bulunan tek ülke Türkiye olurken, en düşük F/K oranında ise 1'inci sırada Rusya, 2'inci sırada Türkiye yer alıyor.

F/K, yani bir şirketin güncel hisse senedi fiyatının, şirketin hisse başı karına oranı, tüm dünyada yatırımcı kararları üzerinde en etkili göstergelerden biri olarak öne çıkıyor. Şirketlerin ve borsaların benzerleri ile karşılaştırılmasında ve ucuz ya da pahalı olarak nitelendirilmesinde kullanılan göstergelerden biri olan F/K oranı, gerçekleşmiş değil de beklenen hisse başı kar ile hesaplandığında gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etme açısından da analistler tarafından yol gösterici olarak kullanılıyor.

Borsa İstanbul, 5 yıllık ortalamasının altında fiyatlanan tek borsa

Veri terminalleri ve yatırım şirketlerinin analizlerine göre, F/K oranı yüzde 18'e yaklaşan Hindistan ve ABD hisse senedi piyasaları "en pahalı" iki borsa oldu. Bu iki borsanın F/K oranları, kendi içinde değerlendirildiğinde de son dönemdeki yükselişlerle 5 yılın en yüksek seviyelerine çıktı.

Gelişmiş ülke borsalarının ortalama F/K oranı yüzde 16'nın hemen üzerinde seyrederken, gelişmekte olan ülke piyasalarının ortalama F/K oranı ise yüzde 12 civarında bulunuyor.

Türkiye pay piyasalarındaki ortalama F/K ise halen yüzde 8'in biraz üzerinde yer alarak, hem diğer ülke piyasalarına hem de kendi 5 yıllık ortalamasının geçtiği yüzde 9,5 seviyelerine göre önemli oranda ucuzluğa işaret ediyor. Değerleme bazında Türkiye pay piyasaları F/K çarpanı olarak gelişmekte olan piyasalara göre yaklaşık yüzde 32 iskontoyla işlem görüyor.

Yüzde 5,5 ile Türkiye'den daha ucuz borsa görüntüsü veren Rusya'da ise, Türkiye'nin aksine bu oranın, kendi içinde 5 yıllık ortalamasının üzerinde olması dikkati çekiyor.

Öte yandan BIST 100 endeksi, TL bazında bugün 94.880,68 puan ile rekor seviyeye çıksa da uzun vadeli doğru değerlendirme yapmak için endeksin dolar bazındaki seyrinin takip edilmesi gerekiyor. Buna göre, dolar bazında 2007 yılında 48.000, 2010 yılında 51.000 ve 2013 yılında 50.000 seviyeleri ile zirve görüntüsü ortaya koyan BIST 100 endeksi, bu yılki ralli ile ancak 26.400 puan seviyelerine çıkabildi ve zirve görüntüsü oluşturmaktan çok uzakta kaldı.

BIST 100 endeksi 4 sene süren düşüş trendinin üzerine çıktı

Daha önceki zirvelerin ardından başlayan düşüşlerin genel olarak bir sene sürdüğü görülürken, 2013 yılındaki zirvenin ardından dolar bazlı düşüş trendi, bu yılın ocak ayında görülen 19.800 puana kadar, yani yaklaşık 4 sene devam etti.

Yılın ilk haftasında dolar bazında görülen 8 yılın en düşük seviyesinden toparlanan BIST 100 endeksi, bugüne kadar devam eden yükseliş rallisi ile yatırımcısına dolar bazında yüzde 32 kazandırdı.

Endeks, bu toparlanma ile 26.400 seviyesindeki 100 günlük hareketli ortalamasına yükselirken, aynı zamanda 2013 yılından bu yana devam eden düşüş trendinin de üzerine çıkmış oldu.

Borsada işlem gören şirketlerin toplam piyasa değerine göre de BIST 100 endeksi dolar bazında önemli bir getiri potansiyeline işaret ediyor. 2007 yılında bugüne göre borsada halka açık daha az şirket olmasına karşın işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri 550-600 milyar dolar seviyelerindeyken, şu anda bu değer ancak 205 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.