Dolar tarihi zirvenin eşiğinde
Dolar/TL petrol fiyatlarındaki düşüşün tetiklediği küresel riskten kaçış ile tarihi zirve seviyelerine yaklaştı.
Merkez Bankası'nın siyasi nedenlerle bazı para politikası adımlarını atamayacağı endişelerinin dün Para Politikası Kurulu (PPK) kararı ile bir kez daha teyit edilmesi ve petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşün Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere yönelik varlıklardan çıkışı tetiklemesiyle dolar/TL 29 Eylül'den beri ilk kez 3.06 seviyesini aştı.
Dolar/TL bu sabah güne 3.0450 civarında başladıktan sonra gün içinde en yüksek 3.0613 seviyesini test etti. TL kapanışa doğru kayıplarının bir kısmını telafi etti ve kapanış saatleri itibariyle 3.0520/3.0528 seviyesinde işlem gördü. Bu sabah 3.19 civarında işlem gören sepet bazında TL aynı saatte 3.1912/3.1924, 3.33 civarındaki euro/TL ise 3.3305/3.3326 seviyesinde işlem görüyor.
Dolar/TL 24 Eylül 2015'te 3.0750'yi test ederek tarihi zirveyi görmüştü.
Her ne kadar Türkiye için petrol fiyatlarındaki düşüş en büyük ithalat kalemi olan enerji maliyetinde hatırı sayılır bir azalma anlamına gelse de düşüşün ABD borsaları ve tüm gelişmekte olan ülkelerde riskten kaçışı tetiklemesi dolar/TL'ye de yükseliş olarak yansıyor.
Dün gün içinde bir ara yüzde 5 civarı yükselen ham petrol fiyatı bugün yüzde 2'den fazla değer kaybetti. ABD türü ham petrolün varil fiyatı küresel arzın fazla olduğu endişesiyle 2003 yılından bu yana en düşük seviyelere indi. Brent ham petrolünün varil fiyatı ise yüzde 3'e yakın kayıpla 28 dolar civarında işlem görüyor.
Brent petrol Haziran 2014'te 115 doların üzerinde işlem görmesinden beri aşağı yönlü bir seyir izliyor. Sadece 2016'daki değer kaybı yüzde 25'e ulaşmak üzere.
Petrol fiyatlarındaki düşüş TL'yi neredeyse tamamının ekonomileri petrole bağlı olan benzer gelişmekte olan ülke para birimlerine göre daha sınırlı etkiliyor. Türkiye'nin ithalatında yıllardan beri en büyük kalem olan enerji maliyeti 2015 yılının ilk 11 ayında yüzde 31 azalarak 35 milyar dolara geriledi. Bu nedenle küresel piyasalarda petrol fiyatlarından kaynaklı riskten kaçış eğiliminde TL'deki değer kaybı ruble vb para birimlerine göre daha sınırlı kalıyor.
Bugün de benzer trend devam ederken ruble bugün dolar karşısında yüzde 2'nin üzerinde değer kaybederek tarihi zirvesini yineledi. TL yüzde 0.4 değer kaybederek gelişmekte olan para birimlerinden bir miktar daha iyi bir performans sergiledi.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise bugün Davos'ta yaptığı açıklamalarda TL'deki değer kaybının Türkiye'ye özgü sebeplerden olmadığını, gelişmekte olan ülkelerden bu yıl da sermaye çıkışlarının sürebileceğini belirterek, "Bu trend illa nihai devam etmez. Yatışacak yatıştığında hangi ülkenin makro dengeleri sağlam, hangi ülkede siyasi istikrar var hangi ülkede reform var (yatırımcılar) bunlara bakacaklar, bu açıdan Türkiye önümüzdeki yıllarda diğer ülkelerden pozitif ayrışacak" dedi.