Dünya Bankası petrolde fiyat tahminini yükseltti

MEHMET KAYA - ANKARA 

Dünya Bankası, 2015 yıl sonu ham petrol fiyat tahminini varil başına 53 dolardan 57 dolara yükseltti. Emtia fiyatlarına yönelik üç aylık değerlendirme raporunu yayınlayan Dünya Bankası, nisan-haziran dönemindeki ham petrol fiyat yükselişinin varil başına yüzde 17 olduğunu ancak kömür ve doğalgazdaki fiyat düşüşlerinin, toplam enerji fiyatlarındaki bu yükselişi dengelediğini vurguladı. Enerji hariç emtia fiyatlarında ise ikinci çeyrek (nisan-haziran) düşüşü bir önceki çeyreğe göre yüzde 2 dolayında gerçekleşti. 

Dünya Bankası raporunda, enerji fiyatlarının 2015 ikinci çeyreğinde bir önceki aya göre yüzde 12 yükseldiğini vurguladı. Bunun içinde kömür fiyatlarındaki yüzde 13 ve doğalgaz fiyatlarındaki yüzde 4 çeyreklik düşüşün, toplam enerji fiyatları artışındaki sınırladığı görüşünü vurgulandı. 

Dünya Bankası, yıl sonu itibariyle 2014 yılına oranla enerji fiyatlarının yüzde 39 daha düşük gerçekleşmesini tahmin ettiğini kaydetti. Enerji dışı emtiada ise yıl sonunda 2014’ün yüzde 12 daha altında bir fiyat beklendiği öngörüsü yapıldı. 

Rapora ilişkin yapılan değerlendirmede, marjinal etkilere rağmen OPEC üyelerinin stokları ve çıkış fiyatlarındaki artışa rağmen ham petrol fiyat yükselişinin sınırlı kalacağı görüşünün hakim olduğu kaydedildi. İran’ın yaptırımların kalkmasından sonra petrol ihracı konusunda rahatlamasının da gelecek dönem fiyata etki eden unsurlardan biri olduğu vurgulandı. 

Raporun özet bölümünde dünya emtia fiyatlarına yönelik Çin ve Hindistan etkisine de vurgu yapıldı. Bu kapsamda, Çin’in mal talebindeki göreli düşüş ile Hindistan’ın yavaş ama düzenli talep artışı, özellikle metal ve kömür ithalatı nedeniyle emtia piyasalarını etkiledi. 

Raporda metal piyasalarında marjinal etkilerden kaynaklı düşüklüğün devam ettiği ve bunun özellikle demir için geçerli olduğu vurgulandı. 

Gıda fiyatları düşüyor 

Türkiye’nin tartışmalı konusu haline gelen, dünya gıda fiyatlarındaki düşüşe rağmen Türk piyasalarında gıdanın fiyat artışına ilişkin aynı süreç de devam etti. Dünya Bankası, yılın ikinci çeyreğinde, dünya gıda fiyatlarının yüzde 2,6 oranında (bir önceki çeyreğe göre) düştüğünü belirtti. Yağlar, un vb. ile tahılların fiyatları çeyreklik bazda yüzde 5 seviyesinde geriledi. Zayıf talep, gübre fiyatlarında yüzde 4’lük düşüş gözlenirken, nadir metaller yüzde 2 geriledi. 

Riskler 

Raporun riskler bölümünde, ham petrol fiyatlarındaki yükseliş eğilimine dikkat çekildi. Bunda ABD’de göreli talep artışının etkili olduğu vurgulandı. Doğalgaz fiyatlarının ABD dışı ülkelerdeki talep düşüşüne bağlı olarak düşmeye devam edeceği, kömür fiyatlarında da gerilemenin süreceği vurgulandı. Raporda, aşağı yönlü risklerin, OEPEC dışı ülkelerin üretim artışı, İran’ın ihracatının kolaylaşması, yukarı yönlü riskler ise pahalı ve büyük operasyonlar, jeopolitik riskler, büyük üreticilerin tedarik sorunları olarak sıralandı.